De tweede 'golf' van verse Zuid-Afrikaanse appelen bereikt de markt nu het seizoen van vroege rassen in Limpopo weer begonnen is. Deze lokaal ontwikkelde 'low-chill'-rassen zijn dit jaar opvallender aanwezig op de markt dan voorgaande jaren.
In Mpumalanga en het oosten van Free State is de oogst van Royal Gala dit seizoen al vroeg van start gegaan en dat komt telers zeer goed uit.
“We zien een sterke vraag naar Royal Gala's op de lokale markt hoewel er ook nog voorraden van vorig seizoen verkrijgbaar zijn, zoals Top Red, Golden, Cropps Red,"zegt Hein Punt van Maluti Fruit in Bethlehem, Free State.
"De eerste aantallen waren niet zo groot maar de kleuring van het fruit was goed, hetgeen te danken is aan de koele avonden."
In sommige boomgaarden krijgen de Pink Lady-appelen, die nog minstens zeven weken aan de bomen zullen hangen, al een roze blos.
Voor appeltelers in deze regio komt het einde van het Royal Gala-seizoen in zicht en zij schakelen nu over op Top Red. De oogst is kleiner dan gehoopt als gevolg van de droge en warme zomer. Pas in december viel er enige regen van betekenis.
De appelen uit dit deel van het land worden niet maandenlang in koelhuizen opgeslagen, zoals die uit de Kaap, maar worden direct verpakt en verladen naar markten die zitten te wachten op verse appelen.
Sterke vraag uit Bangladesh en Maleisië
Momenteel worden de Royal Gala-appelen uit het noordoosten van Zuid-Afrika geëxporteerd naar landen in het Midden-Oosten, Bangladesh en Maleisië. Er is nog niet zoveel vraag vanuit andere delen van Afrika omdat hier nog volop Franse en Italiaanse appelen beschikbaar zijn. De export binnen Afrika zal halverwege het seizoen aanvangen met rode rassen en Goldens.
Ryk Pretorius van Hi-veld Fruit Packers in Ermelo merkt op dat de appelen hogere prijzen opleveren op gemeentelijke markten dan in de supermarkten. De binnenlandse prijzen zijn zo goed dat een aantal appeltelers nog niet met de export is begonnen.
Zodra de appelpluk in de Kaap van start gaat, zullen de appelprijzen zoals gewoonlijk dalen als gevolg van de hogere beschikbaarheid. In sommige jaren daalden ze met wel 25% ten opzichte van de prijzen bij aanvang van het seizoen. Tijdens het piekseizoen stabiliseren de prijzen weer.
Supermarkten hebben al gewaarschuwd voor een verlaging van de appelprijzen met 10% vanaf volgende week maar tegen die tijd zullen de noordelijke teeltgebieden overgeschakeld zijn op rode appelen, terwijl de Kaap nog altijd Panorama Golden (een groen ras) en Royal Gala levert.
Op deze manier proberen de vroege teeltgebieden de Kaap ongeveer twee weken voor te blijven, eerst met rode appelen, dan met Fuji en in maart met Pink Lady. "Voor elk van deze rassen krijg je een premiumprijs hoewel deze lager wordt naarmate het appelseizoen vordert," zegt Ryk.
Medewerker verpakt appelen bij Maluti Fruit
Appelteelt gegroeid
Hoewel er elders in het land nauwelijks sprake van groei is in rode appelrassen, zoals Top Red, is het een categorie die het in dit deel van het land zeer goed doet, waarbij het grootste deel van de groei bestaat uit het ras Sundowner (Cripps Red). Het doel van de uitbreiding is het verlengen van het seizoen van met name rode appelen om het afzetvenster voorafgaand aan het de start van het seizoen in de Kaap te vergroten.
Top Red en Sundowner bieden een extra voordeel omdat ze hogere opbrengsten per hectare opleveren dan bijvoorbeeld een ras als Royal Gala. Wanneer de premiumprijzen dalen als gevolg van de grotere aanvoer van appelen uit de Kaap, dan maken de grotere aantallen de afzet toch nog altijd zeer de moeite waard.
Er worden ook nieuwe rassen aangeplant, waaronder twee nieuwe Gala-rassen van Zuid-Afrikaanse herkomst: Big Bucks (vermarkt onder de naam Flash Gala) en Bingo. Ook worden er nieuwe Pink Lady rassen geplant, zoals Rosy Glow en lady in Red.
De aanlegkosten, van zo'n €30.000 per hectare, vormen een obstakel en ook de winstmarges staan onder druk. Deze teeltgebieden kampen met stroomonderbrekingen tot twee uur lang die wel twee keer per dag voorkomen en dat drijft de kosten nog verder op en belemmert de productiviteit in de pakstations.