Wereldwijd is de teelt van blauwe bessen relatief nieuw. De vraag naar het product groeit nog altijd, vooral vanwege de gezonde eigenschappen die aan het fruit worden toegeschreven. De prijs voor blauwe bessen ligt daarmee hoog en dat is ook de reden dat veel landen een potentiële markt in het product zien. Vooral Oost-Europa, de Balkan en Peru breiden hun teelt van blauwe bessen sterk uit. Vooral Peru heeft de ambitie om wereldwijd de grootste producent van blauwe bessen te worden. In Spanje ziet men echter het gevaar van deze toenemende productie. In april en mei had dit land een overproductie van blauwe bessen en zijn de prijzen drastisch gedaald voor de telers. Dit terwijl de prijzen in de supermarkt hoog blijven.
Peru: productie groeit met meer dan 500%
De opbrengst van blauwe bessen in dit land is 18.000 ton in het eerste kwartaal van dit jaar. Vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar was dit een stijging van 571%. De totale sector voor vers fruit groeide in het land ook met 52% ten opzichte van het vorige kwartaal. Deze ontwikkeling is in lijn met de ambitie van het land om de grootste exporteur wereldwijd te worden in plaats van buurland Chili. Het grootste deel van de Peruaanse export is bestemd voor de Chinese markt.
Nederland: Lage prijzen en veel promoties met blauwe bessen
Momenteel zijn Spanje en Marokko aan de bal met de blauwe bessen. Door de Nederlandse pakstations gaat met name veel Spaans product. Het Marokkaanse seizoen loopt inmiddels op zijn einde. Doordat het in het zuiden van Europa erg heet is geweest, verwachten Nederlandse importeurs dat er de komende tijd weleens kwaliteitsissues zouden kunnen ontstaan. De prijzen liggen op een laag niveau, wel zijn er de afgelopen tijd grote promoties met blauwe bessen geweest bij verschillende retailers. Volgens Nederlandse importeurs leidde dit afgelopen week tot wat onverwachte aanvragen, gezien de tijd dat er normaal gesproken meer dan voldoende product op de markt is. Momenteel is er veel Spaans product op de markt en staan de prijzen onder druk. Vanaf medio juni is de verwachting dat er een gat valt in de aanvoer, waardoor de vraag en prijzen zullen gaan stijgen en de Noord-Europese productie goed in het gat kan springen. Vooralsnog ziet de Nederlandse teelt er goed uit, zit de laatste bloesem aan de plant en is de zetting goed verlopen. Over geruchten over vorstschade aan de Poolse bessen, reageren de Nederlandse fruithandelaren laconiek dat ze dat vaker hebben gehoord voor aanvang van het seizoen.
België
De bloei van de blauwe bessen ziet er goed uit. Sommige telers hebben wel wat last gehad van vorst, maar wat de resultaten daarvan zijn is nog onduidelijk. De eerste oogst van de vollegrondsteelt wordt in de eerste week van juli verwacht. Het areaal van blauwe bessen neemt nog ieder jaar toe en groeit samen met de populariteit van het fruit. Er wordt veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe variëteiten maar het assortiment is voor het moment nog vrij jong. De grootste uitdaging voor de toekomst is het vinden van goed personeel.
Duitsland: Spanje en Marokko domineren het aanbod
In Duitsland zijn het met name Marokkaanse en Spaanse blauwe bessen die momenteel worden aangeboden. Met name Marokko wint de laatste paar jaar zienderogen terrein, bevestigt men. Daarnaast duiken her en der ook volumes uit de Balkan-landen (Servië), Griekenland en Polen op. De rol van overzeese vruchten lijkt daarentegen volledig uitgespeeld. In Frankfurt zakte de prijs voor Marokkaanse dan wel Spaanse blauwe bessen naar € 0,80 tot € 1,20 per 125 gram. In München was daarentegen sprake van beperkt aanbod waardoor de prijzen licht stegen.
Gespecialiseerde handelaren zien nog altijd potentie voor de blauwe bes, vooral uit eigen teelt. Maar ook off season vinden de blauwe vruchten gretig aftrek: Afgelopen winter werd een buitengewoon goede afzet vastgesteld, aldus een handelaar. Medio juni worden nu de eerste blauwe bessen uit Duitsland verwacht. Onder meer in Noord-Duitsland worden de zogenoemde Dicke Blauen geteeld, die met name in biokwaliteit in de handel worden aangeboden.
Frankrijk: Rustige markt
Volgens een handelaar is het rustig op de blauwe bessenmarkt. “Onze bessen komen momenteel vooral uit Marokko en zijn van goede kwaliteit. Er is niet veel vraag naar het product. De prijzen zijn stabiel: de bessen gaan weg voor zo’n €8 per kilo.” Over het algemeen importeren Franse handelaren veel Spaanse blauwe bessen. Ook in Frankrijk zelf worden kleine volumes geteeld. Dit seizoen loopt van juni tot en met september.
Spanje: prijsverschil van 800% tussen teler en supermarkt
Voor de Spaanse productie was het een moeilijk jaar. De prijzen voor het Spaanse product waren historisch laag in de maanden april en mei door een overproductie en dus met prijzen die de kosten voor de teelt niet dekten. Voor deze situatie werd al langere tijd gevreesd: de teelt van blauwe bessen is te hard gegroeid in het Spaanse Huelva. Daarnaast worden de prijzen naar beneden gedrukt door de opkomst van productie uit Marokko en Portugal, vooral de influx van Marokkaanse blauwe bessen op de Europese markt heeft hieraan bijgedragen.
Protesten zijn er ook van telers omdat hun producten voor €2,- per kilo worden afgenomen voor supermarkten die ze vervolgens verkopen voor €19,- per kilo in het schap. Veel telers zijn van plan over te stappen op andere producten, waarschijnlijk vooral aardbeien. Andere telers zetten noodgedwongen hun boomgaarden in de verkoop.
Momenteel worden de latere variëteiten geoogst en komt een einde aan het midden-seizoen van de Star en Ventura. Exporteurs verwachten betere resultaten in juni tot de Noord-Europese landen in hun eigen productie kunnen voldoen.
Polen: schade door vorst
Vorst in april heeft aanzienlijke schade veroorzaakt aan de oogst van blauwe bessen in Polen. Omdat de schade van regio tot regio verschilt in het land is het moeilijk in te schatten hoe groot de schade is. Schattingen lopen uiteen van 10 tot 40% minder volume. Dat de volumes minder zullen zijn, staat echter vast. Het seizoen van de oogst staat nog altijd voor week 28. Momenteel zijn de prijzen voor de blauwe bessen nog moeilijk in te schatten. Dit komt vooral omdat veel landen op het noordelijk halfrond in productie komen rond dezelfde tijd. Daarnaast zijn er groeiende arealen in andere Oost-Europese landen die ook op de markt komen. Door het koude en natte weer is er een kans dat bestuiving van de blauwe bessen wordt bemoeilijkt.
Oekraïne: export blijft groeien
In lijn met andere Oost-Europese landen is Oekraïne haar productie van zachtfruit gestaag aan het uitbreiden. Blauwe bessen zijn daarbij een van de populairste producten voor de nieuwe boomgaarden in het land. Begin april had men een export verwacht tussen de 4.500 en 5.000 ton. Het grootste deel van de export gaat naar Polen, Turkije, Frankrijk en Wit-Rusland. Net als in Polen is een deel van de oogst beschadigd door weersomstandigheden.
Servië: export naar Rusland
Net als de andere staten op de Westelijke Balkan heeft de Servische regering fors geïnvesteerd in arealen van blauwe bessen. In Servië begint de pluk van blauwe bessen in juni. Er zijn alleen in de laatste week wat problemen geweest met het weer. Er wordt een groei in het volume verwacht van 30%, vooral omdat de jonge aanplant van blauwe bessen ook in productie komt. Servië exporteert voornamelijk naar de eigen regio, West-Europa, Turkije en Rusland. Ook het Midden-Oosten komt op gang als exportmarkt, vooral in de Golfstaten.
Italië: technologie en variaties moeten productie gaan verhogen
In Italië begint de oogst van blauwe bessen eind maart in het zuiden van het land en eindigt in september in de noordelijke regionen. De vraag naar blauwe bessen stijgt nog elk jaar. Ten opzichte van vorig jaar met zo’n 60% in Zuid-Italië. De productie neemt dan ook nog altijd toe in Italië en dat doet men onder andere via technologische innovaties en nieuwe variëteiten.
The Berryway, een internationaal netwerk van bessenproducenten, heeft een project opgezet om een professionele productieketen op te zetten die verschillende Italiaanse gebieden met elkaar verbindt om twaalf maanden per jaar fruit te leveren. Innovatieve blauwe bessen behoren tot de producten.
In Calabrië wordt de grondloze teelt van Amerikaanse blauwe bessen (Vaccinium corymbosum L.) getest. Er zijn drie verschillende variëteiten met vroege rijping. Momenteel worden deze blauwe bessen alleen lokaal op de markt gebracht.
China: blauwe bessen i.p.v. popcorn in de bioscoop
Blauwe bessen zijn een populair product in China, niet alleen doordat het een erg gezond product is, maar ook omdat het wordt gezien als lekkere snack tussendoor. Dit jaar werden blauwe bessen veel gepromoot als gezonde snack bij de bioscoop, wat goed werd ontvangen bij Chinezen. China importeert ook blauwe bessen wanneer hun eigen seizoen nog niet is begonnen. In het begin van het jaar kwamen deze uit Peru en Chili.
In China worden er in de provincies Shandong, Guizhou en Liaoning vooral op grote schaal blauwe bessen geproduceerd, maar de provincies Yunnan, Hebei en Sichuan ontwikkelen zich ook snel in deze industrie. De vraag voor blauwe bessen is hoog, maar het aanbod beperkt, waardoor er een hoge prijs blijft voor blauwe bessen. De teelt van Chinese blauwe bessen zal eind deze maand flink toenemen, dan beginnen de meeste productie gebieden met hun seizoen. In maart/april was het seizoen al begonnen voor blauwe bessen uit Yunnan, Shandong en Dalian.
Verenigde Staten: storm op de Westkust bedreigt oogst blauwe bessen
Door weersomstandigheden gaat een gat ontstaan in de teelt van blauwe bessen in de Verenigde Staten. Florida is aan het einde gekomen van haar productie. Georgia en Centraal-Californië starten op tijd maar hebben een korter lopend seizoen. Na 20 juni zal er dus een gat in de markt zijn voordat het Noordwesten het seizoen zal starten. In Mexico is het seizoen van blauwe bessen ook ver op zijn einde.
Hoewel de kwaliteit aan zowel de West- als de Oostkust goed is, zelfs beter dan vorig jaar, zijn de volumes beperkter aan de Oostkust. De vraag blijft in de Verenigde Staten goed. “De vraag naar blauwe bessen gaat er altijd zijn,” volgens een Canadese handelaar. Momenteel ligt de prijs voor blauwe bessen tussen de $17,95 en $22,95 per halve kilo. Ten opzichte van vorig jaar zijn de prijzen daarmee met 25% gestegen.
Vooruitkijkend begint het seizoen voor New Jersey in midden juni. Deze blauwe bessen worden door sommigen gezien als het product met de beste smaak en textuur en men verwacht een goed seizoen. Ook Oregon neemt toe in belang voor de productie van blauwe bessen met ook hier blauwe bessen van hoge kwaliteit.
Voor de westkust zijn er echter minder gunstige voorspellingen. Een aantal stormen trekt over de regio en kan aanzienlijke schade toebrengen aan de oogst van blauwe bessen.
Australië: drastisch verschil tussen zomer- en winteroogst
Ook in Australië neemt de productie van blauwe bessen nog altijd toe. Er was echter een sterke daling van de export van blauwe bessen. Deze daalde met 38% in volume en een daling van 48% in de waarde. Ook werd een kleine 1.000 ton geïmporteerd.
De weersomstandigheden waren over het algemeen gunstig voor blauwe bessen maar de verschillen tussen zomer en winter zijn groot waarin vorst het winterseizoen van de blauwe bessen beschadigde.