Veel telers in de Zuid Afrikaanse Koovallei hadden het er graag voor over om afgelopen maandag de start van hun Forelle-oogst uit te stellen vanwege lichte neerslag maar diezelfde nacht richtte een hagelbui zoveel schade in sommige appel- en perenboomgaarden aan dat het fruit alleen nog maar geschikt is voor de sapindustrie. In late pruimenteeltgebieden werden zelfs volledige oogsten weggevaagd door de hagel.
Gelukkig waren er maar weinig bedrijven in deze regio die hun totale oogst verloren zagen gaan maar de schade die de hagel heeft aangericht, is schrijnend omdat de oogst toch al lager was. Van sommige rassen is er nauwelijks eersteklas fruit over zodat er alleen tweede keus fruit voor de export beschikbaar is.
In de Westkaap is de pluk van Forelle bijna klaar en de schade zal dus geen grote gevolgen voor de aanvoer van Forelle hebben.
Het door droogte geteisterde Klein-Karoo heeft het de laatste jaren zwaar gehad. Het Langeberge gebergte blokkeert vocht uit het zuidwesten en hoewel dit gebied in een goed jaar op 550 mm neerslag kan rekenen, viel er in Klein-Karoo de laatste vier jaar gemiddeld maar zo'n 200 mm per jaar.
Hagelschade aan het vroege appelras Red One in Klein-Karoo (foto met dank aan Pierre Burger)
Sommige telers zien steenfruitoogst tot een kwart van hun gebruikelijke opbrengst dalen
De oogst is klein en de verliezen variëren tussen de 25% en 80%. Ook de beschikbaarheid van de juiste maten is een probleem.
"Dit situatie van dit seizoen kan niet los gezien worden," begint Niël Joubert van Warmwater Farm in de regio Worcester. "Wat we dit seizoen meemaken, heeft zich in de loop van de laatste drie tot vier jaar opgebouwd en is een regelrechte ramp. Sommige telers zullen maar een kwart van hun gebruikelijke oogst binnen kunnen halen, terwijl anderen, en dan met name degenen die onder waterprogramma's vallen, hun oogsten met zo'n 20% tot 25% zullen zien dalen."
Een kleinere oogst is echter niets nieuws in Klein-Karoo. Zelfs in de Boland zijn er pruimentelers die maar 5 ton per hectare oogsten, terwijl dit er onder normale omstandigheden wel 40 ton per hectare zijn.
De oogst van late pruimen is nog verder gedaald omdat het fruit veel vocht opgenomen heeft als gevolg van de regenval en dit heeft geleid tot scheuren en barsten in het fruit.
Koud voorjaar gevolgd door hittegolf heeft tol geëist
Volgens Hortgro, de brancheorganisatie van hardfruittelers, was de drie maanden durende koudeperiode van 2018 de zachtste van de afgelopen 19 jaar en lag de accumulatie van koeleenheden, die cruciaal is voor de de zetting van het fruit, meer dan de helft onder het langjarig gemiddelde. Het voorjaar kwam traag op gang en het bleef vrij koel waardoor de bloei langer aanhield dan normaal.
Zogenaamde 'low chill-rassen' kwamen eerder in volle bloei dan vorig seizoen, terwijl laatbloeiende rassen tot wel 21 dagen laten in bloei kwamen, waarna zij getroffen werden door een hittegolf.
Vorig jaar oktober berichtte FreshPlaza al dat de hittegolf een grote kaalslag veroorzaakte omdat de bloesem acht dagen achtereen blootstond aan temperaturen van 35°C of hoger (maximum temperatuur tot ruim boven de veertig graden).
Hagelschade in Forelle-boomgaard (foto Niël Joubert)
“Handelaren moeten er rekening mee houden dat ze volgend seizoen 30% meer pruimen af moeten zetten”
Het enige pluspunt van de hagel van vorige week is dat deze gepaard ging met regen- en onweersbuien. Steen- en hardfruitteler Pierre Burger van Proteaplaas net buiten Montagu vertelt dat zijn boomgaarden in totaal zo'n 66 mm neerslag hebben gehad en dat is voldoende om het zout uit de bodem weg te spoelen en de aarde door en door te bevochtigen. Met name voor bomen waarvan het fruit nu geoogst wordt, betekent dit een geweldige start van de winter. Pierre hoopt dan ook op een recordoogst volgend seizoen.
Hortgro citeert Petru du Plessis, steenfruitspecialist van Bonne Esperance Farm: "Dit seizoen moeten telers na de pluk extra aandacht schenken aan het onderhoud van hun boomgaarden. Onze boomgaarden waren nog in rust na de droogte maar ik denk dat het seizoen 2019-2020 onder normale omstandigheden een pruimenoogst van wel 13 miljoen dozen op zal kunnen leveren."
Hij vervolgt: "Telers moeten serieus werk maken van het snoeien en zich voorbereiden op een grotere oogst. Handelaren moeten er op hun beurt rekening mee houden dat ze volgend jaar 30% meer pruimen af moeten zetten."
Hortgro noemt het lokaal ontwikkelde pruimenras African Delight de absolute 'ster' van het voorbije seizoen vanwege goede prestaties tijdens een moeilijk jaar.