Deon Joubert en Rocco Renaldi, de Zuid-Afrikaanse afgevaardigde voor de Europese Commissie en een lobbyist, informeerden de bezoekers van de Citrus Summit over de laatste ontwikkelingen omtrent CBS-maatregelen en de omgeving waarin de Europese Commissie opereert.
Rocco Renaldi, vertegenwoordiger van CGA bij de EU, legde uit dat de Europese Unie in een lastige positie verkeert vanwege de opkomst van populisme en Euroscepticisme en de toenemende macht van Rusland. "De EU kan zich niet veroorloven zwakte te tonen en probeert haar macht te uiten," vertelde hij, erop wijzend dat de na de aankomende Europese verkiezingen er per 1 november een nieuwe Europese Commissie aan zal treden.
Rocco Renaldi, rechts, met Mikhail Fateev, CGA-afgevaardigde voor Rusland.
Hij wees op het grote aantal vrijhandelsverdragen dat de EU de laatste jaren heeft gesloten om haar positie op de wereld te versterken. Tegelijkertijd is de koopkracht in veel Europese landen gedaald. Er zijn grote ongelijkheden in de Europese voedselketen. Spaanse telers worden met dezelfde problemen als andere Europese telers geconfronteerd, met retailers die de marges uitknijpen. De EU probeert wetten aan te nemen om oneerlijke handelspraktijken tegen te gaan."
"Europese telers ontvangen aanzienlijke subsidies maar in Europa is men zich er niet van bewust dat Zuid-Afrikaanse telers concurrerend zijn zonder overheidssubsidies," aldus Rocco.
Zuid-Afrika zit gevangen tussen tegenstrijdige belangen van Brussel
“De Europese Commissie heeft weinig ruimte om te manoeuvreren maar is geen vijandig instituut. Ze komen er eerlijk voor uit: "Wij hebben jullie fruit nodig en we zijn niet tegen de handel."
Hij nam Xylella fastidiosa als voorbeeld, een bacterie die grote schade aanrichtte in Italiaanse olijfgaarden en die Europa binnen zou zijn gekomen via een decoratieve koffiestruik. "De Europese Commissie kan geen concessies doen aan de voedselveiligheid en plantgezondheid."
Wat betreft de beproevingen van Zuid-Afrika op het gebied van CBS, legde hij uit dat sommige lidstaten mogelijk akkoord zullen gaan met het versoepelen van de zogenaamde 'noodmaatregelen', maar dat hiervoor toestemming van alle 28 lidstaten vereist is. Als de Commissie geen meerderheid heeft, dan voert zij ook geen wijzigingen door.
Anderzijds zijn er sectoren die worstelen en naar Brussel kijken voor hulp. "Brussel is altijd een makkelijk doelwit waarop sectoren die in moeilijkheden verkeren een beroep doen. Zuid-Afrika ziet hier eigenlijk tussenin. Ik verwacht op de korte termijn weinig veranderingen van een nieuwe Europese Commissie of Parlement, dat waarschijnlijk nog populistischer zal zijn."
Brexit betekent het wegvallen van een behulpzame lidstaat
"Na de Brexit zal het Verenigd Koninkrijk mogelijk op een andere manier naar CBS kijken, hoewel het land zich voorlopig aan het huidige beleid vast zal houden. Als de Brexit inderdaad een feit is dan verliezen wij een zeer belangrijke lidstaat die altijd een hulpvaardige en pragmatische aanpak heeft gekozen."
Wat kunnen de Zuid-Afrikaanse citrussector en regering doen aan de crisis waarin zij zich bevinden?
"Als de sector meer dan €125 miljoen kwijt is aan kosten om CBS te beheersen en de algemene opinie is dat deze kosten op de lange termijn niet te dragen zijn, dan kunnen we niet anders dan een antwoord vinden op de vraag of deze CBS-maatregelen gerechtvaardigd zijn of niet. Als de regering van Zuid-Afrika kiest voor de formele benadering van de Europese Unie dan zullen we genoodzaakt zijn om de regelgeving minstens zo goed na te leven dan die met betrekking tot FCM, zo niet beter."
Nieuwe voorstellen over hoe EU met onderscheppingen omgaat
Vorig seizoen, het eerste waarin FCM als quarantaine-plaag werd beschouwd, werden er 9 gevallen van FCM in 750.000 toon Zuid-Afrikaans citrus onderschept. Voor fruit uit Tanzania waren dit er 33, Oeganda 46 en voor fruit uit Kenia 54, en dat op veel kleinere hoeveelheden.
Zuid-Afrika had twee onderscheppingen van CBS, terwijl er dit voor Brazilië 26 en Argentinië 18 waren.
"Wat betreft FCM moesten we achter in de rij aansluiten als een soort boetelingen. We hebben echter een enorme inspanning geleverd en krijgen hiervoor niet de erkenning die we verdienen," vertelde Deon Joubert. "De Europese Commissie kampt met grote problemen en het is onze taak om oplossingen aan te dragen waardoor de EU handel met ons kan blijven drijven. We kijken daarom naar nieuwe manieren waarop de EU met onderscheppingen om zou kunnen gaan."
Hij vervolgde: "We willen ons richten op een witte lijst van succesvolle leveranciers, importeurs, etc. Als we deze succesvolle toeleveringsketens (die nooit onderscheppingen hebben) een soort 'versnelde toegang' verschaffen, zal dit iedereen stimuleren om zelf ook te streven naar nul onderscheppingen."
Deon Joubert, CGA -afgevaardigde voor de EU
“CBS was nuttig om ons voor te bereiden op het minimaliseren van fytosanitaire risico's. We zijn nu veel beter voorbereid om deze gevaren te beheersen."