Bijna overal in Europa worden nieuwe blauwe bessenplantages aangelegd. Dit gaat in het bijzonder op voor landen zoals Oekraïne, Litouwen, Servië, Kroatië, Roemenië, Polen en Georgië. Met het oog op deze ontwikkeling is het noodzakelijk om te overwegen hoe de blauwe bessenmarkt in Europa in de toekomst gaat veranderen. En zijn blauwe bessentelers daar klaar voor?
Groeiende markten in Europa
Tot voor kort was Polen de grootste producent van blauwe bessen in Europa. Nu is het land echter ingehaald door zowel Spanje als Marokko. Desondanks worden hier nog steeds blauwe bessenplantages aangelegd. Officiële gegevens wijzen uit dat het areaal van de blauwe bessenteelt in Polen 11.000 ha bedraagt, maar dat het onofficiële teeltoppervlak tot maar liefst 14.000 ha kan bedragen. Poolse telers zijn redelijk goed voorbereid op de afzet van blauwe bessen. De overgrote meerderheid van het fruit wordt geëxporteerd. Dit is vooral te danken aan grote bedrijven, die goed uitgerust zijn en in staat om fruit klaar te maken voor de afzet in overeenstemming met de hoge Europese normen.
Blauwe bes is momenteel de meest populaire soort wat betreft het starten van nieuwe plantages in Oekraïne. Volgens Taras Bashtannyk, de president van de Oekraïense Berry Sp. z o.o, is het gebied waar blauwe bessen worden geteeld volgens officiële gegevens al 2.200 hectare in Oekraïne. In de afgelopen 3 jaar zijn er veel plantages aangelegd (2016 - 280 hectare of nieuwe plantages, 2017 - 485 hectare, en 2018 - 700 hectare). Naast het teeltgebied groeit ook de teelt van blauwe bessen. In 2018 werd de teelt geschat op 4.500 ton. De telers krijgen ook steeds meer toegang tot buitenlandse markten. In de loop van het jaar werd 85% van het geteelde fruit geëxporteerd, voornamelijk naar landen zoals Wit-Rusland, Nederland en Polen. Experts zeggen dat de groeisnelheid van het aanplanten van blauwe bessen in Oekraïne de komende jaren kan blijven toenemen en dat het gebied van blauwe bessenplantages in Oekraïne dit jaar al groter kan worden dan 3.000 hectare.
Kroatië, Servië en Roemenië
De productie van blauwe bessen in de Zuid-Europese landen is zich dynamisch aan het ontwikkelen. Hier worden voornamelijk vroege blauwe bessenvariëteiten geplant. Hierdoor is er een kans om begin juni te oogsten en snel de Europese fruitmarkt op te gaan. De ontwikkeling van de blauwe bessenteelt in die regio wordt gesteund door nationale overheden en EU-subsidies. Sommige van die nieuwe investeringen steunen op buitenlands kapitaal. Dit maakt de meeste van hen zeer modern. Oplossingen zoals dakbedekkingen van kunststof en tunnels worden vaak gebruikt. Hetzelfde kan worden gezegd over de teelt in containers vanaf het begin.
Wie gaat de blauwe bessen plukken?
Een gebrek aan personeel is een wereldwijd probleem waar veel blauwe bessentelers in Europa mee te maken hebben. Het is dan ook een enorme uitdaging voor telers. In enkele landen wordt een deel van het fruit al mechanisch geoogst en na het sorteren is een groot deel ervan geschikt voor de afzet op de verse markt. Vooral Amerikanen hebben veel ervaring met het oogsten met behulp van een dorsmachine. Een dergelijke werkwijze wordt daar al vele jaren toegepast. Onlangs zijn er vele onderzoeken gedaan naar het verbeteren van het oogsten met behulp van machines, zodat het geoogste fruit kan worden afgezet aan de versmarkt en zelfs overzees getransporteerd kan worden om aan ver gelegen buitenlandse markten te leveren. Dit werk staat onder toezicht van Fumiomi Takeda, PhD Research Horticulturist USDA van het Appalachian Fruit Research Station. Hij zal een van de sprekers zijn op de zevende International Blueberry Conference, die op 7 en 8 maart in Polen plaats zal vinden. Tijdens zijn lezing gaat hij in op manieren om reeds bestaande oogstmachines te moderniseren om ervoor te zorgen dat meer dan 90% van het fruit geschikt is om af te zetten op de versmarkt. De Amerikaanse onderzoekers ondernamen ook acties met betrekking tot de selectie van blauwe bessen na de oogst. Deze acties zijn gericht op het ontwikkelen van een niet-invasieve manier om de blauwe bessen die tijdens het oogsten zijn beschadigd er tussenuit te halen. Het blijkt dat met de juiste selectie oogstmachines de kwaliteit van geplukte blauwe bessen vergelijkbaar kan zijn met die van handmatig geoogste blauwe bessen.
Markttrends zijn optimistisch
Britten zijn de Europese leiders in de consumptie van blauwe bessen. Statistisch gezien eet iedere inwoner van het Verenigd Koninkrijk elk jaar 860 gram van deze bessen. Dat is een aanzienlijk verschil ten opzichte van het Europese gemiddelde van 180 gram per persoon. De trend is echter positief - de consumptie van blauwe bessen groeit in alle Europese landen, vooral in Duitsland, Zwitserland, de Benelux en Scandinavië. Het gemiddelde verbruik per hoofd van de bevolking in deze landen is 550 gram blauwe bessen per jaar. Als de blauwe bessenconsumptie per hoofd van de bevolking op het hele continent stijgt tot het aantal van het Verenigd Koninkrijk, moet er jaarlijks 645 duizend ton van dit fruit worden geleverd aan de markt van continentaal Europa om aan de vraag te voldoen. In 2017 was het slechts 160.000 ton. Waar komt dit volume vandaan? De overgrote meerderheid, 105.000 ton, werd geteeld in Europa (inclusief het Verenigd Koninkrijk), 20.000 ton in Afrika en nog eens 35.000 in andere delen van de wereld (met name Chili en Peru). Als dit doel in Europa wordt bereikt, zal er 500.000 ton extra blauwe bessen nodig zijn om aan de potentiële vraag te voldoen, zegt Hans Liekens van Fall Creek Farm and Nursery Europe.
Dr. Fumiomi Takeda, Hans Liekens van Fall Creek Farm and Nursery, Taras Bashtannyk uit Oekraïne, Rona Marshal uit het Verenigd Koninkrijk, Mariusz Padewski uit Polen - dit zijn slechts enkele specialisten die hun kennis zullen delen tijdens de zevende International Blueberry Conference, die plaats zal vinden in Polen op 7 en 8 maart 2019. De conferentie vindt plaats in het Warszawianka Hotel in Jachranka. Het bespreken van trends en uitdagingen, het uitwisselen van ervaringen, het leggen van internationale contacten en de integratie van de blauwe bessensector: dit alles zal gebeuren tijdens de zevende International Blueberry Conference op 7 en 8 maart.
Voor meer informatie:
Mariusz Podymniak
E-mail: mariusz.podymniak@hortusmedia.pl
www.konferencjaborowkowa.pl/blueberry-conference/