De DenkTank onderzocht vier deelvragen: 'kromme komkommers en rotte appels: Hoe gaan we verspilling van ruim 30 procent in de voedselketen tegen?', 'biologisch vlees of reguliere kip? Hoe verenigen we de wens voor meer diervriendelijkheid met de extra milieudruk die dat geeft?' 'regenwoud kappen of soja als veevoer? Wat is nodig voor duurzame soja?' en 'pizza! Hoe maken we samengestelde maaltijden met soms tientallen ingrediënten duurzamer?'. Door ruim 200 interviews met experts, eigen berekeningen en een representatief onderzoek onder Nederlandse consumenten komt de DenkTank tot een aantal opvallende inzichten.
Potentie is groot
De DenkTank ziet veel potentie voor verduurzaming. Import van louter duurzame soja zou een jaarlijks kap van regenwoud besparen die een hoeveelheid CO2 vertegenwoordigt van de jaarlijkse uitstoot van 880.000 auto’s. Bovendien wordt een groot verlies aan biodiversiteit dan tegen gegaan. De productie van het nog eetbare voedsel dat jaarlijks in de Nederlandse huishoudens wordt weggegooid is goed voor een jaarlijkse CO2-uitstoot van 1.2 miljoen auto’s. Ook daar is nog veel winst te halen. Op het gebied van dierenwelzijn is er verbetering mogelijk bij regulier gehouden kippen met een beperkte negatieve milieu-impact, zo blijkt uit de analyse van de DenkTank.De ketenschakels wijzen naar elkaar
Niet een gebrek aan technologie, maar gebrek aan samenwerking staat verduurzaming in de voedselketen in de weg. Deze keten van agrariër, handel, verwerkende industrie, retail tot consument is complex en ondoorzichtig. Opvallend is dat driekwart van de sleutelspelers in de keten vindt dat verduurzaming niet bij zichzelf maar bij de ander begint. 40 procent van de sleutelspelers geeft aan dat de supermarkten het voortouw moeten nemen.De consument is in verwarring
35 procent van de Nederlanders geeft aan al duurzaam te consumeren. Nog eens 32 procent zegt dit wel te willen maar niet te weten hoe of ziet daartoe geen mogelijkheden, zo blijkt uit het DenkTank consumentenonderzoek in samenwerking met Newcom Research & Consultancy. Er is onwetendheid onder consumenten. De meerderheid van de Nederlandse consument weet niet dat 70 procent van de door hen geconsumeerde producten soja bevat. Kip is het meest milieuvriendelijke stukje vlees vergeleken met varkens en rundvlees, maar nog geen 20 procent van de ondervraagden is hiervan op de hoogte. Maar liefst 70 procent van de mensen die biologische kip kopen, verkeert ten onrechte in de veronderstelling dat dit milieuvriendelijker is dan regulier kippenvlees. Duurzaamheid speelt maar een kleine rol in het kiezen van kant- en klaarmaaltijden. Elf procent van de consumenten kiest wel eens voor een duurzame kant- en klaarmaaltijd maar doet dit omdat ze denken dat het gezonder en lekkerder is en niet uit duurzaamheidsoverwegingen. Tot slot blijken consumenten hun weggooigedrag te overschatten. Gemiddeld schatten consumenten in dat ze jaarlijks voor 213 euro aan voedsel weggooien. In werkelijkheid is dit 155 euro per jaar. Men denkt dus eenderde meer te verspillen dan dat in werkelijkheid het geval is. Toch vindt 69 procent van de ondervraagden dat ze niet teveel weggooien. Bij consumentenbewustzijn ten aanzien van duurzaam consumeren is dus nog veel te winnen. Bovendien geven ondervraagden aan behoefte te hebben aan meer diversiteit in portiegroottes. Ook zijn zij bereid minder gevarieerd aanbod te accepteren vlak voor sluitingstijd als dat verspilling tegengaat. Industrie en retail handelen hier nog niet naar.Wat is Stichting de Nationale DenkTank?
Ieder jaar wordt er een Nationale DenkTank samengesteld, bestaande uit ongeveer twintig excellente masterstudenten, pas-afgestudeerden en promovendi van uiteenlopende disciplines. Zij hebben als missie om binnen vier maanden innovatieve en concrete oplossingen te vinden voor een complex maatschappelijk vraagstuk dat om een frisse blik en een multidisciplinaire aanpak vraagt. Na de analysefase werkt de DenkTank aan oplossingen voor het vraagstuk dat zij in december presenteert.Ieder jaar betrekt de Stichting de Nationale DenkTank themapartners. Dat zijn dit jaar de Federatie Nederlandse Voedingsmiddelen Industrie (FNLI) en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). De Nederlanse Agro & Food sector is leidend in de wereld en heeft een belangrijke voortrekkersrol te spelen in het duurzamer en efficiënter inrichten van onze voedselketen. In de Nederlandse voedselsector zijn ruim 400.000 mensen werkzaam en wordt een jaarlijkse omzet van ca. € 80 miljard gerealiseerd.
Structureel wordt de Nationale DenkTank ondersteund door de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, McKinsey & Company, De Baak, YER, De Brauw Blackstone Westbroek, Menzis, Conclusion, Andersen Elffers Felix, Newcom research & consultancy, Studelta, THNK, De Avond voor Wetenschap en Maatschappij en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen.