In 1979 werd in Alicante Cambayas opgericht waarbij 28 telers waren aangesloten die zich bezighielden met de teelt van artisjokken, courgettes en tomaten. Toentertijd waren artisjokken het belangrijkste gewas in de omgeving van Elche. In de loop der jaren bleek de artisjokkenteelt geen garantie te geven op goede inkomsten vanwege de vorst waar het gebied soms mee te maken heeft. Vandaag de dag zijn granaatappelen het voornaamste product rondom Elche.
José María Martínez Vicente, directeur van Cambayas Coop.V
Nadat in 1999 nagenoeg alle faciliteiten van Cambayas in de as waren gelegd door een grote brand, besloten de partners Camabayas om te dopen tot een coöperatie zodat het in aanmerking zou komen voor subsidies en om het bedrijf weer op te kunnen bouwen.
Er werd gekozen om te stoppen met de teelt van een aantal gewassen en zich te richten op slechts zeven producten: granaatappelen, citroenen, sinaasappelen, broccoli en bloemkool in najaar en winter en paprika, watermeloenen en vijgen in de zomerperiode.
Mollar granaatappelen uit Elche verpakt voor retailketens
50% van Cambayas totale productie betreft granaatappelen en de coöperatie beschikt over een areaal van 700 hectare, wat het tot de grootste producent van granaatappelen in Spanje maakt. "We zijn het seizoen gestart met het ras Valenciana. We produceren 90% van het totale Spaanse volume van dit ras. We telen ook het traditionele ras Mollar uit Elche, dat er qua kleur minder aantrekkelijk uitziet dan Valenciana maar wel de beste smaakeigenschappen heeft," vertelt José María Martínez, directeur van Cambayas.
Mollar granaatappel uit Elche met het BOB-keurmerk.
"De laatste jaren hebben we ook vroege rassen aangeplant die een betere interne en externe kleuring hebben zoals het zoete ras Acco dat kleinere kalibers geeft en Wonderful, waarvan het seizoen overlapt met dat van Mollar en dat over een zuurdere smaak en goede kalibers beschikt. We hebben het areaal van deze twee rassen uitgebreid sinds we zeven jaar geleden met de teelt ervan zijn begonnen. Vanuit de sapindustrie is er grote vraag naar de combinatie van Wonderful en Mollar omdat dit een perfecte balans geeft tussen zoet en zuur," vervolgt Martínez.
Wonderful granaatappelen
"Momenteel neemt het aantal rassen wereldwijd snel toe. Wij registreren ook rassen en we doen voortdurend onderzoek in onze kwekerijen. We denken dat we op dit moment over voldoende rassen beschikken en we willen de consument niet in de war brengen. We zijn van mening dat als het op de smaak aankomt, het onmogelijk is de Mollar granaatappel te evenaren. Als we een ras creëren dat over deze smaak beschikt en een betere kleuring, dan zouden we het perfecte ras hebben. Een aantal van de nieuw geregistreerde rassen voldoet hieraan."
De laatste Mollar en Wondeful granaatappelen zijn inmiddels geoogst en deze zullen opgeslagen worden tot eind januari. "Dit jaar is de productie zo'n 10% lager dan vorig jaar. De droogte heeft eveneens zijn weerslag gehad op de kalibers die dit jaar kleiner waren, met name bij de vroege rassen Valenciana en Acco. Tegen het einde van het seizoen ging het regenen wat tot kwaliteitsverlies heeft geleid in de laatste dagen van de oogst. Hierdoor is er dit seizoen een groter volume tweede keus granaatappelen en industriegranaatappelen."
Cambayas heeft een eigen opkweek en verkoopt jonge bomen
Volgens Martínez is zowel de productie als consumptie van granaatappelen de laatste jaren aanzienlijk gestegen. "Toen ik dertig jaar geleden begon bij deze coöperatie, produceerden we 200.000 kilo granaatappelen. Inmiddels is onze productie gestegen naar 10 miljoen kilo. De gehele sector is in rap tempo gegroeid maar desondanks kan tot op heden de gehele productie afgezet worden."
Martínez legt uit dat veel citrustelers overgestapt zijn op het telen van granaatappelen, in sommige gevallen op een onbezonnen manier. "We ontvangen regelmatig telefoontjes van telers uit andere gebieden die ons hun granaatappelen proberen te verkopen. Men moet geen bomen planten en dan pas kopers gaan zoeken want daar komen problemen van. We zien deze problemen de laatste jaren toenemen. De prijzen stijgen niet maar de handel blijft wel winstgevend."
"In heel Spanje is de productie uitgebreid, zelfs naar regio's waar voorheen geen granaatappelen geteeld werden zoals Murcia, Badajoz en Sevilla. In andere regio's is de kwaliteit van Mollar echter niet zo goed als rondom Elche," waarschuwt Martínez. "Granaatappelbomen hebben weinig water nodig en zijn bestand tegen water met een bepaald zoutgehalte."
Om deze reden heeft men een beschermde oorsprongsbenaming toegekend aan de Mollar granaatappelen uit Elche, die in diverse gemeenten in Alicante wordt geteeld en een bron van inkomsten voor de regio is.
Cambayas exporteert zijn granaatappelen naar EU-landen en verre bestemmingen zoals Zuidoost Azië, het Midden-Oosten, de Verenigde Arabische Emiraten, Canada en Brazilië, waar grotere volumes afgezet worden om het wegvallen van de Russische markt te compenseren, die goed was voor zo'n 20% van de export. "We verwachten niet dat we onze positie op deze markt terug zullen krijgen," aldus Martínez.