Tholen – De afzet van verse- en diepgevroren frietproducten is door de sluiting van de horeca in Europa, in de strijd tegen het coronavirus, fors gedaald. Zo zeer dat een groot deel van de productielijnen bij de fabrikanten stil staat. De voorraden bij de teler blijven voorlopig onaangeroerd. Ondertussen komt de datum voor het CIPC-verbod in de sector steeds dichterbij.
Dick Hylkema, directeur van de NAO
“Op het moment ligt er voor ruim 1 miljoen ton aan aardappelen bij de Nederlandse akkerbouwers,” vertelt Dick Hylkema, directeur van de NAO. “Het equivalent van 30.000 vrachtwagenladingen vol en een voorraad waar wij als Nederland vijf jaar over zouden doen om als verse aardappelen op te eten (bij verse consumptie gaat om aardappelen die consumenten ongeschild aankopen), maar de voorraad moet weg voor het nieuwe seizoen begint. De afzet van tafelaardappelen loopt in een aantal segmenten nog wel door zoals in de supermarkten waar er de afgelopen weken zelfs een tekort was aan aardappelen in het schap. De export van pootaardappelen en consumptieaardappelen blijft eveneens doorlopen waar de logistiek dat toelaat. De horeca is echter wereldwijd compleet ingezakt waar wij als Nederland een van de grootste exporteurs zijn van aardappelproducten voor dit afzetkanaal, goed voor 50% van de totale aardappelafzet.”
Alternatieve afzetkanalen
De aardappelen blijven dus bij de teler liggen in Nederland en dat is problematisch. “Het is een tikkende tijdbom! Het in bewaring houden van de aardappelen kost geld terwijl 40-50% van het inkomen van de teler gerelateerd is aan de aardappeloogst. Die berg aardappelen moet niet alleen weg vanwege de kosten maar ook om fytosanitaire redenen en met het oog op het nieuwe aardappelseizoen. Daarom zitten we als aardappelketen samen met de Brancheorganisatie Akkerbouw (middels een taskforce) aan tafel om tot een oplossing te komen. Gezamenlijk overleggen we met het Ministerie van LNV omdat de sector dit niet alleen kan dragen. We zijn met de partijen actief op zoek naar alternatieve afzetkanalen voor de aardappelberg. We kijken wat de mogelijkheden zijn in de zetmeelindustrie, in de biovergisting of voor verwerking tot veevoer. Zelfs als een van deze alternatieve afzetkanalen potentie heeft dan nog is het onmogelijk om daar alle aardappelen naar toe te sturen. Wat we zoveel mogelijk willen voorkomen is dat de boer de aardappelen op het land moet uitrijden, vanuit fytosanitair oogpunt zou dat eveneens onwenselijk zijn.”
De situatie in de aardappelketen is ongekend en nog nooit eerder voorgekomen. “Zelf werk ik nog maar een goede vier jaar in de aardappelbranche maar ik hoor van veel collega’s dat ze dit nog nooit hebben meegemaakt,” vertelt Dick. “In m’n gehele loopbaan heb ik wel al veel voorbij zien komen: de boterberg uit de jaren ’80, de waterschade van 1998 toen veel telers werden getroffen of de EHEC-bacterie die de vraag naar glasgroenten deed verdampen, maar al die gebeurtenissen zijn niet te vergelijken met de omvang van wat er nu gebeurt. De overheid gooit over de hele linie de economie, om begrijpelijke redenen, dicht in de strijd tegen het coronavirus. We hebben heel snel bij de NAO onze communicatie ingericht om onze leden zo goed mogelijk op de hoogte te houden van de maatregelen en om ze te steunen waar we kunnen.”
CIPC-verbod
Ondertussen maakt Dick zich zorgen over het aankomende verbod op het gebruik van Chloorprofam (CIPC) in de aardappelketen. “We hadden al voor onze taskforce coronavirus een taskforce voor het dossier rond het CIPC-verbod opgericht om aan te geven hoe groot dit probleem is. Dit is een dossier dat niet stil kan komen te liggen. Ook omdat we nog altijd geen alternatieve kiemremmer hebben voor de export naar verre landen zoals West-Afrika waar per jaar gemiddeld voor ruim 200.000 ton aan aardappelen naar toe gaat. Het onderzoek naar een alternatief bij de Wageningen University & Research (WUR) blijft dus doorgaan. In verband met het CIPC-verbod is het ook noodzakelijk dat de voorraad aardappelen bij de boer weg is voor het nieuwe seizoen begint. De bewaarschuren moeten we immers behandelen en schoonmaken zodat er geen sporen van CIPC achterblijven.
Voor meer informatie
Nederlandse Aardappel Organisatie
Dick Hylkema
Tel.: +31(0)70-358 9331
Mob: +31(0)6-22995775
hylkema@nao.nl
www.nao.nl