Royal FloraHolland deelt een update van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) over de impact die het coronavirus heeft op de export van bloemen en planten, maar in veel gevallen ook van andere (vers) producten op onze buurlanden en daarbuiten. Hieronder treft u een overzicht, waarbij opgemerkt dat absolute volledigheid niet gegeven is noch kan worden, omdat de ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen.
Update van donderdag 19 maart 2020
Italië:
Voor zover bekend zijn er geen belemmeringen, ook niet m.b.t. wegvervoer. Wat het laatste betreft, Oostenrijk had wél wat maatregelen genomen maar weer ingetrokken t/m 29 maart, en Slovenië blijft een problematische grens (wegvervoer is pas toegestaan om het land door te rijden, van grens tot grens en mits er voldoende brandstof is zonder te hoeven stoppen). Er zijn verder routine controles en de temperatuur van de vrachtwagenchauffeurs wordt gemeten (wat vertragingen veroorzaakt).
Spanje:
Vanaf dinsdag 17 maart (00 uur CET) zijn er bij Spaanse grensovergangen paspoortcontroles. Op deze controles na gelden er geen beperkingen op de logistieke routes van en naar Spanje. Goederen- en in het bijzonder levensmiddelentransport mogen het land in en uit.
België:
Tuincentra in België mogen enkel voeding en diervoeding verkopen. AVBS onderhandelt over een versoepeling, maar voorlopig zonder resultaat. Supermarkten verkopen nog bloemen en planten.
Sommige bloemenwinkels verkopen 'aan de deur' afhaalrestaurantmodel. Veel winkels zijn effectief gesloten. Wel zijn er telers, omdat de nood hoog is, die producten etaleren aan de straat met een richtprijs erbij, enkele Corona richtlijnen en een potje voor de eerlijke betaler ernaast.
Online verkopen en bezorging van bloemen en planten is nog toegestaan maar wordt afgeraden, ook voor bloemenwinkels om dit zo te doen omdat bloemen en planten niet tot de uiterst noodzakelijke producten horen.
Duitsland:
Het verband voor Duitse diervoeding (DVT) heeft benadrukt dat de voedselvoorziening voor dieren niet in gevaar komt; ongeveer 80% van de grondstoffen voor diervoeder worden in Duitsland zelf gemaakt. Voor de rest is het van belang dat de grenzen openblijven voor deze producten. Ook voor meststoffen, zaaigoed en gewasbescherming is er geen tekort in zicht. Voor sommige meststoffen als gegranuleerd ureum kunnen er leveringsproblemen zijn, de import vanuit China is namelijk wel geraakt. Het Bondsverband voor Duitse melkproducenten pleit voor een Europese aanpak om de melkmarkt niet te laten instorten; een gecoördineerde reductie in hoeveelheid melk is nodig omdat de vraag de komende maanden afneemt o.a. door de onderbroken export naar China. Prognose van Kölner Institut für Handelsforschun: De verwachting is dat de online-handel langdurig van de Corona-crisis profiteert en een deel van de winkels zonder online aanbod verdwijnen. Minister Klöckner heeft benadrukt dat er voldoende levensmiddelen zijn en opgeroepen om niet te hamsteren. De supermarkten zullen in Duitsland de komende tijd ook op zondag geopend zijn. Aldi heeft aangegeven op zondag dicht te blijven vanwege gebrek aan personeel.
Japan:
Olympische spelen gaan vooralsnog door. IOC vindt het nog te vroeg voor een besluit. Holland Heineken Huis (OS2020) en Team-NL Expo (juni) zijn wel afgeblazen. Japan voert de komende dagen een zelf-quarantaine van 14 dagen in voor reizigers vanuit Europa / Nederland. De noodtoestand Corona in Hokkaido opgeheven. Horeca draait, supermarkten bevoorraad.
Colombia:
Op 17 maart heeft de Colombiaanse President de noodtoestand afgekondigd. Wellicht is deze beslissing gelieerd aan het feit dat sinds gisteren lokale overheden op eigen houtje allerlei maatregelen zijn gaan nemen, met risico's voor de bevoorrading van de steden. De president staat onder zware druk om ook het vliegveld El Dorado te sluiten, een belangrijk knooppunt voor internationaal en nationaal luchtverkeer.
Verenigd Koninkrijk:
Supermarkten nemen meer maatregelen om met de overweldigende vraag om te kunnen gaan. De traditionele grote vier Tesco, Sainsbury's, Morrisons en Asda hanteren voor levensmiddelen een maximum van vier, drie of twee stuks per product per klant. Sainsbury's opent elk eerste uur alleen voor ouderen en personen met een beperking en geeft hen ook prioriteit bij bezorging van online bestellingen. Morrisons krimpt zijn assortiment met een derde in en Tesco sluit, om personeel anders in te kunnen zetten, de 'counters' voor vlees, vis en pizza en z'n cafégedeelten. De regering maakt het "as soon as possible" mogelijk voor pubs en restaurants om zonder wijziging in hun vergunning te opereren als afhaalrestaurants voor warme gerechten en dranken. Volgens Productschap AHDB is de verwerkingscapaciteit van de rundvleesindustrie nog niet verminderd. De extra verkopen door het hamsteren vallen overigens vooral in het goedkopere segment. In de eerste week van maart, toen de eerste paniekaankopen zich voordeden, is bovenop de normale boodschappen 57,3 miljoen pond aan 'hamsterboodschappen' uitgegeven (waarvan 7,2 miljoen aan ingeblikte pasta, soep en vlees en 17,6 miljoen aan toiletpapier). De verkoop van zeer lang houdbare melk nam met 90% toe.
Saudi-Arabië:
De autoriteiten hebben aangekondigd dat ze de soepele import van goederen via lucht, water en land blijven garanderen om ervoor te zorgen dat het aanbod in Saudi Arabië op pijl blijft. De diverse hyper- en supermarkten hebben hierdoor nog ruim voldoende producten, waaronder versproducten in voorraad.
Verenigde Arabische Emiraten:
Door het volledig wegvallen van de toeristenindustrie en de congressen en beurzen industrie is de vraag naar voedsel en andere producten sterk gedaald. Dit, in combinatie met het feit dat de transportstromen stokken vanwege de beperkt beschikbare transportcapaciteit, met hogere prijzen tot gevolg, heeft als gevolg dat de import sterk afneemt.
Frankrijk:
In Frankrijk vonden diverse bijeenkomsten plaats de afgelopen dagen tussen bewindspersonen en vertegenwoordigers uit de landbouw, voedingsmiddelen, distributie en logistiek om mogelijke bedreigingen voor de diverse schakels van de voedselketen in kaart te brengen. De sector is robuust, maar alles wordt in het werk gesteld om eventuele zwakke schakels of bedreigingen te identificeren.
Alles begint met de boeren. Men vreest dat het ophalen van versproducten of veetransporten wordt verstoord, door gebrek aan vrachtwagens, personeel, of wegens sanitaire beperkingen. Ook de inputkant aan het begin van de keten is van groot belang, zoals onderhoud van materieel, veeartsen, slacht, inkoop van goederen en voer. De crisis kan zeker 6 tot 8 maanden duren voordat er een probleem zou kunnen ontstaan. Men vreest vooral de chaos. Gelukkig delen grote Franse bedrijven, voornamelijk zuivelindustrie, maar ook Italiaanse bedrijven als Barilla, hun ervaringen zodat men in Frankrijk in de verwerkingsindustrie niet dezelfde fouten maakt. In Italië heeft men te kampen met verzuimpercentages tussen 10 en 30%. Seizoenarbeiders (voornamelijk Polen) zijn er niet meer. De industrie vraagt voorrang voor inzet van uitzendkrachten in deze sector, net als in de gezondheidszorg, en stelt voor studenten in te zetten voor seizoenswerk. De afgelopen dagen is de stroom van vrachtwagens tussen productie en distributie met 10 à 15 % gestegen. Goede doorstroom van het goederenverkeer kan lege schappen in de supermarkten voorkomen. Er is al toestemming gegeven om magazijnen tot nader order op zondagen open te houden. Men verwacht bovendien dat er chauffeurs zullen uitvallen. De distributie heeft zijn hele bevoorrading moeten herzien. Er ligt nu nadruk op pasta, rijst, kant-en-klaar gerechten, melk, flesvoeding en diervoeding. Daarnaast worden in Frankrijk nu dagelijks 12 miljoen maaltijden meer thuis genuttigd, in plaats van in school- en bedrijfskantines of restaurants. Minister Le Maire doet een beroep op ieders gezond verstand: niet hamsteren, er zal niets ontbreken op termijn. Rantsoenering om het effect van tekorten te voorkomen heeft hij overigens uitgesloten.
Mexico:
Alle voor NL relevante beurzen en evenementen, die in maart en april zouden plaatsvinden, zijn nu afgelast of uitgesteld, waaronder Greentech Americas, ANTAD Expoalimentaria, en nu ook de handelsmissie o.l.v. Minister President Rutte. RVO informeert de deelnemers. Dit is in lijn met het nationale beleid in Mexico, dat grootschalige bijeenkomsten verbiedt vanaf volgende week. Tot nu toe nog weinig impact op de agro-sector en op agro-handelsstromen van en naar Mexico.
Roemenië/Bulgarije:
Nederland accepteert Roemenen die terugkeren naar Nederland. Het is echter wel de vraag of het ook wel mogelijk is om terug te keren in verband met restricties in andere landen als er met de auto wordt gereisd. En het is ook maar de vraag hoelang het vliegverkeer nog functioneert. De situatie kan per uur veranderen. Op de talloze boerenmarkten in Roemenië stijgen de prijzen voor bepaalde voedingsproducten fors. Vooral bij groenten, fruit, maar ook bij boerenkaas kunnen de prijzen verdubbelen. De oorzaken zijn volgens producenten: speculatie en afhankelijkheid van invoer. De producenten van conserven schroeven de productie flink op vanwege een sterk stijgende vraag van de retail. Sommige fabrieken draaien 24/7. De bestellingen aan leveranciers van grondstoffen en verpakkingen zijn verhoogd. Ook Bulgaarse seizoenarbeiders kunnen momenteel nog steeds van Bulgarije naar Nederland en terug reizen, hoewel de Bulgaarse regering haar burgers actief adviseert dit niet te doen. Luchtvaartmaatschappijen zullen naar alle waarschijnlijkheid al snel stoppen met vliegen tussen Nederland en Bulgarije. Over het land reizen wordt ook snel onmogelijk. De Bulgaarse premier Bojko Borisov pleit ervoor dat er in de EU een "groene corridor" komt voor vrachtwagens met goederen en materialen. (ook voor transport van Turkije naar Europa). Bulgaarse telers van sierplanten bevinden zich in een moeilijke situatie. Alle verkoopcontracten met "big retail" zijn geannuleerd op basis van "force major." Bloemenwinkels zijn gesloten. Groenten- en fruittelers zijn bezorgd over de beschikbaarheid van arbeid en de beperkte reismogelijkheden.
Polen:
Naar aanleiding van lange wachtrijen bij de grenzen van Polen, zijn er extra grenzen opengesteld voor personen en vrachtverkeer. De Poolse CVO heeft geadviseerd om geen levend vee te exporteren naar Polen op dit moment zolang de situatie aan de grenzen onduidelijk is. Naar aanleiding van sluiten Schengen grens voor niet essentieel reizen van niet Schengen nationaliteiten nogmaals oproep van Poolse agrosector om zorg te dragen voor het mogelijk maken van werkvisa voor Oekraïners. Bloemen staan deze dagen helemaal op de laatste plek van de boodschappenlijst. Ook andere events zoals bruiloften of bedrijfsevents die normaal gezien versierd zouden worden vinden geen doorgang. De Poolse Vereniging van Bloemisten heeft een petitie aan de Poolse Premier gericht met een roep om steun (o.a. vrijstelling van de verzekeringsbijdrage en BTW vrijstelling). Anders gaan meerdere bloemen winkels failliet in Polen. De Poolse tuinbouwsector maakt zich zorgen over de beschikbaarheid van de uit het buitenland geïmporteerde producten. Ze denken vooral aan meststoffen, zaden en gewasbeschermingsmiddelen. De goederenstroom over de grens is al moeilijker, vrachtwagens staan enkele uren in de file te wachten. Vertragingen in leveringen zijn ook het gevolg van het vaak verminderde aantal werknemers in leveranciersmagazijnen. Poolse producenten maken zich ook zorgen over toekomstige prijzen van de geïmporteerde meststoffen, aangezien de prijs door de zloty-wisselkoers beïnvloed zal worden.
Slowakije:
De bakkerij sector en bedrijven in het ingeblikt voedsel geven aan dat er een stijging is van 60% in de verkoop van ingeblikt voedsel. Zij geven aan een tekort aan personeel te hebben. Op dit moment is er sprake van 10-20% minder arbeidskrachten dat aan het werk is. Als meer mensen geïnfecteerd raken dreigt er een tekort van 3.000 arbeidskrachten. In de tussentijd geeft het ministerie van Landbouw aan dat er geen reden is tot paniek omdat er voldoende voorraden zijn in de warehouses. Dit wordt bevestigd door de logistieke sector. Ook supermarkten komen personeel tekort, waaronder Tesco. Tegelijkertijd worden kleinere bedrijven geraakt door de crisis.
Verenigde Staten:
De Amerikaanse voedingsmiddelensector waaronder USA Rice en het North American Meat Institute geven aan dat er geen voedseltekorten zijn en dat er voldoende voedsel in opslag is. Ook is de grens met Mexico nog steeds open voor de toevoer van verse groenten en fruit. Grote supermarktketens als Walmart, Kroger en HEB hebben de openingstijden van de winkels gereduceerd om werknemers de gelegenheid te geven de schappen weer te vullen. Daarnaast bieden een aantal ketens aparte openingstijden in de ochtend aan voor senioren. Amazon heeft aangegeven 100.000 mensen aan te nemen om aan de toenemende vraag van hun klanten naar huishoudmiddelen en etenswaren te voldoen. Met de sluiting van Amerikaanse Consulaten Generaal in Mexico liepen ook de aanvragen voor tijdelijke werkersvisa (zogenaamde H2A visa) t.b.v. de landbouwsector een risico. De Amerikaanse Minister van Landbouw, Sonny Perdue, is in contact met het US Department of State om de ontwrichting van visa-afgiftes zoveel mogelijk te beperken. Vanuit de Amerikaanse landbouwsector is hier dankbaar op gereageerd.
Oekraïne:
Oekraïne is sinds 17 maart gestopt met het internationale passagiersvervoer. Het lokale intercityvervoer is op 18 maart gestopt. De metro in de grote steden is gesloten, andere vervoersmiddelen zijn strikt beperkt, winkelcentra en bioscopen zijn gesloten. De evacuatie van Oekraïners uit het buitenland gaat door. Op 17 maart zijn 3.500 Oekraïners de grens met Polen overgestoken via drie open punten. Er is overeenstemming bereikt met Slowakije om de overdracht van Oekraïners uit te voeren. Het totale aantal Oekraïners in het buitenland dat op evacuatie wacht wordt geschat op 35.5 duizend personen. Slechts 49 van de 219 grenscontroleposten zijn open. De wachttijd voor commerciële goederen bedraagt 20 uur aan de grens met Polen en minder dan een uur aan de andere grensovergangen. Volgens de informatie van de douane zijn alle zendingen toegestaan voor invoer, niet gestopt vanwege de quarantaine. Bedrijven melden logistieke problemen. De logistiek van bederfelijke goederen is gecompliceerd door de lange wachttijden. Logistiek van kleine goederen die per post in de passagiersvliegtuigen werden verstuurd (bv. zaden) is niet meer mogelijk, wat cruciaal is voor het begin van het seizoen.
Hongarije:
Grenzen gesloten voor personenvervoer (niet voor goederen). Door de verscherpte grenscontrole zullen de overschrijdingstijden waarschijnlijk aanzienlijk toenemen. Indien nodig kunnen chauffeurs die terugkeren uit de getroffen landen, na inspectie, verder werken. De daling van de olieprijs met 40% heeft gevolgen voor de biobrandstof.
bron: Royal FloraHolland