De markt voor groenten is letterlijk en figuurlijk gezond. Ondernemers hebben volop kansen om waarde toe te voegen, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid, beleving en gemak. Een daadkrachtige organisatievorm is daarbij noodzakelijk, omdat de concurrentie ook niet stilstaat, ziet de Rabobank.
"De glasgroentesector is de afgelopen twee jaar hersteld van de moeizame periode tussen 2009 en 2014. Het rendement dat ondernemers realiseren is deels afhankelijk van factoren waarop zij geen invloed hebben, zoals het weer, energieprijzen en wisselkoersen. Ondernemers kunnen wel hun stempel drukken op verkoopmomenten, voorraadbeheer en marketing. Zeker wanneer ze hun krachten bundelen in doortastende organisaties."
Krachtige organisatievormen: drie typen ondernemingen
Glasgroentetelers met een krachtige organisatie kunnen zich beter wapenen tegen de hoge concurrentiedruk en soepeler inspelen op marktkansen. De Rabobank ziet in de glasgroenteteelt drie typen ondernemingen ontstaan in het komende decennium: het ondernemende collectief, de tuinbouw-corporate en de productspecialist.
1. Het ondernemende collectief van excellente productie-units
De komende jaren zal de producentenorganisatie uitgroeien tot een professioneel bestuurde onderneming met productie-units in gezamenlijke exploitatie. Centraal staat het assortiment en de dienstverlening die de productie-units samen aanbieden, niet het afzonderlijke product van de productie-unit of de individuele teler. De verkoop vindt centraal via één verkooploket plaats, vaak rechtstreeks aan (online) retail- en foodservicekanalen.
Kenmerken ondernemend collectief:
- blinkt uit in productie
- gezamenlijke exploitatie
- openheid en onderling vertrouwen
2. De toonaangevende tuinbouw-corporate
De tweede ondernemingsvorm die zal opkomen is de toonaangevende tuinbouw-corporate. Deze grootschalige producent zal net als het ondernemende collectief nauw samenwerken met afnemers. Dit type bedrijf kan op verschillende manieren ontstaan, bijvoorbeeld door groei van een grootschalig teeltbedrijf of door fusies of overnames van verschillende teeltondernemingen. In tegenstelling tot de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk kent de Nederlandse glasgroentesector dit soort bedrijven momenteel nog niet.
Kenmerken tuinbouw-corporate:
- elk seizoen een compleet assortiment
- kritische massa om te investeren in kennis, logistieke systemen, ICT, marketing, duurzaamheid en nieuwe teeltsystemen
- slagvaardigheid
3. De fabuleuze productspecialist
In de toekomst blijft er ruimte in de markt voor grote en kleine productspecialisten. Deze richten zich op niches, met extra aandacht voor onder meer variatie, beleving en medicinale producten. Productspecialisten profiteren van de voortdurende vraag naar gezonde, gemakkelijke en onderscheidende producten. Meestal zal het bedrijf een familieonderneming blijven, waarbij eventueel ook aandeelhouders en professionals van buiten een grotere rol gaan spelen. De producten en concepten van de productspecialist worden via diverse kanalen afgezet, zoals consumentenwebshops, verwerkers, (groot)handelaren voor speciaalzaken, horeca en supermarkten.
Kenmerken productspecialist:
- profiteren van specifieke consumentenbehoeften
- volop afzetmogelijkheden
- weinig noodzaak om aan te sluiten bij collectief
Lees het hele visierapport hier.