Egypte: goed jaar voor telers
Egypte is de bekendste exporteur van zoete aardappelen in de regio. Dit jaar heeft het land een uitzonderlijk seizoen. "Dit jaar was erg goed voor ons," vertelt een teler. Het bedrijf teelt drie rassen: witte, rode en oranje. "De kwaliteit is goed, we hebben geen tekorten gehad dit jaar."
De export gaat vooral naar Europa, vooral Verenigd Koninkrijk en Italië, en de Golfstaten, zoals Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en de Maldiven. De prijs staat op 0,50 euro per kilo FOB. "Dat is redelijk hoog in vergelijking met andere landen als Spanje en Italië. Dat komt door de hogere transportkosten vanuit onze productiegebieden ten zuiden van Alexandrië en het midden van de Egyptische Delta," aldus de handelaar.
Elk land heeft eigen voorkeuren voor een bepaalde soort. In Europa is er vooral vraag naar middel en grote kalibers, in de Golfstaten willen consumenten vooral de grotere maten en de Maldiven hebben een voorkeur voor kleine zoete aardappelen. China vraagt vooral om de witte zoete aardappelen.
Spanje vreest overproductie in de markt
Wereldwijd groeit de productie en misschien is die groei wel sneller dan de vraag. Spanje is hier een voorbeeld van waar de productie 40% steeg. "De productie is dit jaar als een raket gestegen, dus we voelen de druk op de prijzen," aldus een handelaar in biologische zoete aardappelen. Die stijging is onder andere te danken aan een groter areaal en de gunstige weersomstandigheden.
"Dit jaar is het verschil in vraag en aanbod beter zichtbaar dan ooit," vertelt een handelaar. In vergelijking met vorig jaar zijn de prijzen "zorgwekkend gedaald." In vergelijking met het seizoen twee jaar geleden is het verschil nog groter.
Omschakeling in biologische teelt is lastig, maar de conventionele teelt kan eenvoudig uitgebreid worden. "Tot voor kort was het een product met een interessante marge door de groeiende vraag, maar de productie stijgt zo snel dat het geen exoot meer is."
De groeiende productie in andere Europese landen speelt de Spaanse sector parten. In Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk wordt geïnvesteerd in de teelt. Deze markten geven de voorkeur aan lokaal product.
Telers in Malaga waren de eersten die in de zoete aardappelteelt stapten. Daar zijn de telers begonnen met een omschakeling naar andere tropische gewassen. De Spaanse productie is vooral te vinden in Cádiz, Seville, Huelva and Granada, waarmee Andalusië de snelst groeiende regio is. Ook andere regio's als Valencia, Alicante en Murcia zien het areaal stijgen. Door de beperkte opslagmogelijkheid duurt het Spaans seizoen tot januari.
België: Zoete aardappel opkomend in Noord-Europa
De meeste zoete aardappelen die België importeert, komen momenteel uit Spanje, Portugal en de Verenigde Staten. De kiloprijs ligt ongeveer rond de euro, al kan de prijs vanuit de Verenigde Staten soms wat lager uitvallen. Volgens een handelaar die zich bezighoudt met zoete aardappelen, is tussen de drie bovenstaande landen een verschil van kwaliteit te zien. Doordat de zoete aardappelen uit de Verenigde Staten simpelweg langer onderweg zijn, in vergelijking met die uit Europa, kan de aardappel uit de VS er vaker minder fris uitzien. Er is vaker sprake van schilschade en schimmelvorming. Hoewel de kans op schade op de aardappelen uit de VS groter is, is de kwaliteit in zowel de VS als Spanje en Portugal goed.
In Noord-Europa komen daarnaast steeds vaker proeven voor met zoete aardappelen. Het is nog te vroeg om te zeggen in hoeverre die kwaliteit is in vergelijking met de al producerende landen. Vooral voor telers in zowel België als Nederland kan het, gezien de hoge kiloprijs van de zoete aardappel, gunstig zijn om over te stappen naar zoete aardappelen.
Nederland: VS hofleverancier zoete aardappelen, maar nieuwe teeltgebieden in opkomst
Waar de Verenigde Staten altijd de belangrijkste leverancier is van zoete aardappelen op de Nederlandse markt, is er de laatste jaren meer concurrentie gekomen. Met name Spanje en Egypte timmeren de laatste jaren aan de weg. Beide landen zijn van september tot en met maart op de markt en telen de bekende oranjevlezige, Amerikaanse soorten met nagenoeg geen schilschade. Dit seizoen is de vraag naar zoete aardappelen uit de Amerika echter onverminderd groot. De meeste zoete aardappelen worden geteeld in de staat North Carolina, waarbij het ras Covington het leeuwenaandeel voor zijn rekening neemt. Echter, de vraag is of dit in de toekomst ook zo zal blijven. Ook landen als Senegal, Honduras, China en Oost-Europa zien kansen in de zoete aardappelen en vorige week kwam zelfs de eerste Thoolse oogst in de verkoop.
Zoete aardappel geen hoogvlieger in Duitsland
In Duitsland gelden de maanden november en december als hoogseizoen voor de zoete aardappel. Vooral de Amerikaanse en Spaanse producten domineren de markt. Het grootste deel van de Duitse consumptie bestaat uit de rassen Beauregard en de Covington. De prijs van de Beauregard ligt tussen de 5 en 6 Euro per 6 kg, de Covington fluctueert tussen de 6 en 7 euro. Kleinere handelaren vragen daarentegen ook wel 8 euro per 6 kg.
Duitsland loopt nog niet warm voor de zoete aardappel, zo benadrukken de handelaren. Pas de laatste twee jaar wordt het product daadwerkelijk gepromoot en verkocht door discounters, waaronder Lidl. Ook zijn er sinds kort convenience-producten op de markt, hoewel in beperkte mate. Het gaat hierbij om aardappelgratin, frites en speciale bakaardappelen. Diepvriesproducten zijn in tegenstelling tot in veel andere Europese landen nog verkrijgbaar. Tot slot duiken er sinds kort ook gekleurde soorten op, onder meer in de kleuren roze en oranje.
Teelt Italië steeds populairder
Wereldwijd staat de zoete aardappel in de top 10 meest geteelde producten. De teelt is vooral te vinden in de tropische en subtropische landen. In Italië geldt de zoete aardappel als een nicheproduct met een areaal van 600 hectare en een jaarlijkse productie van 13.000 ton. Zo'n 80% daarvan wordt in Veneto geteeld, waar het areaal op 480 hectare staat en 10.000 ton geoogst wordt. De sector staat voor de uitdaging om een verdiepingsslag te maken in termen van rassen, agronomische en fytosanitaire onderwerpen. Daardoor kan het aanbod vergroot worden en een groter deel van de Italiaanse en Europese markt bereikt worden.
In Apulia is de zoete aardappel, of batata, erkend als een traditioneel agro-food product. Een teler uit deze regio meldt: "De zoete aardappelteelt wordt steeds populairder en steeds meer consumenten zijn geïnteresseerd. Het is een trendy product." Het seizoen begon half augustus begin september. Vooral de vraag van de industrie is groot, maar de prijzen zijn laag. November en december zijn doorgaans de rustige maanden, maar in het nieuwe jaar trekt de vraag weer aan, vertelt een teler. "Februari en maart zijn de topmaanden, dan kan de prijs pieken. Onze oogst is binnen, de zoete aardappelen liggen in opslag te wachten op een goed moment om ze op de markt te brengen." Momenteel is er vooral veel Spaans product beschikbaar op de internationale markt.
Israël: meer import door instabiel Brits pond
Dit seizoen kende veel wisselingen die van invloed waren op de Israëlische markt. Het seizoen begon in september en dankzij de grote binnenlandse markt is er geen noodzaak voor export. Toch werkten internationale ontwikkelingen door. De instabiliteit van de wisselkoers van het Britse pond resulteerde in een grotere aanvoer uit verschillende overzeese gebieden.
China verwacht grote oogst
De zoete aardappel is geen exoot voor de Chinese consument. Door het hele land worden de zoete aardappelen geteeld. De belangrijkste productiegebieden zijn Sichuan, Anhui, Shandong, Henan, Guangdong en Hainan. Dit jaar is de productie in Hainan, één van de grootste productiegebieden met 20% gestegen. Het noorden is tussen september en april aan de markt. Het seizoen in het zuiden duurt van februari en oktober. Hoewel de winter voor de deur staat en de prijzen dan traditioneel stijgen, is de prijs voor zoete aardappelen stabiel door een groter aanbod. Op dit moment is er aanvoer uit Mongolië, Shandong, Anhui, Shaanxi en andere regio's in het noorden van China.
Australische markt gevuld met binnenlands product
Het land telt ongeveer 85 zoete aardappeltelers die samen een productie van 100.000 ton vertegenwoordigen. Die jaarlijkse productie komt overeen met een waarde van 80 miljoen dollar. Het grootste deel van de teelt is in de regio Bundaberg, Queensland, te vinden, waar 70% van de zoete aardappelen wordt geteeld. De jaarlijkse productie is voldoende om aan de binnenlandse vraag te voldoen, er is geen import. Een klein deel van de oogst wordt geëxporteerd. De laatste jaren is vooral de Verenigde Arabische Emiraten een goede markt. De zoete aardappelen zijn jaarrond beschikbaar, de aanvoer van de gele zoete aardappelen piekt tussen de maanden februari en april. In maart werd een campagne gestart om de consumptie te vergroten in Nieuw-Zeeland, waar de zoete aardappel ook bekend staat als Kumara, zoals de Maori het product noemen.
VS: Teelt Louisiana hersteld na regen vorig jaar
Na een uitdagend 2016 staat de zoeteaardappelteelt in Louisiana er goed voor. Vorig jaar ging een groot deel van de oogst verloren door de regen. Een teler vertelt toen de helft van zijn productie te hebben verloren. Dit jaar ziet er beter uit. "We richten ons momenteel op het verzekeren van een jaarrond aanvoer, het ziet er tot nu goed uit," aldus de teler. De markt voor de zoete aardappelen beweegt zich steeds meer naar een jaarrond markt, omdat het product steeds minder exotisch wordt. Hoewel de dalen in de markt niet meer zo diep zijn als 15 jaar geleden, kent de markt nog altijd pieken met Thanksgving, Pasen en Kerst. Consumenten vragen om meer convenience, waardoor het assortiment steeds meer die kant op beweegt. "We volgen daarbij de aardappelmarkt," verklaart een teler.