De versnelde ontwikkeling van bananenrassen die bestand zijn tegen de Fusariumschimmel heeft een belangrijke impuls gekregen. De door Fusarium veroorzaakte Panamaziekte vernietigt bananenplantages over de hele wereld. Onderzoekers van Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LIPI) en Wageningen University & Research (WUR) zijn er nu in geslaagd resistentiegenen van bananen tegen de beruchte bodemschimmel in kaart te brengen. De ontdekking van deze genen opent de weg naar de versnelde resistentieveredeling van bananen zonder gebruik te hoeven maken van lange en dure fenotypische tests.
Fusariumschimmels zijn bodemschimmels die de wortels van bananenplanten binnendringen en vervolgens het vaatstelsel koloniseren en afsluiten. Dit veroorzaakt ernstige verwelking en doodt de plant uiteindelijk. Fusariumverwelking is beter bekend als de Panamaziekte. Het is de meest verwoestende ziekte in de bananenteelt en vernietigt bananenplantages over de hele wereld. Zo werd halverwege de vorige eeuw de ‘Gros Michel’, toen de meest verkochte bananensoort ter wereld, compleet uitgeroeid door zogenaamde Race 1 schimmelstammen van Fusarium. De bananenteelt kwam er weer bovenop door een nieuwe en resistente banaan te telen: de ‘Cavendish’. Dit is nu vrijwel de enige banaan die in Europa verkocht wordt. Echter, ondanks dat dit succesverhaal nu al tientallen jaren duurt, was de genetische basis voor deze resistentie vooralsnog onbekend en zijn Race 1 stammen inmiddels wereldwijd verspreid.
TR4
Tegelijkertijd blijkt de Cavendish niet opgewassen tegen een nieuwe Fusariumstam, de zogenaamde Tropical Race 4 (TR4). Besmette planten zijn niet meer te redden. En de schimmel blijft nog tientallen jaren in de grond aanwezig.
Naar nieuwe bananenrassen
Het is daarmee duidelijk dat nieuwe bananenrassen resistent moeten zijn tegen zowel Race 1 als TR4. Het onderzoek van LIPI en WUR is daarom gericht op het identificeren van de verantwoordelijke genen. En dat is gelukt: de genen liggen op chromosoom 10 van de bananensoort Musa acuminata, een voorouder van de Cavendish-banaan, en worden nu verder in kaart gebracht. Hierdoor wordt het mogelijk om met behulp van ‘merkers’ (kleine verschillen in het DNA die met behulp van speciale technieken zichtbaar gemaakt kunnen worden) versneld nieuwe bananenrassen te telen zonder lange en dure fenotypische tests.
Voor meer informatie:
Gert Kema
WUR
0317-480632
gert.kema@wur.nl https://www.wur.nl/nl/Dossiers/dossier/bananenteelt.htm