Door de grootschalige uitbraak van COVID-19 wereldwijd wordt de vraag naar bepaalde producten als wc-papier, mondkapjes en desinfectiemiddelen ongekend de hoogte ingestuwd. Sinaasappelen, en ander citrus, is één van de producten waar de vraag flink naar stijgt in de getroffen landen omdat het fruit rijk is aan vitamine C.
Op het moment zijn Spanje, Marokko, Egypte, Griekenland en Turkije aan de markt in Europa. in Amerika zijn het Californië, Florida en Mexico en ook China heeft productie voor de lokale markt. In Zuid-Afrika zijn de eerste vroege Navels geoogst voor de export. De prijzen voor sinaasappelen stijgen op de Noord-Europese markt door problemen in de logistiek. De controles aan de binnengrenzen hebben de kosten voor het transport doen stijgen. Toch is er voldoende product om aan de vraag te voldoen, ook in Noord-Amerika al vreest men daar rond mei en juni een gat in het seizoen tussen de eigen productie en de import uit Zuid-Amerika.
Nederland: Sinaasappelen aan de goede kant van de streep
Hoewel COVID-19 een forse impact heeft op de hele AGF-handel, lijken de sinaasappelen vanaf het begin van deze crisis aan de 'goede' kant te zitten. Veel consumenten grijpen terug op de langer houdbare en 'standaard' producten en daardoor loopt de sinaasappelverkoop met name bij de supermarkten vlot door. Doordat veel markten gesloten zijn, heeft die handel wel een flinke knauw gekregen. Er is voldoende handel beschikbaar, alleen levert het transport en de lockdown in Zuid-Europa wel tot vertragingen en hoge kosten voor de binnenkomst van de producten. Of zoals een handelaar het opmerkt: We moeten roeien met de riemen die we hebben, maar er is voldoende.
België: Prijzen stijgen door duurder transport
Sinds de uitbraak van de coronacrisis is de vraag naar sinaasappelen in België flink toegenomen. Volgens de Belgische supermarkten doen producten die veel vitamine C bevatten het momenteel erg goed. De vraag was twee weken geleden tijdens de hamsterperiode op zijn top. De aanvoer uit Zuid-Europa blijft doorlopen, maar het transport is duurder geworden en de vrachtwagens zijn langer onderweg. Hierdoor zijn de prijzen wat gestegen.
Duitsland: Hoge prijzen schrikken de consument niet af
De prijzen voor sinaasappelen zijn momenteel zeer hoog in Duitsland. De toevoer is gezien het slechte weer in Spanje en Italië de voorbije maanden zeer matig. De vraag is daarentegen door de Corona-crisis omhoog geschoten. “De consument wil nu gezonde levensmiddelen, hetgeen zich positief tot de sinaasappelafzet verhoudt”, aldus een Berlijnse handelaar. De hoge prijzen schrikken de consument dan ook niet af, in tegendeel. “Men is bereid tegen elke prijs sinaasappelen in te slaan. Dat is voor ons als handelaar ook broodnodig, aangezien de logistieke kosten eveneens omhoog gestuwd worden. Steeds minder vrachtwagenchauffeurs zijn nog bereid naar Italië af te reizen. Daarbij komt nog dat de trucks dikwijls op de terugweg ongeladen zijn. Deze meerkosten zullen toch linksom of rechtsom in de uiteindelijke prijs moeten worden doorberekend.”
Frankrijk: Sterke vraag naar sinaasappelen maar aanvoer uit Spanje moeizaam
De vraag naar sinaasappelen is goed op het moment vergeleken met andere producten op de markt. De sinaasappelen hebben een reputatie van gezonden voeding en rijk aan vitamine C waar de mensen nu nood aan hebben tijdens deze crisisperiode. De voorraden uit Spanje worden echter met moeite aangevoerd door het tekort aan veldarbeiders voor de oogst ondanks de goede volumes en goede kwaliteit dankzij voldoende zonuren.
Spanje: COVID-19 zorgt voor herwaardering van de sinaasappel
De late variëteiten van sinaasappelen zoals de Navel Lanelate, Navel Navelate, Washington en Thompson Navel worden geoogst in Spanje. De oogst van de laatste variëteiten stopt eind juli. Dit seizoen was er een reductie in het volume van rond de 25-30% wat zorgde voor hogere prijzen in het veld. Tot nu toe verloopt het seizoen goed voor de telers maar minder voor de handelaren. De prijzen die ze ontvingen uit de retail hadden maar krappe marges door de hoge prijzen op het veld en het hoge percentage van onbruikbaar fruit door hevige stormen.
Sinds COVID-19 in Europa om zich heen slaat is de vraag en de prijs voor sinaasappelen sterk gestegen maar ook de productiekosten, vooral die voor de logistiek. Oogst, sortering en het verpakken zijn vertraagd door restricties in mobiliteit en hygiëne voorschriften zoals de afstandsregel van 1,5 meter op de werkvloer. Dat zorgt voor spanningen tussen de handelaren en de kopers op de Europese markt. In week 11 steeg de gemiddelde prijs voor sinaasappelen op het veld met 20% vergeleken met de week daarvoor en bereikte een gemiddelde waarde van 0,30 €/kg. De verkoopprijs is met 3% gestegen vergeleken met vorige week naar een gemiddelde prijs van 0,67 €/kg.
Na het Chinese Nieuwjaar heeft de COVID-19 uitbraak de herstart van de Spaanse export naar China vertraagd, uitgesteld en in enkele gevallen gestopt. Eerst was het moeilijk om reefercontainers en schepen te vinden voor de export en op het eind gingen de havens ook op slot. Hoewel nu de handel met China weer wat begint op te starten besluiten veel exporteurs om zich dit jaar volledig op de Europese markt te richten. De waarde is immers de afgelopen dagen sterk gestegen en deze markt is voor de Spanjaarden minder risicovol en dichterbij.
Italië: Stijgende vraag door coronavirus
Een groothandelaar meldt dat sinaasappelen van Italiaanse origine afnemen in volume. Het seizoen voor de Tarocco variëteit, waar veel vraag naar is, is bijna afgelopen en wordt verkocht tegen een prijs van 2,50 €/kg. Ook de kleinere formaten van alle variëteiten, normaal bedoeld voor de verwerkende industrie, vinden nu gretig aftrek voor prijzen van rond de 1,00 €/kg. Door een tekort aan Italiaanse sinaasappelen richt de markt zich momenteel op import uit Egypte, Griekenland en Spanje.
“Het is momenteel een ideaal moment voor de verkoop van sinaasappelen,” vertelt een logistiek dienstverlener. “De vraag is gestegen in de laatste weken maar er is weinig product beschikbaar. Veel bedrijven hebben al een paar weken geleden hun seizoen afgesloten. De sinaasappelen komen op het moment dan ook uit Egypte, Griekenland en de Maghreb en bovenal Spanje waar de kwaliteit van de sinaasappelen gelijk is aan het Italiaanse product. Vooral Lane Late en Navel Powell zijn aan de markt. De prijzen bij de groothandelaars kunnen oplopen tot 0,75 €/kg.”
“Op het de moment is de markt erg levendig,” vertelt een citrusteler uit Zuidoost Sicilië. De reden van deze opleving komt aan de ene kant door de lagere opbrengsten op het veld dit seizoen en aan de andere kant het COVID-19 virus dat het consumptiepatroon flink heeft doen knetteren.
Zuid-Afrika: Vroege navels op de markt, prijzen onder druk door volumes
Het seizoen voor de vroege Navels is begonnen in Zuid-Afrika. Op de lokale markten staan de prijzen voor het citrus onder druk door de hoge volumes met een geschat gemiddelde van 0,26 €/kg (4,95 ZAR). Voor seizoen 2020 wordt een opbrengst van 26,5 miljoen kartonnen (15 kilo elk) Navels verwacht en 47,5 miljoen kartonnen Valencia's. Vorig jaar ging het om respectievelijk 24,2 miljoen en 44 miljoen kartonnen van 15 kg.
China: Minder import sinaasappelen door COVID-19
Momenteel is er veel toevoer van lokale sinaasappelen op de Chinese markt. In de laatste paar weken was de toevoer en productie aangetast door COVID-19. In de meeste gebieden waren er nog wel werknemers, maar niet genoeg om op het goede productieniveau uit te komen. In de meeste regio’s is de oogst daardoor later begonnen. Naast het arbeidstekort, waren er ook logistieke problemen, waardoor de verkoop niet vlot verliep en maar moeizaam op gang kwam.
Nu de situatie grotendeels weer onder controle is, komt de markt langzaam weer op gang. Chinese sinaasappelen worden ook geëxporteerd naar naburige landen. Het export volume van Chinese sinaasappelen is wel gedaald dit jaar, omdat ook bij de export niet alles even soepel verliep. Naast export, importeert China ook sinaasappels uit Egypte, Spanje, Pakistan en Amerika. Vanwege COVID-19 waren de import volumes al wat lager dit jaar, maar omdat COVID-19 zich nu ook in andere landen bevindt, zet deze trend zich verder voort.
Noord-Amerika: Vraag naar sinaasappelen piekt
De vraag naar sinaasappelen ziet een sterk stijgende piek in Noord-Amerika die zeer waarschijnlijk te linken is aan het COVID-19 virus dat inmiddels om zich heen begint te slaan op het continent. “We zien de vraag naar citrus onze voorraden overstijgen,” vertelt een groothandelaar uit Californië. Ook een handelaar aan de Amerikaanse Oostkust ziet de vraag naar sinaasappelen pieken. “Mensen willen hun vitamine C inname verhogen en daarmee stijgt de verkoop van sinaasappelen,” legt de groothandelaar uit. De handelaren zijn niet verbaasd dat de consumenten zich richten op sinaasappelen. “Met het SARS-virus 15 jaar geleden werd aangekondigd dat mensen meer vitamine C moesten innemen en dat merkten we toen ook aan de verkoop, nog duidelijk dan nu,” vertelt een groothandelaar.
Niet alleen de vraag bereikt nu een piek maar ook de kwaliteit van het fruit wat betreft kleur, sappen, voedingsstoffen en brix. “Bij elke griepgolf zien we de verkoop stijgen maar dit keer is het ongewis hoe lang de vraag gaat aanhouden.”
Momenteel komen de meeste sinaasappelen aan de Oostkust uit Florida en Mexico. De sinaasappelen aan de Westkust hebben wat meer problemen. De druk op de voorraden is er niet alleen door de druk op de logistiek door het virus maar ook de regenval heeft de oogst beknot en die druk was onverwachts en plotseling waarmee de voorraden snel waren opgedroogd. De vraag is echter hoe lang de vraag nog zo hoog blijft. “Als mensen aan het hamsteren zijn moeten ze op den duur toch genoeg in huis hebben?” stelt een groothandelaar zichzelf de vraag. In Californië is men ook bevreesd dat door de grote vraag het seizoen eerder afloopt en er een gat ontstaat tussen Californië en de import die in juli begint. Men schatte het einde eerder in op mei of juni maar nu kan dat wel eens eerder het geval zijn. Ook in Florida ziet men dat de sinaasappelen uit de voorraad straks sneller weg zijn dan normaal. Zodra het mogelijk is kijkt de Oostkust naar mogelijk import van sinaasappelen uit Marokko.
Australië: Zorgen om prijzen voor de verwerkende industrie
Het land bereikt zich voor op de winteroogst van sinaasappelen bovenop de recordexport van sinaasappelen in 2019 toen er voor meer dan 208.000 ton werd geëxporteerd met een waarde van 315 miljoen AUD (171,5 miljoen euro), dit is 10% meer dan vorig jaar. De eerste schattingen voor 2020 zijn een stuk lager dan het recordjaar 2019 maar wel met grote formaten. Telers wijzigen de consument ook op de vitamine C die in sinaasappelen zit. Belangrijk in de wintermaanden helemaal met de uitbraak van COVID-19.
Citrus Australia uit wel zijn bezorgdheid over de sapindustrie. Men ziet namelijk dat de prijzen die worden betaald door de supermarkten aan de industrie niet de juist zijn gezien de impact van vorst en droogte op de oogst van 2019/2020 van Valencias. Volgens sommige schattingen dreigt er ook een tekort te ontstaan voor deze industrie in de komende maanden. De geschatte reductie van de oogst staat nu op 45% in de belangrijkste regio voor sinaasappelen bestemd voor de sapindustrie, de Riverina, waar men 60.000 ton minder fruit verwacht dit seizoen. Men is bang dat door de druk op de prijzen telers uit de markt worden gedrukt.
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt Kiwi