Protectionisme en Klimaatverandering. Dat waren de twee belangrijkste thema’s op de themadag uien gehouden in Dronten. Zowel Inge Ribbens van het GroentenFruit Huis en Chayenne Wiskerke, directrice bij Wiskerke Onions, zijn het er over eens. De Nederlandse ui is de mooiste in de wereld. Hoe behouden we die positie?
Chayenne Wiskerke over de invloed van de klimaatverandering
Met samenwerking en preventie kan het klimaat kansen bieden voor de Nederlandse ui
In een scherpe analyse laat Chayenne het publiek zien met welke trends de uiensector in de komende jaren te maken gaat krijgen. Voor het eerst dit jaar konden de Nederlandse uien geëxporteerd worden naar India waar de oogst door de hevige moesson werd vernield. “In december 2019 was het tekort in India opgelopen tot 44% en de prijzen met 642% gestegen,” ligt ze toe. “Het land is een van de grootste exporteurs wereldwijd en die viel opeens weg.”
De kans dat dit in de toekomst vaker mis kan gaan, is volgens Chayenne groot. “Als we kijken hoe het klimaat gaat veranderen in de komende jaren, zien we verschillen in regio’s die meer droogte kunnen verwachten en regio’s waar de neerslag gaat toenemen. In India zal de neerslag toenemen terwijl het in Afrika droger wordt. Dat zijn tegelijkertijd de landen waar op eenzelfde lange termijn de bevolking flink gaat groeien en waar uien een belangrijk ingrediënt zijn in de keuken. Dat biedt kansen voor de Nederlandse ui want we hebben een aantal sterke voordelen: De Nederlandse ui is jaarrond beschikbaar op de markt vanwege zijn uitstekende eigenschappen voor de bewaring en is kwalitatief sterk. Daarnaast is er het voordeel van een sterke logistieke sector in Nederland.”
Chayenne laat echter zien dat er ook bedreigingen zijn. Hoewel Nederland minder last lijkt te hebben van meer neerslag of extreme droogte in de toekomst, zijn we er niet immuun voor. Dat laat bijvoorbeeld al de keuze zien om de seizoenen 2017 en 2019 te vergelijken omdat 2018 een extreem droog seizoen was. Daarnaast is er de prijs van de Nederlandse ui. Politieke interventie, minder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en de nodige certificeringen zijn eveneens ontwikkelingen om in het oog te houden. Met preventie (ontwikkeling van nieuwe rassen, drainage, ontwikkelingen in de bewaring), het waarborgen van de kwaliteit en samenwerking tussen teler en verwerker kan men echter de positie behouden in de toekomst. “Uiteindelijk is er niets dat boven de Nederlandse ui gaat.”
Inge Ribbens van het GroentenFruit Huis
Protectionisme een groot gevaar.
Een van de bedreigingen die werd aangegeven is de politieke interventie. Eigenlijk een groot compliment voor de Nederlandse ui aangezien het instellen van handelsbarrières een manier lijken om de eigen markt te beschermen. Chayenne gaf ook in haar lezing aan dat, hoewel de export naar West-Afrika toeneemt, het seizoen voor de export steeds korter wordt om de eigen markt te beschermen.
Inge gaf nog een aantal voorbeelden van landen die de Nederlandse ui buiten de deur willen houden. “Markten als Rusland zitten al langere tijd op slot en ook in China krijgen we moeilijk voet aan de grond.” Een aantal landen, die recent een uitdaging vormen, zijn Panama en Indonesië. “De markt in Panama ging al op slot in 2006/2007 maar ging na diplomatieke onderhandelingen in 2013 weer open. Er ontstond echter onrust bij de lokale telers waardoor we nu zien dat de deur naar Panama weer dicht gaat. Er werden extra maatregelen ingesteld zoals de ‘120-dagen regel’ voor Nederlandse uien. Onze uien, die op de markt kwamen, moesten binnen 120 dagen op de markt liggen. Dat gold echter niet voor andere exporterende landen.”
In Indonesië gaat de deur ook weer langzaam dicht. Om de lokale markt van sjalotten te beschermen, werden bijvoorbeeld de kleine uien uit Nederland gebannen. Maar hier blijkt, net zoals in het Russische geval, dat de agrarische sector nogal makkelijk het slachtoffer kan worden van politieke geschillen. Door sancties op Indonesische palmolie door de EU lijkt het land het land als tegenreactie de Nederlandse uien te willen bannen.
Inge vreest dat dit in de toekomst alleen maar gaat toenemen met de Brexit, de handelsoorlog tussen de VS en China en de trend van local-for-local. Alleen via de diplomatie kan men hier tot oplossingen komen om de vrije handel te beschermen.