In Zuid-Afrika gaat de export van groenten en fruit voorlopig door zoals gepland, met de verwachting dat de vraag naar versproducten op de exportmarkten blijvend zal zijn door de gezondheidscrisis als gevolg van het coronavirus. Momenteel zijn er 62 gevallen van patiënten met het coronavirus in Zuid-Afrika, geen dodelijke slachtoffers, en hoewel scholen en hogescholen zijn gesloten, is het ‘business as usual’, hoewel veel mensen vanuit huis werken.
Appel- en perenexport
In de maanden maart en april is er traditioneel sprake van een windstilte tussen de druivenoogst en de citruscampagne, maar de export van appelen en peren is in volle gang. Een appelexporteur zegt dat er op dit moment geen directe verstoring van de appelexport is, maar hij verwacht wel enkele logistieke problemen vanwege de beperkte beschikbare containers, omdat de rederijen de achterstanden wegwerken.
"De bestellingen van appelen zijn eigenlijk vrij goed geweest - zolang de logistieke keten het maar kan ondersteunen. We zitten midden in onze appeloogst en we houden de Chinese havens nauwlettend in de gaten. Een andere grote zorg zou een verstoring van de oogst en de verpakking zijn. We hebben preventieve maatregelen genomen op onze oogst- en verpakkingslocaties, maar we verwachten wel een groter verzuim omdat mensen alternatieve kinderopvang moeten regelen door de sluiting van de scholen."
Exporteurs van vroege citrus melden een goede vraag naar de hele categorie citrus, zolang als het product zijn eindbestemming kan bereiken. Er zijn op dit moment geen significante prijsstijgingen.
Groenten met lange houdbaarheid uitverkocht
Er zijn berichten over paniekaankopen, niet alleen van gewone levensmiddelen, maar ook van versproducten. Bij een winkelketen was de verkoop van AGF-producten op maandag 90% hoger dan de overeenkomstige dag van het jaar daarvoor. "Het is een chaos, veel van de aardappelen zijn uitverkocht, ook butternut pompoen, gem squash, uien, zoete aardappelen, allemaal groenten die langer houdbaar zijn."
Bij diepvriesgroenten is de druk nog hoger en de kopers werken de klokrond om alles aan te vullen. Positief is dat de ongebruikelijke consumentenvraag in het midden van de maand zeer goed nieuws is voor de aardappeltelers uit de westelijke Free State die op dit moment op de markt komen.
Elektronische integratie noodzakelijk
"De elektronische integratie en de toegankelijkheid van de databases die het mogelijk maken om de werkzaamheden buiten het bedrijf voort te zetten, zullen nu van onschatbare waarde blijken om de crisis te boven te komen," zegt Avril de Villiers, commercieel directeur van LCL Logistics. "Je moet je medewerkers de middelen geven om vanuit elke plaats ter wereld te werken. Dat stelt ons in staat om onze activiteiten voort te zetten. Wij hebben gisteren een beleid geactiveerd dat we al hadden ingevoerd, namelijk dat kwetsbare medewerkers vanuit huis moeten werken. We proberen zoveel mogelijk mensen buiten het kantoor te houden en medewerkers in ploegendienst te laten werken. Het is de onzekerheid die de grootste uitdaging vormt op dit moment. Er zijn een groot aantal onzekere factoren, zoals arbeid, verpakkingsfaciliteiten, of de infrastructuur beschikbaar blijft."
Als voorbeeld wijst Avril op de aankondiging van vanochtend dat de multifunctionele terminal in de haven van Kaapstad voor die dag gesloten is. Een scheepsagent bevestigt dat alle documentatie elektronisch kan worden uitgevoerd, om de noodzaak van fysieke levering van papieren documentatie te verminderen. "We geven de klant toestemming om de zeevrachtbrief uit te printen, terwijl we het origineel bewaren. Aan de andere kant wordt er een telexvrijgave afgegeven en is er geen papierwerk nodig. Er is een grote druk in de scheepvaartindustrie om de zaken elektronisch te regelen. Aan de andere kant: de grootste beperking die we op dit moment voelen is het materieel, met name de beschikbaarheid van containers."
Citrus
In zijn wekelijkse nieuwsbrief schrijft Justin Chadwick, ceo van de Citrus Growers' Association: "Degenen die momenteel versproducten exporteren voelen de gevolgen van vertragingen in havens over de hele wereld, het meest significant in China. Afgezien van de extra opslag, toeslagen en andere kosten, hebben de vertragingen gevolgen voor de houdbaarheid van de lading. Zelfs met innovatieve plannen van de Chinese overheid, zoals het verlagen van de brandstofprijs, het openen van tolheffingen om het verkeer vrij te laten reizen, het wegwerken van interprovinciale bureaucratie, zal het enige tijd duren voordat de achterstand is weggewerkt. De citrussector op het zuidelijk halfrond hoopt dat dit gebeurt voordat hun product in beweging komt."
De Zuid-Afrikaanse fruitsector is misschien beter in staat om de storm te doorstaan dan andere sectoren, zei een aantal van degenen met wie FreshPlaza sprak, vanwege de gewenning aan een voortdurend veranderende en vaak onzekere bedrijfsomgeving. "We blijven positief, maar we werken in crisismodus met meerdere back-up plannen als dat nodig is. De Zuid-Afrikaanse fruitsector is gewend aan crisismanagement en het maken van alternatieve plannen," besluit Avril de Villiers.