Potatoes New Zealand heeft de regering van Nieuw-Zeeland dringend verzocht om op korte termijn maatregelen te treffen om de import van goedkope diepgevroren frites tijdelijk te beperken om de voedselzekerheid niet in gevaar te brengen.
Nieuw-Zeelandse aardappeltelers leveren zo'n 85% van de aardappelen voor de binnenlandse markt. In de horeca worden grote hoeveelheden frites geconsumeerd. Tijdens de Covid-19-crisis moesten horecagelegenheden echter gesloten blijven. Nu gaan sommigen weer beperkt open en zal een aantal kleine bedrijven (tot wel 25%) permanent hun deuren moeten sluiten. Hierdoor is de afzet van Nieuw-Zeelandse bewerkte aardappelproducten en consumptieaardappelen afgevlakt.
Wereldwijd heeft de verstoring van toeleveringsketens als gevolg van de Covid-19-maatregelen geleid dat de aardappelprijzen in de voornaamste teeltgebieden volledig zijn ingestort en dan met name in de EU. Dit zal op korte termijn leiden tot dramatisch lage prijzen van diepgevroren frites uit de EU. De verwachting is dat ook in andere delen van het noordelijke halfrond dergelijke prijsdalingen voor zullen komen, in het bijzonder in Noord-Amerika. De EU heeft momenteel een overschot van zo'n 2,6 mln ton diepgevroren frites.
Indien er geen maatregelen worden getroffen dan loopt Nieuw-Zeeland het gevaar overspoeld te worden met diepgevroren frites tegen uitzonderlijk lage prijzen. In combinatie met de impact van de huidige pandemie zal dit de Nieuw-Zeelandse aardappelsector en aardappelverwerkende industrie hard raken en langdurige schade veroorzaken. Het zou ertoe kunnen leiden dat aardappeltelers andere gewassen gaan telen met als gevolg dat er een tekort aan Nieuw-Zeelandse aardappelen ontstaat, wat gezien de afhankelijkheid van Nieuw-Zeeland van aardappelen een bedreiging voor de voedselzekerheid zou kunnen vormen.
Als voorbeeld van een interventie in een Europees land, werkt de Nederlandse regering aan een steunprogramma van €50 mln om aardappeltelers die met een overschot aan aardappelen zitten te steunen. In het kader van dit programma kunnen telers hun overschotten afzetten voor €50 - €60 per ton. Zonder deze maatregel zou de marktprijs waarschijnlijk niet boven de €10 per ton uitkomen, terwijl de gebruikelijk prijs rond de €150 per ton bedraagt.
Ondertussen hebben Nieuw-Zeelandse verwerkers van diepgevroren frites ook forse voorraden opgebouwd en kampen ze ook nog eens met een overschot aan onbewerkte aardappelen. Het gevolg hiervan is dat de contracten die zij in de toekomst met telers aangaan betrekking zullen hebben op kleinere volumes tegen lagere prijzen.
Lokale verwerkers zullen zich wellicht genoodzaakt zien om hun verwerkingsfaciliteiten tijdelijk te sluiten als gevolg van de sterk afgezwakte vraag. De maatregelen die zij overwegen zijn kortere diensten, tijdelijke sluiting en het ontslaan van personeel.
Voor meer informatie:
Potatoes New Zealand
www.potatoesnz.co.nz