De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft opdracht gegeven aan de keuringsdiensten om per 1 april 2021 importmonsters te nemen van tomaten- en paprikazaden. Er geldt een verplichting voor exporterende landen om aan te tonen dat deze partijen vrij zijn van de plantenziekte Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV).
De EU noodmaatregel 2020/1191 legt vast wat er moet gebeuren om de insleep en verspreiding van ToBRFV te voorkomen. De bemonsterde partij mag niet de markt op voordat er een negatieve toetsuitslag is en de importeur zal hier voortaan voor moeten betalen.
Verplichte toetsing
ToBRFV is een zeer besmettelijk plantenvirus dat schade veroorzaakt in de tomatenteelt en dat ook paprikaplanten (Capsicum sp.) kan besmetten. ToBRFV is niet schadelijk voor mens en dier.
Het virus kan voorkomen in de gehele plant en het kan ook verspreid worden via besmette zaden. Exporterende landen zijn daarom verplicht om voorafgaand aan het transport aan te tonen dat alle partijen tomaten- en paprikazaad vrij zijn van ToBRFV.
In aanvulling hierop nemen inspecteurs van de keuringsdiensten tijdens de importinspectie steekproefsgewijs monsters van de partijen tomaten-, of paprikazaad die vanuit derde landen in Nederland voor import worden aangeboden. Het systeem dat voor de aangifte van de zending wordt gebruikt (CLIENT-import) selecteert willekeurig de zending die bemonsterd moet worden. De inspecteur kiest vervolgens een partij uit die zending. De monsters worden in het laboratorium getoetst op de aanwezigheid van ToBRFV.
Monitoring
In juni 2020 startte de NVWA met de monitoring van tomaten- en paprikazaad bij import. Sinds 15 augustus 2020 is deze monitoring wettelijk verplicht en moet minimaal 20% van de inkomende zendingen bemonsterd worden. Paprikazaden die volgens het begeleidende fytosanitair certificaat resistent zijn tegen ToBRFV worden niet bemonsterd.
De EU-wetgeving vereist dat gedurende het laboratoriumonderzoek de partij niet wordt vrijgegeven voor invoer. De gehele bemonsterde partij, één productregel in CLIENT-import, wordt vastgelegd. De doorlooptijd van toetsing zal ongeveer 3 weken bedragen en dit kan nog oplopen in geval van pieken in het aanbod. Bij vermoeden van aanwezigheid van het virus wordt aan hetzelfde monster een tweede toets uitgevoerd. Alleen als de laboratoriumtest negatief is, dus als het virus niet aanwezig is, wordt de partij vrijgegeven. Als de partij wel besmet is moet hij worden vernietigd of retour gestuurd.
De monstername en het laboratoriumonderzoek komen voor rekening van de importeur.