De Valenciaanse telersvereniging AVA-ASAJA vraagt de Europese Unie de fytosanitaire controles in de havens van binnenkomst op citrus uit Zuid-Afrika op te voeren. Binnenkort begint het Zuid-Afrikaanse seizoen van sinaasappelen en mandarijnen. De organisatie is bezorgd nadat bekend werd dat (HLB), ook wel citrusgreening genoemd, samen met de vector Diaphorina citri, in Kenia is gedetecteerd. Nu wordt onderzocht of de ziekte zich ook reeds zuidwaarts aan het verspreiden is. De Zuid-Afrikaanse regering is al met inspecties begonnen en beveelt de citrustelers aan waakzaam te zijn en regelmatige controles uit te voeren op hun plantages.
AVA-ASAJA waarschuwt dat de import van Zuid-Afrikaans citrus de risico’s voor de Europese plantgezondheid nog verhoogt. Volgens officiële gegevens van Europhyt voert Zuid-Afrika de ranglijst aan van Europese onderscheppingen van door plagen en ziekten aangetast citrus. In 2019 waren er dat 34, vóór China (25), Uruguay (24) en Argentinië (21). Er is sprake an een opwaartse trend waarneembaar, want in 2018 waren er slechts 13 onderscheppingen. De twee belangrijkste gedetecteerde ziekten waren Thaumatotibia leucotreta of Afrikaanse fruitmot (21) en Guignardia citricarpa, de schimmel die citrus black spot veroorzaakt (9).
De ziektedrager van HLB, de Aziatische citrus psyllid (ACP), is nog niet aanwezig in Europa, maar er is al aangetoond dat deze vector zich beter aanpast aan klimaten die vergelijkbaar zijn met het Middellandse Zeeklimaat dan de andere vector, de Afrikaanse citrus psyllid Trioza erytreae, die momenteel al voorkomt op de Canarische Eilanden, Galicië en Portugal.
“De schandalige en suïcidale lakse houding van Brussel tegenover Zuid-Afrika heeft ons reeds miljoenen gekost door de binnenkomst van meerdere plagen en ziekten én verhoogt het risico op de verspreiding in Europa van citrus black spot en Afrikaanse fruitmot. Alsof dat niet genoeg is, worden we nu ook bedreigd met de mogelijke komst van de ergste van alle citrusziekten ter wereld. HLB is een bacterie waartegen vooralsnog geen behandeling bestaat en die komaf maakt met de teelt waar hij voet aan de grond krijgt. In Florida hebben ze hun oogst met 70% zien verminderen”, verzekert Cristóbal Aguado, de voorzitter van AVA-ASAJA.
"We roepen de EU op haar standpunt radicaal te wijzigen en niet te zwichten voor de Zuid-Afrikaanse lobby en de EU-landen die Zuid-Afrika een hand boven het hoofd houden. De EU moet louter commerciële belangen ondergeschikt maken aan plantbescherming. De coronacrisis zou de ogen van de politici moeten openen en waarschuwen voor de huidige ongebreidelde globalisatie waar alles kan en mag. Het beste medicijn tegen HLB is preventie en die begint in onze havens met grondige controles. Ook moet import uit derde landen opgeschort worden wanneer er een aanzienlijk risico bestaat dat een nieuwe ziekte of plaag Europa binnenkomt”.
Preventief onderzoek
Tegelijkertijd vraagt AVA-ASAJA om een ambitieus plan, dat gecoördineerd wordt door de EU en voorzien wordt van gemeenschapsgeld, om onderzoek te verrichten naar effectieve roofinsecten die de twee vectoren van HLB zouden kunnen bestrijden, voor het geval de ziekte uiteindelijk toch de Europese citrusteelt bereikt. Zo is de parasitoïde Tamarixia drii erin geslaagd de aanwezigheid van de vector Trioza erytreae voor meer dan 90% terug te dringen in de onderzochte citrusbedrijven op de Canarische Eilanden. Er zijn ondertussen al internationale onderzoeken opgestart naar roofinsecten ter bestrijding van de vector Diaphorina citri.