Weblog Hans van Luijk, Versdirect.nl
Worden we weer solvabel?
Er was dan ook flink wat beroering toen een bestuurslid van STAP enkele weken later al aankondigt zijn bedrijf met 30 en wellicht met nog eens 20 ha te gaan uitbreiden.
Persoonlijke en algemene belangen gaan blijkbaar moeilijk samen. Het staat iedere ondernemer natuurlijk vrij om zijn bedrijf te runnen zoals hij denkt dat het beste is. Maar dat wringt natuurlijk wel als je in zo’n initiatief als STAP gaat zitten. De STAP groep had de pretentie om de tuinbouw de weg uit deze crisis te wijzen. Het signaal wat hier afgegeven wordt, is in ieder geval duidelijk.
Om nu eens zonder allerlei emoties naar de ontwikkeling van de snel groeiende mega-bedrijven te kijken, is het noodzakelijk wat meer achtergrond van deze bedrijven te weten. En dat is niet eenvoudig. Maar de Kamer van Koophandel levert in ieder geval een flink stuk financiële achtergrondinformatie. Kijkend in de KvK stukken zie je dat er grote verschillen zitten tussen de verschillende bedrijven. Er zijn bedrijven die ondanks de snelle groei er goed voor staan met ruim voldoende eigen vermogen en een goed rendement. Maar er zijn er ook waar het een stuk minder gaat. De door de banken gehanteerde solvabiliteitseisen worden in ieder geval op zijn zachts gezegd flexibel toegepast.
Wat mij zo bekruipt als ik door de stukken heen blader, is dat er grote parallellen te trekken zijn tussen de bankencrisis / PIGS landencrisis van dit moment en de crisis waar de tuinbouw zich nu in bevindt. Er was jarenlang teveel en te goedkoop geld beschikbaar waardoor de hele zaak als een ballon is opgeblazen en waar nu alle lucht dreigt uit te lopen. Net als private equity bedrijven werd er met veel vreemd kapitaal gefinancierd en daarmee werden in goede jaren mooie rendementen op het (bescheiden) eigen vermogen behaald. Tot er een aantal slechte jaren kwam en er veel te weinig buffer in het vermogen bleek te zitten.
De remedie tot nu toe (en dat is ook een parallel) is om met pappen en nathouden en dus extra krediet de zaak vooruit te schuiven. Maar een echte oplossing is het niet.
Al jaren zijn de rendementen van onze teelten te laag. Het waren de waardestijging van de grond, de geboden off-balanced financieringsmogelijkheden en de mooie rendementen van de eerste WKK’s die voor het rendement en financieringsruimte zorgden. De teelt waren we blijkbaar even vergeten, werd een bijzaak. En nu alles inzakt, blijkt dat de teelt de zaak niet drijvende kan houden. De richting van nu, waarin nog meer geld de sector wordt ingepompt om daarmee de grotere telers nog groter te laten worden, is desastreus. Er is geen nieuwe markt voor deze producten en dus gaan de prijzen nog verder dalen. Voor de grote en de kleine teler.
Het vele en goedkope geld is als vergif voor onze sector gebleken. Het blijven toedienen van dit gif gaat ons niet helpen. Wie neemt zijn verantwoordelijkheid? Is dit de bank of de teler?
Laten we hopen dat ze allebei verstandig worden en tot inkeer komen. En nu we toch parallellen trekken: Griekenland krijgt een “haircut” van 50% op haar staatsschuld. Als de banken dat in de tuinbouw nu ook doen, dan is menig teler voorlopig uit de zorgen. Maar dat zal ik wel weer te simpel zien.
Bron: Weblog Hans van Luijk, Versdirect.nl