Welk salaris moeten werknemers krijgen om er fatsoenlijk van te kunnen leven? Voor de bananenregio’s in Colombia werd een onderzoek gedaan naar dit zogenoemde leefbaar loon. Dit gebeurde volgens de erkende methode van Richard en Martha Anker, in opdracht van de Global Living Wage Coalition. Vandaag zijn de resultaten van deze studie gepubliceerd. Hierdoor wordt voor het eerst vastgesteld dat Fairtrade werknemers in Colombia al een leefbaar loon verdienen.
Voor de bananenregio’s Magdalena, Urabá en Guajira in Colombia is het leefbaar loon berekend op COP 1.644.569 per maand. Omgerekend naar de huidige dollarkoers komt dit neer op US$ 488 per maand. Vergeleken met de daadwerkelijk uitbetaalde lonen constateert het rapport dat werknemers die zijn aangesloten bij de vakbond momenteel al een leefbaar loon verdienen. Dat geldt vooral voor arbeiders op de bananenplantages in Urabá, waar bijna alle arbeiders onder een cao vallen. In Magdalena en Guajira is maar minder dan de helft bij een vakbond aangesloten en liggen de lonen 10 tot 16 procent onder het niveau van het leefbaar loon.
Fairtrade werknemers ontvangen leefbaar loon
Fairtrade is verheugd over de uitkomsten, omdat voor het eerst is vastgesteld dat veel werknemers op de bij Fairtrade aangesloten bananenplantages al een leefbaar loon verdienen. Van de in Nederland verkochte Fairtrade bananen wordt meer dan 25 procent ingekocht in Colombia. Bovendien komen ze bijna uitsluitend uit de Urabá-regio, waar leefbare lonen dus gangbaar zijn.
Belangrijke rol vakbonden en Fairtrade condities
De onderzoekers benadrukken dat de resultaten vooral een gevolg zijn van de jarenlange constructieve relatie tussen de lokale vakbond Sintrainagro en de lokale werkgeversorganisatie Augura. Het rapport benoemt tevens de ondersteuning van Fairtrade met hogere verkoopprijzen voor de bananen en de extra premie van een dollar per doos. Samen met de nadruk op het belang van organiseren en de rol van vakbonden, heeft dat op de bij Fairtrade aangesloten plantages sterk bijgedragen aan betere arbeidsomstandigheden.
Klus geklaard?
Met de conclusies uit het rapport over de lonen in Colombia is de klus voor Fairtrade echter nog niet geklaard. Het behouden van de huidige resultaten vraagt om continue inzet en verbondenheid van alle partners in de keten. Organisatie van arbeiders is belangrijk om loononderhandelingen te kunnen voeren in deze fragiele werksituaties. Verdere ondersteuning van vakbonden is daarbij cruciaal. Fairtrade versterkt de stem van arbeiders ook door organisatie rond het beheer en de besteding van de premie. Het leert arbeiders samen te overleggen, zelf beslissingen te nemen en tevens te onderhandelen met het management van de plantage. Lees hier Fairtrade’s toegevoegde waarde op plantages en producenten.
Meer inspanning nodig voor álle bananenarbeiders
"Veel andere bananenwerknemers hebben daarnaast nog een langere weg te gaan. Zo missen arbeiders zonder vast dienstverband vaak nog de voordelen van een onderhandelde cao. Ook zijn er nog regio’s in Colombia en andere bananen producerende landen, waar extra inspanning nodig is om tot eenzelfde loonresultaat te komen. De Fairtrade premie is een middel dat daartoe tijdelijk maar noodzakelijk kan helpen. Die premie geeft met de minimumprijs ook extra mogelijkheden om de levenssituatie verder te verbeteren, want een leefbaar loon betekent voor arbeiders nog altijd geen vetpot", stelt Fairtrade.
Fairtrade zal zich dus blijven inzetten om de leefomstandigheden van álle bananenarbeiders te verbeteren en hoopt dat alle betrokken partijen in de bananenketen daaraan willen bijdragen.
Bron: Fairtrade