Opinie Luc Borgugnons, Boerenbond:
Er is een plan voor de fruitsector, wie werkt eraan mee?
Vele bedrijven zitten door hun tandvlees, degene die in 2014 nog wat spaarcenten hadden, zitten daar nu ondertussen ook al door. Ruimte voor nieuwe investeringen zijn er al helemaal niet. Ondertussen is er het besef dat er voor appel weinig plaats is in Vlaanderen. Bedrijven die appel produceren zullen dit enkel rendabel kunnen doen als ze leveren aan de binnenlandse markt. Het produceren van topkwaliteit is hier een must. Dit wil zeggen dat er nog een 60% van de appelteelt dient te verdwijnen. We moeten dit durven zeggen. Dit lijkt veel maar dan gaat het om een 3600 ha. Volgens Poolse normen is dat niet zo veel. De oogst in Polen is dit jaar 3600 ha meer dan vorig jaar. Je leest het goed; dit jaar is er een meerproductie van 170 000 ton in Polen ten opzichte van vorig jaar. Dit zal zeker nog een aantal jaar door gaan. We moeten leren verder kijken dan België.
Laat ons zeggen dat er nog plaats is voor 2500 ha appel. Jonagold, maar ook nieuwe variëteiten. Bedrijven die willen verder gaan met appel moeten gaan voor topkwaliteit en zorgen voor afzet op binnenlandse markt. De wereldmarkt is in handen van Polen en daar kunnen wij met onze productiekost niets tegen beginnen. We mogen onszelf vooral niets wijsmaken. Maar ik ben er zeker van overtuigd dat er de komende jaren appeltelers gaan zijn die geld gaan verdienen.
Bedrijven zullen appelplantages moeten rooien, zullen moeten opnieuw planten. Bedrijven moeten verjongen. Wil men kwaliteit telen, moet men investeren. Met welke middelen gaat men dat doen? Iedereen zit op zijn tandvlees. De meeste bedrijven hebben Conférence peren staan. Volgens mij is dit de enige uitweg om zuurstof in de bedrijven te brengen. Het is onze verdomde plicht om een gunstige marktsituatie te creëren voor onze conférence, en er zijn mogelijkheden. We zijn maar op een aantal markten actief: Duitsland, Frankrijk, Engeland, Spanje, Polen, China,.. . Als we zien dat een Belg 3kg peren/jaar eet, dan is er nog veel groeimarge in deze landen. Als we dan in ons achterhoofd houden dat het Europees perenareaal daalt, dan is er zeker nog hoop.
We moeten dus inzetten op nieuwe markten, maar zeker ook op de bestaanden. Op deze bestaande markten hebben we concurrentie uit het buitenland. Maar we zien dat deze peren dubbel zo duur verkocht worden dan de onze. Is dit dan wel concurrentie? Volgens mij zijn we concurrent van onszelf? We moeten ophouden met elkaar onderuit te halen op de buitenlandse markt.
Laat ons naar buiten treden als 1 sterk merk. Een merk dat gekend staat als een Belgisch topproduct, de Belgische conference. De verkoop dient te gebeuren via 1 verkoopskanaal. Hier worden de kwaliteitseisen vastgelegd en gecontroleerd. Dit kanaal bepaalt de visie per land en zal via de nodige promotie proberen de markt te veroveren. Een groot promotiebudget gericht ingezet op 1 merk. Laat ons dit alles organiseren via 1 grote coöperatie. Een coöperatie die zowel teler als exporteur ondersteunt. Een coöperatie die het magnetisch veld vormt waar zowel de teler als de handelaar zich tot aangetrokken voelt. Waar ieder zijn eigen taak heeft en niemand elkaar voor de voeten loopt. Ik ben ervan overtuigd dat we de waarde van onze peren met 50% kunnen optrekken, als we stoppen met elkaar te onderkruipen.
Als je wil sterk staan in de markt, moet je kwaliteit leveren; dit zowel in binnen- als in buitenland. Hierdoor moeten we absoluut inzetten op het verbeteren van de kwaliteit in de Vlaamse velden. We moeten telers, handelaars en retailers beter begeleiden en controleren. Kwaliteit is de verantwoordelijkheid van elke schakel in de keten.
Ook moeten we een oplossing vinden voor het minderwaardig fruit. Zonder uitweg zal men minderwaardige peren op de markt dumpen, waardoor het ganse imago naar beneden wordt getrokken. We moeten dus dringend op zoek naar verwerking van onze peren. België produceert bijna de helft van alle Conférence. Het is onze taak opzoek te gaan naar verwerking. We zouden 20% moeten kunnen verwerken aan een prijs tussen de 20 à 25 cent/kg. Perenchips, perenijs, perenschijfjes, … We moeten blijven geloven dat er ooit iets uit de bus komt. Hiervoor is onderzoek nodig. Dit is pure innovatie. Enkel als het minderwaardig fruit verwijnt uit de versmarkt, is er garantie op goede prijzen op lange termijn. Dit omdat je steeds constante en goede kwaliteit blijft aanbieden.
Maar zelfs met een hoog kwalitatief product, zullen we op korte termijn de buitenlandse markten niet veroveren. We moeten de mensen overtuigen dat we lekkere peren hebben. We moeten heel veel promotie maken. We moeten ze laten proeven van onze peren. Telkens opnieuw en opnieuw. De conférence peer is geen wereldpeer, maar een unieke peer. Het voordeel is dat er nog veel plaats is om onze peren af te zetten, een nadeel is dat niemand deze peer en daarbijhorende smaak kent. Het zal dus veel euro's kosten om de wereld te overtuigen. Euro's die de sector niet meer kan ophoesten.
Ik ben ervan overtuigd dat er dus nog muziek zit in de perensector. Als we de krachten bundelen ben ik ervan overtuigd dat we zelfs op korte termijn een meerwaarde kunnen realiseren. Die dan op zijn beurt moet zuurstof geven aan de bedrijven. Eens we die zuurstof hebben, mogen we zeker niet op onze lauweren gaan rusten. Dan moeten we innoveren. Nieuwe plantages planten, nieuwe technieken toepassen, op zoek gaan naar nieuwe rassen. We mogen zeker niet de fout maken van de jonagold. Vanaf de dag dat het terug beter gaat moeten we investeren in vernieuwing, anders maken we dezelfde fout als in het verleden.
Onze regio is het zwaarst getroffen door de Ruslandboycot omdat 37% (en meer) van onze peren naar Rusland ging. Deze markt viel ineens weg door een politieke beslissing. Je zou dan toch wat hulp verwachten van die kant? Ondertussen hebben we 10,4 miljoen euro ontvangen. Dit geld ging naar groenoogsten en interventie. Eigenlijk naar het vernietigen van fruit. In eerste instantie diende dit als vangnet. Het bood ons de kans om te overleven. We zijn nu 2 jaar verder en dezelfde maatregelen zijn nog steeds door Europa voorzien. Deze maatregelen zijn niet structureel en dekken maar 30% van de kosten.
Op Europees vlak zijn we een kleine regio met een kleine oppervlakte conference. We willen geen groenoogsten of interventie voor peren. Wij geloven in dit product, we hebben groeimarge, er is potentieel, en er zijn kansen.
Wij willen 1 merk lanceren, wij willen dit kenbaar maken over de hele wereld, wij willen iedereen de conférencepeer laten proeven. We willen de ene marketingstunt na de andere uithalen. Hiervoor is budget nodig, budget dat de sector niet kan ophoesten. Budget dat groot lijkt, maar een habbekrats is in vergelijking met de verliezen in de sector. Europa geef onze sector in onze Regio extra budget zodat we de wereld kunnen intrekken. Geef ons nog eens 10 miljoen euro die dan kan worden besteed om ons fruit te verkopen in plaats van te vernietigen.
Verder wil ik nog even kwijt dat we samen de markt moeten in gaan, maar ik besef maar al te goed dat we als individu zeer kwetsbaar zijn door de weersomstandigheden. Vooral hagel is fataal op de meeste bedrijven. Het betaalbaar maken van een hagelverzekering blijft dan ook voor mij een prioriteit. Ook een betaalbare verzekering van oogstprotectiesystemen (oa hagelnetten) valt hieronder.
Bij deze vraag ik ten volle uw steun voor de uitvoering van dit plan.
Luc Borgugnons
Hoofdbestuurder Boerenbond