De vraag naar blauwe bessen blijft nog steeds toenemen, vooral dankzij de gezonde eigenschappen die door steeds meer consumenten ontdekt en gewaardeerd worden. Tevens ontdekken supermarkten de commerciële mogelijkheden, waardoor jaarrond aanbod en promoties steeds gebruikelijker worden. Relatief nieuwe markten, zoals continentaal Europa en Azië, laten grote groeicijfers zien in vergelijking tot de traditionele markten als de VS en Verenigd Koninkrijk.
Zuid-Amerika
Op het Zuid-Amerikaanse continent kampen Chili en Argentinië met problemen. De Chileense aanvoer is vertraagd door kouder weer. Vanuit verschillende exportbestemmingen, de VS en Europa, wordt rekening gehouden met de vertraagde aanvoer. De Argentijnse blauwe bessen zouden van lagere kwaliteit zijn dit jaar. Het land verwacht het seizoen af te sluiten met een totaal volume van 14.000 ton. Dat is zestien procent lager dan vorig jaar. Oorzaak voor de kleinere oogst ligt in veel regen en een koud voorjaar.
Plannen Argentijnse regering goed voor sector
De nieuwe regering in Argentinië wil een einde maken aan de parallelle valuta, een vrije markt economie introduceren en investeren in infrastructuur. Dat moet de kosten van vooral de logistiek in de regionale economieën verlagen en exportkansen bevorderen. Deze veranderingen kunnen ten goede komen van de blauwe bessenexport.
Chileens seizoen vertraagd
Door het slechte weer komt het Chileense seizoen vertraagd op gang. In verschillende exportmarkten worden de eerste containers tegen het einde van het jaar verwacht. De Chileense teelt heeft op dit moment te lijden van een insect (Aegorhinus nodipennis) dat de wortels van de plant aantast en tot plantsterfte kan lijden. De bergrug van de Andes vormt een natuurlijke barrière waardoor deze sanitaire problemen niet overslaan naar de landen aan de andere kant van het gebergte.
Peru heeft voordeel jaarrond aanbod
De Peruaanse export, die nog in de kinderschoenen staat, profiteert van deze problemen. Tot medio januari-februari blijft het land aan de markt. Wanneer het seizoen afloopt is ook afhankelijk van het moment waarop Chili goed aan de markt komt.
Peru heeft nog grote stukken grond die ingezet kunnen worden voor de blauwe bessenteelt, mits de infrastructuur en arbeid aanwezig is. De Peruaanse overheid subsidieert de ontwikkeling van de teelt.
De belangrijkste afzetmarkten voor de blauwe bessen zijn Europa, Noord-Amerika en Azië. "Het voordeel van de blauwe bes is dat het product wereldwijd gevraagd wordt," vertelt een handelaar.
Peru heeft een concurrentievoordeel ten opzichte van de andere landen. Het land kan in principe jaarrond grote volumes leveren. Daardoor kan Peru gebruik maken van zeetransport als andere landen de blauwe bessen nog vliegen. Telers proberen een conflict met het seizoen op het noordelijk halfrond te voorkomen.
Goede start seizoen Mexico
De start van het seizoen in Mexico verloopt goed. Het land heeft met een seizoen van tien maanden bijna jaarrond productie. De eerste blauwe bessen uit Mexico komen in augustus op de markt. De piek wordt verwacht tussen week 8 en 12 volgend jaar. Het Mexicaanse seizoen sluit daarmee aan achter Argentinië, dat nu afloopt en Chili, dat begin volgend jaar het seizoen afsluit. Dit jaar zijn de maten groter, wat voordelig is voor de handel waar de grote maten vaker gevraagd worden.
Belangrijkste exportmarkten zijn vooral de Verenigde Staten, Latijns-Amerika, Azië en Japan. Daarnaast is Europa een grote afnemer. De Mexicaanse blauwe bessen hebben geen toegang tot de Chinese markt. Daar wordt wel aan gewerkt. Men hoopt dat volgend jaar de grenzen open gaan. Mexicaanse exporteurs zien veel voordeel in de gecombineerde afzet van blauwe bessen, frambozen en bramen. Met name voor de Japanse markt is dat een goede oplossing.
De blauwe bessenteelt ontsnapte eerder dit jaar aan orkaan Patricia, maar kreeg recent wel te maken met een vulkaanuitbarsting van Colima. Teeltgebieden zoals Jalisco en Michoacan ontsnapten ook aan deze dreiging.
Azië groeimarkt
De markt voor blauwe bessen in Azië groeit snel. Door een lagere aanvoer worden daar goede prijzen gemaakt voor de bessen. Chileense en Argentijnse blauwe bessen zijn door het weer vertraagd. China en Zuid-Korea zijn de belangrijkste markten op het continent, maar deze markten zijn ook maar beperkt toegankelijk voor de Zuid-Amerikaanse bessen.
Grote vraag China leidt tot hoge prijzen
In de afgelopen jaren is de productie in China flink gestegen, wat de prijzen drukt. Het Chinese seizoen begint in juni met als belangrijkste productieregio's Shandong, Liaoning and Guizhou. Door de grote vraag en de te kleine productie zijn de prijzen voor de blauwe bessen doorgaans hoger dan in andere markten.
Sinds 2013 zou het areaal in de provincie Shandong met vijftig procent gestegen zijn. Dit jaar begon het seizoen prijzen rond de 90 yuan (€13,20) per kilo. Dat was 35 procent lager dan een jaar eerder. Tegen het einde van juli waren de prijzen gedaald naar 50 yuan (€7,30) per kilo.
Naast de eigen productie worden de bessen geïmporteerd uit Chili. Argentinië lobbyt voor toegang tot de markt, wat naar verwachting op korte termijn tot toegang zal leiden. Een Chinese delegatie brengt volgende week een bezoek aan Argentijnse productielocaties om het protocol voor volgend jaar op te stellen. Chileense bessen brengen 25 yuan (€3,70) voor 125 gram op in Shanghai.
Franse vraag hoger dan aanvoer
Door de lagere aanvoer uit Zuid-Amerika ligt de vraag naar blauwe bessen in Frankrijk hoger dan het aanbod. Dat resulteert in hoge prijzen. Door de stijgende vraag is er een tekort aan de bessen, vertelt een handelaar. De prijzen liggen rond de zestien euro per kilo. Verwacht wordt dat de prijzen hoog blijven tot de Chileense bessen aan de markt komen. "We hoorden dat de aanvoer uit Chili dertig procent lager is," vertelt een handelaar. Het eerste schip met Chileense blauwe bessen wordt in week 52 verwacht.
Italië noteert stabiele prijzen
De Italiaanse telers en handel ziet de consumptie al stijgen. Met name tijdens het Europese seizoen wordt er meer geconsumeerd. Tijdens het importseizoen liggen de groeicijfers lager. De Italiaanse markt is vooral bekend met 125 gram verpakkingen, waar andere landen ook 250 gram, 500 gram of 750 gram aanbieden. Om de Italianen massaal aan de blauwe bes te krijgen, is meer communicatie over het besje nodig, denken handelaren.
Telers zien de concurrentie uit andere nabijgelegen landen als Spanje, Marokko en Duitsland toenemen. In de komende vijf jaar wordt een verdubbeling van het volume verwacht. Het Italiaanse seizoen loopt van mei tot oktober.
Waar de prijzen drie jaar geleden een record noteerden, zijn de prijzen nu stabiel. Vorig jaar werd er plotseling een daling in de prijzen genoteerd door een hoge aanvoer in juni. Dit jaar herstelde de markt met een tevredenstellend seizoen. De Italiaanse teelt richt zich vooral op Europese markten: Oostenrijk, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Spanje, Griekenland, Kroatië en Oost-Europa.
"Peruaanse blauwe bes te zuur"
Handelaren in Nederland en België zien de aanvoer uit Zuid-Amerika toenemen. De prijs voor de Argentijnse bessen daalt, mede vanwege de lagere kwaliteit en houdbaarheid. De Chileense bessen leveren gemiddeld twee euro meer op vanwege een betere kwaliteit. "De productie in Peru loopt iets terug momenteel en de volumes zijn niet gehaald naar mate de verwachtingen," vertelt een Nederlandse handelaar. "De kwaliteit daarentegen was zeer goed maar de smaak liet erg te wensen over. Die was te zuur."
Alle Zuid-Amerikaanse zendingen komen voor negentig procent verpakt binnen in clamshells van 125 gram. De bessen worden momenteel ingevlogen. Containers worden tegen het einde van het jaar verwacht. Oorzaak is mede het vertraagde seizoen in Chili. Het Zuid-Afrikaanse seizoen verloopt goed en wordt al veel in bulk verscheept.
Door de wisselkoers van de euro zijn de prijzen in Europa voor de tijd van het jaar relatief hoog. Voor de top van de markt worden prijzen rond de 25 euro per kilo gemaakt. Chileense brengen 21,50 euro en Argentijnse 19 euro per kilo op.
Spaanse bedrijven investeren in Marokko
Ook in Spanje zijn de prijzen hoog door de gelimiteerde aanvoer uit Zuid-Amerika. Het seizoen voor de Spaanse blauwe bessen begint in maart. Verschillende aardbeientelers diversifiëren hun teelt, waardoor het areaal blauwe bessen toeneemt. Het land telt een areaal van ongeveer 2000 hectare, dat naar verwachting stabiel blijft voor het komende seizoen. In consumptie blijft Spanje achter bij de rest van Europa, maar tekent de laatste jaren wel voor groei. De bessen zijn tegenwoordig ook steeds vaker bij supermarkten te vinden.
De grootste Spaanse telers investeren in de teelt in Marokko om het seizoen eerder te kunnen beginnen. Het Marokkaanse seizoen begint twee tot drie weken voor het Spaanse. Door deze investeringen zal de productie in het Noord-Afrikaanse land in de komende jaren toenemen.
Afgelopen seizoen steeg het areaal voor zachtfruit in Marokko al met zes procent en kwam de totale zachtfruitproductie uit op 160.000 ton. Van de 4900 hectare die het land telt, is tien procent bestemd voor blauwe bessen. De rest is beplant met aardbeien (85%) en frambozen (5%). Het grootste deel van de Marokkaanse export is bestemd voor de Europese markt
Polen grote producent in EU
Het Oost-Europese land hoort tot de grootste blauwe bessenproducenten in de EU, volgens Poolse cijfers goed voor twintig procent van de Europese productie en drie procent van de wereldwijde productie. Jaarlijks wordt er zo'n 15.000 ton geoogst, waarvan het grootste deel geëxporteerd wordt. Belangrijkste markten zijn het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië en Duitsland.
De oogst viel dit jaar iets lager uit dan voorgaande jaren. De droge zomer pakte voor sommige telers goed uit, die in andere jaren de velden onder water hadden staan. In het zuiden pakte de droogte echter negatief uit voor enkele telers.
Australië breidt areaal uit
In Australië wordt flink geïnvesteerd in de teelt. Een bedrijf laat weten over enkele jaren alleen nog bedekte teelt te willen hebben. Daarnaast is men begonnen met een driejarig programma om het areaal uit te breiden. Voor de export biedt China veel potentieel.
VS moeilijke markt
In de komende twee tot drie weken loopt het seizoen in Argentinië en Uruguay op haar einde. Desondanks is Amerika de komende tijd nog afhankelijk van deze landen, omdat de Chileense oogst met twee tot vier weken vertraagd door koud weer is. De eerste aanvoer per schip uit Chili wordt in begin december verwacht. Tot die tijd worden de blauwe bessen gevlogen.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan sinaasappelen centraal.