Malafiditeit in de uitzendbranche
In de uitzendbranche zijn circa 17.000 uitzendondernemingen actief, waarvan er ongeveer 7.000 staan geregistreerd bij de Kamer van Koophandel. Ongeveer 5.000 uitzendbureaus werken met werknemers uit Midden- en Oost-Europese landen, de zogenaamde MOE-landers. Het aantal malafide uitzendbureaus is moeilijk in te schatten. De schattingen lopen uiteen van 6.000 tot 11.000 uitzendbureaus waarvan de administratie niet volledig op orde is. Zo wordt er veelal onder het minimumloon betaald in branches waar de gebruikelijk werkweek minder dan 40 uur per week bedraagt, of wordt de wettelijke vakantietoeslag niet uitgekeerd. Hiernaast komt het veelvuldig voor dat de CAO niet (volledig) wordt nageleefd. Malafide uitzendondernemingen opereren in een groot grijs gebied van wettelijke regels en CAO regels. Zo kan het zijn dat een uitzendonderneming bijvoorbeeld verzuimt om pensioenafdrachten te doen aan het verplichte bedrijfstakpensioenfonds (STIPP). De uitzendonderneming loopt een aanzienlijk risico om tegen de lamp te lopen vanwege de vele controlerende instanties in de uitzendbranche, zoals de Arbeidsinspectie, Belastingdienst, SNCU (Stichting Naleving CAO Uitzendbranche), SIOD en FIOD.Ook de opdrachtgever of inlener loopt grote financiële risico’s door zaken te doen met een malafide uitzendonderneming. Een belangrijk risico vloeit voort uit de Wet Keten Aansprakelijkheid (WKA). Met deze wet kan de belastingdienst de door het uitzendbureau te weinig afgedragen belastingen en premies verhalen op de inlener. Dit kan het geval zijn als de uitzendonderneming failliet gaat en alle schulden aan de belastingdienst nog niet zijn ingelost. Een ander risico is dat de uitzendkracht ingeval van onderbetaling of het niet juist naleven van de geldende CAO naast de uitzendonderneming ook de inlener hiervoor aansprakelijk kan stellen. Hiervoor heeft de wetgever sinds 1 januari 2010 de uitzendkracht meer mogelijkheden gegeven. Men heeft hiermee de inlener meer verantwoordelijk gemaakt voor een juiste beloning van de uitzendkracht.
Hoe risico’s beperken?
Hoe weet u nu dat de uitzendonderneming waarmee u zaken doet de zaken wel op orde heeft? U kunt dit voor u zelf garanderen door alleen zaken te doen met uitzendondernemingen die gecertificeerd zijn en lid zijn van een brancheorganisatie. Hierbij kunt u de volgende controlepunten aanhouden:- Controleer of de uitzendonderneming staat vermeld op www.normeringarbeid.nl. Stichting Normering Arbeid is het keurmerk voor alle uitzendondernemingen en (onder)aannemers van werk en is de grondlegger van de NEN 4400-1 normering. Als u zaken doet met een bureau dat NEN is gecertificeerd kunt u ervan uitgaan dat het bureau voldoet aan de wettelijke vereisten, zoals het wettelijk minimumloon en de wettelijk minimum vakantietoeslag. Hiernaast is in de Norm opgenomen of het uitzendbureau kan voldoen aan de CAO. Het woordje “kan” is hierin belangrijk. Men hoeft de CAO niet volledig na te leven, maar men moet dit wel kunnen. Momenteel zijn er 2500 bedrijven die het NEN-certificaat mogen voeren. Op de website kunt u als inlener een online register inzien om te controleren of uw uitzendbureau een NEN-certificering in bezit heeft. Er is een aantal inspectie-instellingen dat nagaat of ondernemingen voldoen aan de NEN normering.
- Stort een gedeelte van de factuur op een geblokkeerde G-rekening. Hiermee voorkomt u dat u wordt aangesproken middels de Wet Keten Aansprakelijkheid.
- Controleer of de uitzendonderneming is aangesloten bij een brancheorganisatie. De Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) vertegenwoordigt met ruim 370 leden meer dan 65 procent van de markt en is daarmee de grootste werkgeversorganisatie binnen de uitzendbranche. De 370 ABU-leden staan voor kwaliteit, zekerheid en financiële betrouwbaarheid. Zij worden periodiek gescreend door een Controlerende Instelling op naleving van de CAO waardoor constante kwaliteit gewaarborgd is. Let u dus altijd op het ABU logo, en u weet dat het goed zit. Andere brancheorganisaties voeren geen controles uit op naleving van de CAO.
Hiernaast zijn aanvullende kwaliteitskeurmerken, zoals ISO 9001, VCU (Veiligheid & Gezondheid Checklist Uitzendondernemingen) en Certified Flexhome een duidelijk meerwaarde. U kunt er dan vanuit gaan dat de interne organisatie op orde is, dat er aandacht wordt besteed aan veilig werken en dat uw uitzendkrachten conform de regels worden gehuisvest.
Economische crisis
De uitzendbranche is uiteraard fors getroffen door de economische crisis. Dit is niet zo gek want de uitzendbranche verzorgt de flexibele schil van medewerkers bij de bedrijven. De flexibele schil staat voor personeel dat flexibel ingezet kan worden en over het algemeen niet in vaste dienst is bij het bedrijf. In tijden van crisis is er minder werk en zijn er minder (flexibele) krachten nodig, of worden deze afgestoten. De totale uitzendmarkt is in 2009 met ongeveer 15% gekrompen. Deze krimp zet in 2010 door met ongeveer 4% ten opzichte van 2009. Vanaf mei 2010 was er weer sprake van een licht herstel ten opzichte van de zelfde periode het jaar ervoor en voor 2011 wordt een groei van ongeveer 5% verwacht. Met dit herstel komen er uiteraard weer kansen voor de uitzendbedrijfstak.Ontwikkelingen in de arbeidsmarkt
De uitzendbranche is enorm grillig en is onderhevig aan verschillende ontwikkelingen. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de vergrijzing van de arbeidsmarkt. 1 op de 5 Nederlanders verlaat de arbeidsmarkt tussen 2007 en 2013. Het zwaartepunt van deze ontwikkeling ligt tussen de jaren 2010 en 2013. Door de vergrijzing daalt de werkende bevolking in de jaren 2010 – 2013 van 7,75 naar 6,9 miljoen. Daarnaast zullen er eind 2013 ongeveer 300.000 vacatures in Nederland zijn. Deze twee factoren bij elkaar zorgen voor een groot tekort aan (goede) arbeidskrachten. Dit tekort moet op de een of andere manier worden opgevuld, want het werk moet worden gedaan. Dit is uiteraard een enorme kans voor de uitzendondernemingen met flexibele arbeidskrachten. De Nederlandse arbeidskrachten alleen zijn niet in staat om dit enorme tekort aan te vullen. De werkloosheid in Nederland is niet groot en deze zal naar verwachting in de toekomst alleen maar afnemen. Deze afname van de werkloosheid zorgt ervoor dat de werknemer meer macht krijgt en een hoger loon kan eisen. Hierdoor raakt de verhouding tussen vraag en aanbod in de arbeidsmarkt uit balans en neemt de concurrentiekracht van Nederland ten opzichte van het buitenland af. Een hoger loon moet immers weer doorvertaald worden in de prijs van producten die bedrijven produceren waardoor deze duurder worden. Duurdere producten leiden tot minder export en uiteindelijk zal de Nederlandse economie dit voelen. Door bovenstaande ontwikkelingen stijgt automatisch de vraag naar arbeidsmigranten. Arbeidsmigranten kunnen vacatures invullen die de Nederlandse bevolking niet wil of kan invullen. Daarnaast zorgt de komst en inzet van arbeidsmigranten ervoor dat de werkloosheid op een gezond peil blijft en dat de machtsverhouding tussen werkgever en werknemers in balans blijft. De overheid zal de komst van arbeidsmigranten stimuleren door de grenzen voor de Roemeense en Bulgaarse arbeidsmigranten open te zetten. Wanneer dit zal zijn is nog niet bekend.Flexibilisering arbeidsmarkt
Bedrijven bestaan qua medewerkers over het algemeen uit een vaste schil en een flexibele schil. Onder de vaste schil vallen de werknemers met een contract voor onbepaalde tijd. De flexibele schil bestaat naast eigen werknemers met een contract voor bepaalde tijd, uit een drietal groepen:- Uitzendkrachten
- Payrollers
- ZZP’ers
Aan een ZZP’er kleven echter ook grote risico’s. Een ZZP’er is een Zelfstandige Zonder Personeel. Indien je met een ZZP’er samenwerkt moet je je altijd afvragen of je niet gewoon een dienstverband hebt met deze persoon. Een ZZP’er moet namelijk minstens 3 opdrachtgevers hebben om in aanmerking te komen voor de titel “zelfstandig ondernemerschap”. De belastingdienst controleert het aantal opdrachtgevers van de ZZP’er. Indien hij hieraan voldoet verstrekt de belastingdienst een Verklaring Arbeids Relatie (VAR-verklaring). Hiermee kan de ZZP’er aantonen dat hij een zelfstandige is.
Het kan ook voorkomen dat bijvoorbeeld Roemeense of Bulgaarse werknemers zich presenteren als zelfstandig ondernemer maar dat er toch een persoon boven staat die dat allemaal aanstuurt en regelt. Als dit het geval is dan is er sprake van leiding en toezicht en is de ZZP’er uiteraard geen zelfstandige meer. De Arbeidsinspectie zal het betitelen als illegale tewerkstelling met boetes als gevolg.
Toekomst uitzendbranche
In de uitzendbranche zien we steeds meer specialistische uitzendbureaus. De gevestigde namen zoals Randstad, USG People, enzovoort zullen blijven groeien. Maar specialisten, zoals uitzendbureaus gericht op MOE-landers, gericht op zorg, gericht op ICT, enzovoort zullen harder groeien. Het totale marktaandeel van de grote gevestigde namen zal hierdoor dus afnemen. Hiernaast kan iedereen een uitzendbureau beginnen zolang er nog geen vergunningstelsel is. Dagelijks komen er nieuwe bureaus bij. De drempel om een bureau te beginnen is laag. Hiervoor is namelijk geen startkapitaal nodig.Bron: Magazine Exotic Green