Gerimpelde tomaten, kromme komkommers en kleine pruimen: zomaar een greep uit de gevolgen van droogte in Noord-Europa voor groenten en fruit. Maar hoe groot is de algehele impact van hitte en watertekorten op gewassen, oogst en telers in de regio?
"Heet en droog weer treft vooral de buitenteelt", zegt Cindy van Rijswick, groenten- en fruitanalist bij RaboResearch. "Niet alleen de totale oogst is kleiner, ook de groenten en fruit zijn vaak kleiner van formaat en soms is de kwaliteit minder goed. Door de hoge temperaturen of het watertekort hebben telers kleinere pruimen, gerimpelde tomaten en minder rechte komkommers. En in de komende maanden valt de oogst van aardappels en appels en peren wellicht ook tegen."
Een kleinere oogst of kwaliteitsproblemen door de droogte is ook een probleem voor tuinders die groente en fruit voor conserven, pot of diepvries telen. "Telers die producten aan de verwerkende industrie leveren, lopen het risico dat ze hun contractuele verplichtingen niet na kunnen komen. Hopelijk tonen afnemers coulance richting hun leveranciers. De geringe aanvoer is in ieder geval ook een forse tegenslag voor de voedselverwerkers", zegt Van Rijswick.
Zomerse eetpatronen
Warm weer heeft ook invloed op wat mensen eten. De zomer is saladetijd, doorgaans een goede periode voor telers van saladegroenten. "Tijdens extreem warm weer worden er meer salades en rauwe groenten zoals tomaat en komkommer gegeten. En als het heet is, koken en eten mensen minder groenten zoals bloemkool en broccoli. Door die verandering in zomerse eetgewoonten, krijgen sommige telers te kampen met nog minder vraag," zegt Van Rijswick.
'Trendy' reddingsacties
In de afgelopen weken hebben consumenten in Nederland zich bereid getoond om ongewenste oogst, piepkleine pruimen of gerimpelde cherrytomaatjes te 'redden' en direct af te nemen bij de boer. Een mooi gebaar waardoor minder voedsel verspild wordt. Maar het kost hen meestal niks, of in elk geval heel weinig, dus de vraag blijft: wie betaalt uiteindelijk de schade voor de teler?
Van Rijswick: "Het is nog onduidelijk of de extra kosten aan supermarkten worden doorberekend of verwerkt in de consumentenprijs van blik- en diepvriesgroenten. Vaak zijn het niet de supermarkten of consumenten, maar juist de telers die de klappen opvangen als het gaat om klimaat-gerelateerde schade door droogte, hagel, overstromingen of storm."
Schade, ontwrichtingen en surplussen
Te veel zon kan de markt ook ontwrichten door een óverschot aan producten. "Langdurige hoge temperaturen hebben ertoe geleid dat sommige producten te snel zijn gegroeid en dat de markten overbevoorraad zijn. Later in het seizoen kan er van diezelfde producten weer een tekort ontstaan, omdat ze te vroeg moesten worden geoogst. De impact op de teler en de prijs van zijn producten is vaak negatief. En als de droogte aanhoudt, kunnen meerjarige gewassen zoals fruitbomen langetermijnschade oplopen. Maar dat wordt pas bij de volgend oogst duidelijk", zegt Van Rijswick.
Bron: Rabobank