Brexit: opvolging Theresa May gaat twee maanden duren

Samenvatting voor ondernemers: er komt binnen een maand of twee een opvolger van Theresa May. Vooralsnog is 31 oktober (Halloween) de brexit-deadline. Veel hangt af van wie er de komende maanden op belangrijke posten benoemd worden in Brussel en Londen. De anti-brexit-partijen haalden in de Europese verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk (VK) 5% meer stemmen dan de brexit-partijen.  

Eind juli: opvolging May bekend

Het was op zich al een wonder dat Theresa May het zo lang heeft uitgehouden. Maar haar vertrek was onvermijdelijk, ze had het vertrouwen van haar Conservatieve Partij verloren. Voorlopig neemt ze nog waar, terwijl de Conservatieve kandidaten zich kandideren. Dat zijn er intussen al acht. Uiteindelijk mogen dan 150.000 Britten uit twee kandidaten kiezen. Tegen eind juli kan dat geregeld zijn. Maar wie May’s opvolger ook wordt, hij of zij wordt met exact dezelfde problemen geconfronteerd: het land is verdeeld. Bij de Europese verkiezingen (opkomst 37%) stemde 40% op anti-brexit-partijen en 35% op de Brexit Party en UKIP.

Herhaling van zetten in Lagerhuis
Zo gauw er een nieuwe premier is, zal die door het Britse Lagerhuis getest worden. Mogelijk komt er onmiddellijk een vertrouwensvraag: heeft de nieuwe regering wel het vertrouwen van een meerderheid? De Conservatieven zullen de steun moeten zoeken van een coalitiepartner. Opnieuw de Noord-Ierse DUP? De kans op nieuwe verkiezingen is groot.

Er is namelijk drie jaar onderhandeld over brexit en Theresa May is te laat begonnen met gesprekken met de oppositie. Dat was nadat ze concludeerde dat er met de hardcore brexiteers in haar party niet te praten valt, en met de Noord-Ierse DUP nog minder. Labour ziet dat de Conservatieven imploderen en helpen daar graag een handje aan mee, al schiet Jeremy Corbyn er zelf ook niets mee op. De enige winnaar is vooralsnog Nigel Farage ondanks alle beschuldigingen dat hij 450.000 pond kreeg van zakenman en brexiteer Arron Banks en dat niet meldde aan het Europees Parlement. Farage lijkt immuun voor zulke schandalen. Binnen zes weken na oprichting van zijn Brexit Party scoort hij 32% van de stemmen.  

Een belangrijk moment komt op 29 september, wanneer de Conservatieven hun jaarlijkse toogdag houden in Manchester. De nieuwe leider zal dat moment kiezen om zijn/haar brexit-strategie bekend te maken. Dan resteert nog een maand tot de huidige brexit-deadline, 31 oktober. Verder uitstel hangt af van de politieke wil van de Europese leiders met name Macron. Men is namelijk als de dood dat de Britten gaan dwarsliggen bij politieke benoemingen en de vaststelling van het EU-budget 2021-2027.

Bij alles wat je de komende tijd hoort van de Conservatieven: dit is bedoeld om de 150.000 leden van de partij gunstig te stemmen. Die zijn voor een groot deel eurosceptisch. Maar in het Lagerhuis is er nog steeds een meerderheid tegen een no-deal brexit.

Boris Johnson?
Er hebben bij de Conservatieven intussen acht kandidaten gemeld om Theresa May op te volgen. Boris Johnson staat bij de bookmakers genoteerd als favoriet. De kandidaten roepen om het hardst dat ze klaar zijn voor een no-deal brexit. Op dit moment is de eerstvolgende crashdatum 31 oktober. Brussel houdt vast aan het huidige Terugtrekkingsverdrag. Kortom, de druk en speculatie gaan de komende maanden weer toenemen.  

Compensatie van Brussel voor getroffen ondernemers?
Vorige week bleek dat de Europese Commissie 50 miljoen euro beschikbaar stelt aan Ierse rundvleesproducenten om hen te compenseren voor de gevolgen van brexit. De Ierse regering zou bereid zijn dit te cofinancieren met 50 miljoen euro. Dit kwam zeker niet toevallig enkele dagen voor 24 mei, de dag van de verkiezingen in Ierland.

LTO en onze Deense collega-organisatie DAFC heeft aan de Europese Commissie gevraagd of de regeling voor boeren en tuinders in alle EU-lidstaten geldt. We hebben immers allemaal te maken met de valutaschommelingen en de voortdurende onzekerheid. Maar het VK is nog gewoon lid van de Europese Unie en de grenzen zijn open. Hoe zit het met het gelijke speelveld?

Het wachten nu is op het voorstel van de Europese Commissie, dat waarschijnlijk in een comité van ambtenaren besproken gaat worden. Het hoeft niet langs de Landbouwraad en Europees Parlement, hoewel die wel kunnen ingrijpen (dat heet: ‘right of scrutiny’). De voorwaarden zijn belangrijk. De kans is groot dat in ruil voor steun, de agrariër of de sector maatregelen moet treffen om de markt in evenwicht te brengen. De (Ierse) rundvleesmarkt is immers in onbalans. In het geval van rundvlees heb je het dan over een verplicht slachtprogramma. Je mag verwachten dat de belangstelling voor zo’n regeling daarmee sterk zal afnemen. Het geld voor de EU-regeling is vooralsnog niet afkomstig uit het crisisfonds van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). De Europese Commissie zou kans zien om het geld te halen uit de ruimte in de landbouwbegroting.

Bron: LTO Nederland