“Ik word gelukkig van chocola”, had de Gelderse gedeputeerde Annemieke Traag gezegd tijdens haar voordracht aan de vele genodigden in Hotel de Nieuwe Wereld. “Laten we eens kijken wat onderzoek zegt over het verband tussen chocola en geluk”, reageerde Frans Kok, die na haar sprak. In chocola zit weliswaar tryptofaan, een stofje dat zorgt dat er in het brein serotonine vrijkomt, “maar om zoveel van die neurotransmitters aan te maken, dat het een effect heeft op je gemoed, zul je zo’n tien plakken chocola moeten eten”, verklaarde Kok. Veel waarschijnlijker is daarom dat het vet en de suiker zorgen voor een energiek gevoel, concludeerde de hoogleraar.
De slogan van Food4you 2011 is: ‘Good food, better mood’, maar vaak blijkt ‘good mood, better food’ beter van toepassing. Net als Laura Bouwman, die de tweede wetenschappelijke bijdrage van de avond mocht leveren, draaide Kok de relatie tussen voeding en het gemoed een paar keer om. Zo zei hij: “Mensen zoeken voeding om hun stemming gunstig te beïnvloeden. Daarom eten depressieve mensen meer chocola.” Hij refereerde ook aan een eerder dit jaar gepubliceerd artikel in Science, getiteld ‘Happy people live longer’. Op basis van dagboeken van nonnen in eenzelfde klooster (die allemaal dus hetzelfde eetpatroon hadden) werd bepaald welke nonnen positiever in het leven stonden. Die nonnen bleken gemiddeld zeven jaar langer te leven dan de minder gelukkige zusters. Daarmee was niet gezegd dat voeding onbelangrijk is, want dat goede voeding bijdraagt aan de gezondheid, voor velen een voorwaarde voor geluk, stond voor alle sprekers buiten kijf.
‘Neem een voorbeeld aan mensen die gezond leven’
Bouwman belichtte het “salutogene perspectief”. In die visie is de oorsprong van gezondheid het uitgangspunt en niet het voorkomen van ziektes. “Mensen zijn niet de hele dag bezig om te voorkomen ziek te worden, maar proberen een gezond leven op te bouwen”, stelde Bouwman. Ze richtte zich daarmee tegen de dominante stroming in de biomedische wereld, waar het bedenken van oplossingen voor gezondheidsproblemen centraal staat. “We moeten juist op zoek naar mensen, die het goed doen en die mensen als voorbeeld nemen”, zei ze. “Gezondheid is een proces. Daarin speel je een actieve rol. Natuurlijk word je beïnvloed door de omgeving, maar jij hebt zelf ook invloed op de omgeving.” Mensen. die sterk georiënteerd zijn op gezond en verantwoord leven – die een sterke ‘sense of coherence’ hebben, zoals sociale wetenschappers dat noemen – worden (over het algemeen) ouder en blijven langer gezond, vertelde de docente Gezondheid en Maatschappij. En met de juiste voorbeelden kan iedereen een sterkere ‘sense of coherence’ ontwikkelen, zo bepleitte ze. Dat betekent niet nog meer voorlichting en nog meer kennis verspreiden, want lang niet iedereen maakt de stap van weten naar doen. We moeten vooral meer doen en ervaren en dan gaan we er vanzelf beter over nadenken. “Doe dus vooral Food4you”, sloot Bouwman haar betoog af.Bron: Wageningen UR