Op een voormalige tabaksplantage, die door Charles Rossouw werd veranderd in een fruitbedrijf met de voor deze regio kenmerkende combinatie van druiven en citrus, worden nu in plaats van druiven blauwe bessen geteeld.
Roslé Group is even buiten Groblersdal in de provincie Limpopo gelegen, dichter bij het koelere Mpumalanga Highveld dan de meeste andere druiventelers, waardoor het bedrijf meer neerslag krijgt gedurende de oogst die eind november begint en waardoor de druiven het risico lopen te barsten.
Na jarenlang druiven en citrus aan United Exports te hebben geleverd, wist Roslé dat dit bedrijf van plan was de blauwebessenteelt uit te breiden. "We leggen ons oor altijd te luisteren en we hebben ook bessenplantages in de Kaap en Limpopo bezocht. Deze zagen er goed uit en ook de telers waren enthousiast. We besloten daarom om hier zelf ook mee te starten," legt Charles Rossouw uit.
"Als enige blauwebessenteler in de Loskop Vallei leren we al doende," vervolgt Rossouw. "Ons bedrijf staat nog in de kinderschoenen maar de vooruitzichten zijn veelbelovend. We zijn erg optimistisch. We pakken het groots aan om zoveel mogelijk te kunnen profiteren van schaalvoordelen want in de toekomst zullen de prijzen drastisch dalen. Het is zelfs zo dat de prijzen nu al aan het dalen zijn. Dit komt omdat er grotere hoeveelheden op de markt komen."
Eerste oogst van struiken die in januari werden geplant
In de oudste bessenplantage, die ongeveer een jaar geleden is aangeplant, worden nu al de eerste bessen geplukt. Momenteel worden er struiken aangeplant op het perceel waar de druivenranken gerooid zijn. De teler investeert in het ras Ozblu dat weinig koude uren behoeft en rassen zoals Julieta, Bella, Magica, Bonita en Monica. Er worden iets meer Julieta en Bonita struiken aangeplant omdat deze twee rassen vroeg een grote opbrengst opleveren. Naar verwachting zal Magica vanaf het tweede jaar het meest productieve ras zijn.
De pluk is in week 29 begonnen maar door de struiken op de juiste manier te snoeien, kan het bedrijf zich voor de export naar de EU en het VK toch op de periode van week 37 tot week 47 concentreren. Gezien het vroege einde van het Europese seizoen was er dit jaar vanuit de retail veel vraag naar Zuid-Afrikaanse blauwe bessen.
Na de pluk worden de blauwe bessen op het bedrijf gekoeld tot een temperatuur van 6°C en vervolgens ook bij deze temperatuur vervoerd naar de opslagfaciliteit van United Exports in Johannesburg. Hier wordt het fruit gekoeld tot -1°C, de juiste temperatuur voor het transport.
Een heel klein volume wordt per luchtvracht verzonden naar veeleisende bestemmingen zoals Dubai. De meeste bessen zijn echter voor Britse en Duitse retailers bestemd, terwijl er tegelijkertijd intensieve accreditatieprocessen lopen.
Charles Rossouw, algemeen directeur van de Roslé Group, met Koos de Wet directeur, en PP Roets, bessencoördinator
Jonge blauwebessensector grotendeels biologisch
De opkomende sector in Zuid-Afrika is uit noodzaak biologisch omdat er maar weinig gewasbeschermingsmiddelen officieel toegestaan zijn. Bedrijven zoals Roslé werken dan ook voornamelijk volgens biologische methoden.
"Het wordt steeds moeilijker om alle ballen hoog te houden met de steeds strengere MRL"s," legt Koos de Wet uit, teeltmanager op het bedrijf. "We passen een breed scala aan biologische producten toe, zoals roofmijten tegen trips en streptomyces om bodemziekten te bestrijden. We hebben goede resultaten weten te boeken met een enzym dat het chitine van tripseieren afbreekt en het exoskelet van wolluizen. We waren al op de biologische tour op onze citrus- en druivenplantage maar nu met de blauwe bessen is dit nog intensiever geworden. We passen alleen milde producten tegen botrytis en roest toe."
P.P. Roets, blauwebessen coördinator bij de Roslé Group, legt uit dat druiven makkelijk zijn omdat men zich gewoon aan een sprayschema kan houden. Met bessen is dit anders. Sommige markten eisen niet meer dan drie MRL's en dan mogen deze niet eens 100% van de EU-residuenorm zijn maar slechts 33%. Het is niet eenvoudig om aan deze eis te voldoen."
"Je ligt als fruitteler onder een vergrootglas. Je moet als het ware GlobalGAP leven," merkt Koos de Wet op. "Andere telers, zoals graantelers, zijn niet gewend aan zo'n papierwinkel."
Op alle 65 hectare zijn de blauwe bessen in de volle grond geplant, afgedekt met pijnboomschors en gecomposteerde pijnboomschors om de
pH-waarde van de bodem te verlagen. Er werden 300 m3 schors en 150 m3 compost per hectare gebruikt. Het bedrijf haalt zijn water uit de Loskop Dam dat tot een zuurgraad van 5,2 wordt aangezuurd. Alle bessen worden met blauwe netten overdekt om de bloei en vruchtzetting te bevorderen.
Bessenteelt levert banen op
De bessenteelt is zeer arbeidsintensief. Momenteel heeft het bedrijf meer dan honderd seizoensplukkers in dienst en dan is de productiepiek nog niet eens bereikt.
P.P. Roets verwacht dat Roslé volgend seizoen 300 plukkers nodig heeft en misschien wel 1.000 het jaar daarna. "Dit is banen creëren op grote schaal want vier maanden na de bessenoogst begint het citrusseizoen. We kunnen fruitplukkers dus acht maanden per jaar werk bieden."
"Het is bovendien werk voor ongeschoolde werknemers, met name vrouwen die in veel gevallen de enige kostwinners zijn. Iemand moet dit type werk aanbieden," meent Charles Rossouw. "Het is schoon werk want we hanteren strikte hygiënestandaarden. Het werk hoeft niet in stoffige omstandigheden of de felle zon te worden uitgevoerd."
Het bedrijf besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van zijn werknemersbestand, dat varieert van 700 tot ruim 1.000 werknemers tijdens de oogst door middel van trainings- en studieprogramma's. Het bedrijf is trots dat het SIZA (Sustainability Initiative of South Africa) het met een hoge score heeft beloond. Deze organisatie beoordeelt de ethische standaarden en woonomstandigheden van inwonende werknemers. "Een SIZA_accreditatie is steeds belangrijker voor de handel met overzeese markten. "United Exports heeft ons in dit opzicht enorm gesteund," legt Marie-Louise Stevens Roets uit, die verantwoordelijk is voor de accreditatie van het bedrijf. Onlangs doorliep het bedrijf met veel succes een audit van Marks&Spencer voor hun blauwebessenplantage.
Momenteel heeft het bedrijf het vijfde niveau van BEE (Black Economic Empowerment) bereikt. Een naburige citrusplantage die deels toebehoort aan de Roslé Group en de leden van de Silver Charm Trust, werd opgezet om werknemers een groter aandeel in de citrusproductie van het bedrijf te geven. Ook zaken als pensioen en levensverzekering zijn voor deze vaste werknemers geregeld.
Door de citrusteelt te combineren met blauwe bessen, heeft de Roslé Group de seizoenen op elkaar aan weten te sluiten, waardoor het personeelsbestand jaarrond efficiënt ingezet kan worden en het bedrijf zijn concurrentiepositie kan verbeteren binnen een categorie die een grote toekomst tegemoet gaat.
Momenteel heeft de Roslé Group 65 hectare blauwe bessen
Voor meer informatie:
Charles Rossouw
Roslé Group of Companies
Tel: +27 71 699 0251
Email: [email protected]