Ook de biosector heeft inmiddels gereageerd op een besluit in de Verenigde Staten om niet bodem-gebonden groenten en fruit als biologisch te certificeren. Waar vanuit de conventionele teelt en handel in Nederland n.a.v. het besluit de hoop werd geuit dat dit ook in Europa mogelijk wordt, ziet de biosector er niets in.
Bio waardeert verduurzaming
In Europa is in de zomer van 2017 besloten dat het beginsel van de biologische plantaardige productie, waarbij de planten hun voedsel uit het ecosysteem van de bodem halen, overeind blijft staan, stelt Michaël Wilde namens de biologische ketenorganisatie Bionext.
"Wat in de VS gebeurt, is aan de overheid daar. De Europese regering heeft eerder al een heldere uitspraak gedaan over substraatteelt en biologisch. We zetten vanuit de bio-branche echt in op verbinding met de reguliere landbouw."
"De biologische sector is erg enthousiast over de duurzame ontwikkelingen die gaande zijn in de reguliere sector, ze zijn daar heel hard aan het verduurzamen. Er blijven echter duidelijke verschillen bestaan tussen deze duurzamere reguliere teelt en de gecertificeerde bio-teelt, biologisch is echt een systeemlandbouw. De biologische landbouw is verankerd in de bodem. Dat aspect zullen we nooit loslaten."
Belang bodem blijft
Hij benadrukt ook het belang van de bodem voor de biodiversiteit. "Biologisch heeft niet alleen op basis van de wetgeving een duidelijke verbinding met de bodem. Het speelt ook een essentiële rol in de basisprincipes zorg, ecologie, gezondheid en eerlijkheid."
Michaël vraagt zich ook af hoe de consument naar deze discussie kijkt. "Het is ook belangrijk om jezelf af te vragen hoe de consument hier in staat. Ik denk niet dat de consument het zou accepteren om substraatteelt biologisch te noemen."
Ook de biologische telers van coöperatie Nautilus Organic reageren nu de discussie in Nederland weer op is gelaaid. Zij stellen kortweg: 'biologisch heet niet voor niets biologisch'.
Een bodemgebonden bioteelt. Foto: Nautilus Organic
'Niet te vergelijken'
Het gaat volgens de biotelers over samenhang, over het leven, over goed rentmeesterschap, bodembeheer, sterke planten, biodiversiteit, inhoudsstoffen en gezondheid. Biologisch is een teeltmethode waarbij de plant in samenhang met de aarde een symbiotisch systeem vormt van waaruit de plant gevoed wordt en natuurlijke weerbaarheid krijgt. Dat hoort bij de uitgangspunten van de biologische teelt en het is ook belangrijk om de consument deze zekerheid te kunnen blijven bieden. De biotelers zijn daarom ook blij dat dit ook de standaard blijft bij het ingaan van de nieuwe EU-verordening op 1 januari 2022.
Wim van Marrewijk, teeltmanager van Biokwekerij Frank de Koning, reageert. "Biologische groenten en op substraat geteelde groenten zijn gewoon niet te vergelijken producten. De teelt in de grond zorgt voor voedzamere producten met meer vitaminen. Het verband tussen voedsel en menselijk welzijn wordt wat ons betreft veel te eenvoudig aan de kant geschoven in deze discussie. Het is aangetoond dat er een duidelijke link bestaat tussen biologisch geteelde groenten en gezonde menselijke darmflora. Dat heeft te maken met de levende bodem en de biotoop waarin biologische kasgroenten groeien."
'Duurzaamheid moet geen tunnelvisie worden'
Vast staat overigens dat de duurzame conventionele tuinbouw de laatste jaren veel stappen gezet heeft om hun teelten duurzamer te maken en het gebruik van chemie, meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen, substraat en ga zo maar door verder terug te dringen, benadrukt Wim net als Michaël hierboven. "Er zijn zonder meer mooie, duurzame initiatieven en dat is geweldig nieuws voor het milieu. Ze zijn alleen allerminst biologisch. Doordat biologische kasgroenten in de grond staan, ontwikkelt zich een bodembiotoop waardoor planten zich op natuurlijke wijze weten te voeden, meer inhoudsstoffen bevatten en zich krachtiger ontwikkelen. Dit gebeurt in een bodem tot aan het grondwatermilieu en dat is per plant toch al gauw 500-700 liter aarde, terwijl wij op teeltgoten nog steeds spreken over een substraathoeveelheid van circa 5-7 liter. Een bodem heeft dankzij alle aanwezige schimmels en bacteriën een zelfcorrigerend vermogen, wat in een teeltgoot door het gebrek aan materie en tijd nooit tot ontwikkeling kan komen en dus ook niet weerbaarheid verhogend kan werken."
Daarnaast is de vraag volgens de biotelers: Wat is duurzaam? Wim: "Wanneer we naar de directe input van energie per kilo product kijken wint de substraatteelt misschien. Dan ontbreken alleen de kosten van de aanvoer van grondstoffen, de energiekosten van winning en smelten van aluminiumgoten en productie van plastic meegenomen en de milieubelasting van dit geheel. Duurzaamheid moet geen tunnelvisie worden, maar een blik op het totaal. Wat draagt werkelijk bij aan ons welzijn en dat van onze planeet? Maar nogmaals: er zijn prachtige duurzame initiatieven, ze zijn alleen niet biologisch."
Toegevoegde waarde afdwingen
In reactie op de discussie die online ontstond n.a.v. de uitspraak ging het ook over prijs. De kosten van grondgebonden telen en andere vormen van teelt die eventueel biologisch zouden kunnen worden verschillen flink.
Mocht aanpassing van de regels in Europa zorgen voor een flinke groei van het bio-aanbod, dan zijn er twijfels over het in stand houden van een goede prijs voor de bio-producent én of de consument wel volgt in de vraag.
De sector zelf zou een meerprijs moeten afdwingen met een duurzaam, biologisch product, menen sommigen. Indien dat lukt, ook bij stijging van het aanbod, dan zou het 'verzet' tegen extra bio-certificering van groenten en fruit grotendeels gaan liggen. Maar dat, die toegevoegde waarde/meerprijs afdwingen, daar wringt nog weleens de schoen.