"De nieuwe verpakkingswet geeft nauwelijks een aanzet tot meer echte duurzaamheid. De wereldwijde afhankelijkheid van China en andere landen werd pas duidelijk toen er massale invoerbeperkingen voor houtafval werden ingevoerd", harde kritiek op besluiten van politici en op de handelwijze van vertegenwoordigers uit de houtverpakkingsindustrie. Men maakt zich zorgen over afvalverwijderingsproblemen en kostenstijgingen, maar ook over milieuvervuiling. "Dit heeft eindelijk de aandacht van het publiek getrokken." Maar is dat genoeg?
"De kritiek op plastic is veel omvangrijker geworden en roept ook de vraag op of plastic in het algemeen niet een materiaal is dat zo mogelijk moet worden vermeden", aldus Uwe Groll, directeur van Grow e.V., de vereniging voor milieuvriendelijke houten verpakkingen. "Kunststofverpakking met een houten look ziet er bijna grappig uit. Maar is dit nog geloofwaardig in de huidige situatie?”
Uwe Groll en Markus Benninger met milieuvriendelijke houten kisten
Er is nu een duidelijke trend in verpakkingen die gemaakt zijn van recyclebare grondstoffen die in de natuurlijke kringloop kunnen worden gehouden, bijvoorbeeld door compostering in eigen land. Er zijn echter nog veel vragen en misverstanden: "Niet iedereen begrijpt het verschil tussen plastic dat 'composteerbaar' is en plastic dat gemaakt is van herbruikbare grondstoffen. Beide materialen zijn totaal verschillend en er is nog veel uitleg en etikettering nodig om ervoor te zorgen dat de gewenste materiaalkringlopen ook echt werken.”
Grow op de expoSE/expoDirekt 2019: Michael Sandhas, Alexander Engel en Stephanie Delp
Het zou veel eenvoudiger zijn om hout als grondstof te gebruiken, omdat hout een volledig functionerend recyclingmanagementsysteem heeft in Duitsland. Groll: "Afvalhout wordt in Duitsland en de omringende landen bijna volledig gerecycled. Vandaag de dag zijn dit factoren die een toenemende invloed hebben op de keuze van verpakkingen, ook bij klanten. Ook bij hout spelen de houtsoort en de landen waar het hout vandaan komt een rol. Er zijn zeker houtsoorten die nog duurzamer worden verkregen dan andere." Voor houten kratten wordt bijna uitsluitend populierenhout gebruikt. Populieren kunnen na een groei van 20 jaar industrieel worden gebruikt. Dit hout komt vrijwel uitsluitend uit de gecertificeerde nationale of particuliere bosbouw in Duitsland en Europa.
Populierenstammen klaar voor verwerking
Hoe worden de kisten geproduceerd? Bekijk het proces in de FreshPlaza fotoreportage.
"In Duitsland is men nog steeds terughoudend ten aanzien van lichtgewicht houten verpakkingsmaterialen. De focus op noodzakelijke veranderingen is in eerste instantie vooral gericht op consumentenverpakkingen. Daar vinden duidelijk veranderingen plaats in de richting van alternatieven van papier, gras en bladeren. In eerste instantie vaak emotioneel beïnvloed en zonder uiteindelijk alle vragen over migratie en andere voedselgerelateerde kwesties te hebben opgehelderd. Onze buurlanden begrijpen het onderwerp veel beter en nemen ook de transportverpakkingen mee", zegt Groll.
Je zou kunnen spreken van een ware renaissance van houten kisten in Frankrijk, Spanje en Italië. In deze landen wordt ook het effect gezien van het feit dat natuurlijke producten geloofwaardiger zijn en gemakkelijker op de markt gebracht kunnen worden in natuurlijke verpakkingen. Niet alleen in het biologische segment, maar ook in het klassieke assortiment staan houten verpakkingen meer in de belangstelling.
In de afgelopen jaren zijn de bijzondere kenmerken van houten verpakkingen ook wetenschappelijk onderbouwd. De bevindingen met betrekking tot de duurzaamheid van het product en de geschiktheid voor gebruik met levensmiddelen en hygiëne worden voortdurend uitgebouwd. Deze bevindingen worden daarbij ook aangepast aan de technische ontwikkelingen met betrekking tot de gebruikte houtsoorten, de verwerkingstechnieken en drukinkten die gebruikt mogen worden. "Bijna geen enkel ander materiaal is op dit moment intensiever onderzocht op het gebied van hygiëne en migratie en heeft in sommige gevallen verrassend positieve resultaten opgeleverd. Onlangs werd zelfs bewezen dat houten visverpakkingen hygiënischer zijn dan EPS (polystyreen) dozen."
Dit geldt echter ook voor de groenten- en fruitsector: "Als de beslissing over de verpakking minder wordt beïnvloed door logistieke kwesties en meer vanuit het perspectief van de telers die verantwoordelijk zijn voor het product, zouden voor sommige gewassen aanzienlijk meer houten verpakkingen worden gebruikt om de kwaliteit, de rijpheid en het uiterlijk van de producten beter te kunnen garanderen. Maar ook hier zijn er veranderingen die in eerste instantie uit andere landen dan Duitsland komen. Intussen is het duidelijk geworden dat telers meer ruimte willen voor hun eigen keuze van verpakkingen. Daarbij zijn optimale bescherming van de producten, maar ook transport en marketing belangrijke aspecten bij het maken van die keuze."
Groll concludeert: "Op het Europees Verpakkingsforum in Düsseldorf vorig jaar zei één van de sprekers: 'We zullen binnenkort zien of we hier een schijndiscussie voeren of dat we een verpakkingsrevolutie tegemoet gaan'. Ik denk dat de richting steeds duidelijker wordt."
Meer informatie:
Uwe Groll
GROW GmbH
Hauptstraße 98
67133 Maxdorf, DE
+49 (6237) 929593
grow-gmbh@t-online.de
www.grow-deutschland.de