Hi-cube 40ft containers, waaruit zo'n 75% van de wereldwijde containervracht uit bestaat, zijn op dit moment niet toegestaan op Zuid-Afrikaanse wegen wanneer de hoogte, gemeten van het de grond tot aan het dak, meer dan 4,3 m bedraagt.
Het was een flinke teleurstelling voor de AGF- en transportsector toen het voorstel voor verlening niet werd ondertekend voor de regering met kerstreces ging. Hierdoor zouden de containers namelijk nog eens 18 maanden toegestaan zijn geweest op het Zuid-Afrikaanse wegennet.
Links een standaard, tegenover een hi-cube rechts (foto: Mike Walwyn)
Het ministerie van Transport had eerder aan de sector toegezegd dat zij het uitstel voor het negende jaar zou verlengen, terwijl de impact van de hi-cube containers opnieuw zou worden beoordeeld maar er werd voor de vervaldatum van 31 december 2019 niets gepubliceerd in de Staatscourant.
De fruitsector heeft dit seizoen te maken met een forse groei van de aantallen druiven voor de export. In deze periode van het jaar breekt het piekseizoen aan, dat duurt van begin januari tot zo ongeveer de eerste week van maart. "Dan hebben we het nog niet eens gehad over de toename van de volumes appelen, steenfruit en peren in deze zelfde periode," legt Werner van Royen uit, operations manager bij het Fresh Produce Exporters' Forum.
"Exporteurs van vers fruit kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de gevolgen die het uitblijven van de toegezegde verlenging van met zich meebrengt."
Het Fresh Produce Exporters' Forum heeft een brief aan de minister van Transport, Fikile Mbalula, geschreven maar heeft hierop nog geen antwoord gekregen. De verlenging had ondertekend moeten worden door directeur-generaal Alec Moemi, maar deze is nog steeds met verlof. "Dit is zeer zorgwekkend gezien de ernst van de hele situatie," vervolgt Werner.
De sector heeft echter tot op heden echter nog geen meldingen gekregen van vrachtwagens die van de weg zijn gehaald omdat ze een hi-cube container vervoerden.
Impact op Zuid-Afrikaanse fruitsector
De Zuid-Afrikaanse regering is van mening dat hi-cube containers niet stabiel genoeg zijn. Bronnen binnen de sector zeggen dat ambtenaren hun beweringen kracht bij zetten door voorbeelden te geven van gekantelde vrachtwagens die standaard containers vervoerden en schade aan bruggen veroorzaken. Dezelfde bronnen melden dat de South African national Roads Agency heeft bevestigd dat er op de landelijke wegen in Zuid-Afrika geen bruggen lager dan 5 meter voorkomen.
Er zijn niet genoeg standaard containers beschikbaar om de hi-cube containers te vervangen en daarnaast is de productie van standaardcontainers wereldwijd tot stilstand gekomen. Hi-cube containers beschikken over meer volume dan standaard exemplaren waardoor er dus in één rit meer vracht kan worden vervoerd wat uiteraard een kostenbesparing oplevert en het milieu eveneens ten goede komt.
Vrijwel alle gekoelde lading, zoals verse groenten en fruit, worden of werden tot eind 2019 verladen in hi-cube containers en al jarenlang zijn er miljoenen van deze containers op de Zuid-Afrikaanse snelwegen te winden zonder dat er noemenswaardige incidenten zijn voorgevallen.
Nieuwe wetgeving vereist aanpassingen aan trailers en containerdocks
Transportbedrijven zouden hun wagenpark aan kunnen passen aan de nieuwe regelgeving waarbij de hoogte van 4,3 meter niet overschreden mag worden maar dit zou enorme kosten met zich meebrengen.
"Je vraagt dan aan bedrijven die er nu al alle eindjes aan elkaar moeten knopen om nog meer geld uit te geven," legt Gavin Kelly uit, directeur van de Road Freight Association. "Dit is echt een zorgelijke ontwikkeling. De meeste vervoerders, en dit geldt zeker voor al onze leden, willen werken volgens de geldende regels en wetten om een sterkere aansprakelijkheidspositie bij verkeersongevallen te hebben. Er zijn echter geen bewijzen dat een container die 300 mm hoger is dan een standaard container tot meer ongelukken leidt."
Een nieuwe trailer kan wel €19.000 kosten terwijl de bestaande exemplaren wel een levensduur van 20 jaar hebben.
"Een ander probleem is dat veel im- en exporteurs hun containerdocks om zouden moeten bouwen om deze lagere containers te kunnen verwerken," legt Mike Walwyn van de South African Association of Freight Forwarders uit. "Wanneer je je echter realiseert hoeveel hi-cube containers er al over onze wegen zijn vervoerd, dan lijkt dit alles tamelijk zinloos!"
Er zijn onderzoeksrapporten over de kwestie verschenen maar de regering eist nu alweer een ander rapport en de verwachting is dat er volgende maand opnieuw opdracht zal worden gegeven tot het uitvoeren van een onderzoek naar hi-cube containers.
Er zijn berichten dat het ministerie van Transport een brief zou hebben uit doen gaan waarbij de lokale verkeersautoriteiten de opdracht hebben gekregen om de nieuwe regelgeving met betrekking tot hi-cube containers niet te handhaven maar zo'n brief is geen juridisch bindend document.
Grote bezorgdheid onder fruitexporteurs
“Het wordt tijd dat de ambtenaren van het ministerie van Transport actie ondernemen en doen wat zij moeten doen," aldus Werner van Rooyen.
"Dit proces sleept zich nu al bijna negen jaar voort en de fruitsector heeft behoefte aan zekerheid. Het is een zeer zorgelijke situatie."
Hij wijst op het mogelijke verlies van inkomsten en werkgelegenheid in de fruitsector wegens onderbreking van de export. Het belang van de fruitsector, en dan met name de citrus-, druiven-, bananen-, hardfruit-, avocado- en kersenteelt, voor de werkengelegenheid wordt officieel erkend in het Landelijk Ontwikkelingsplan.
De vrees bestaat dat rederijen hun activiteiten zullen verplaatsen naar naburige havensteden, zoals Walvis Bay (Namibië), Beira en Maputo (beide in Mozambique).
Vertrouwen dat verlenging alsnog zal worden ondertekend
Werner vertelt er van overtuigd te zijn dat het ministerie van Transport de verlenging alsnog zal ondertekenen en in de Staatscourant zal publiceren en ook Mike Walwyn denkt er zo over.
"Dit zou niet alleen in het belang van de economie zijn maar ook voor het behoud van het vertrouwen dat de sector in de regering heeft."
Werner voegt eraan toe: "We moeten ook benadrukken hoe hard de regering en de sector tot nu toe hebben samengewerkt en we willen in het bijzonder advocaat Johannes Makghato van het ministerie van Transport danken voor zijn enorme inzet."