Tholen - De Onderzoeksraad voor Veiligheid presenteert binnenkort een nieuw rapport: Risico's in de Groenten en Fruit keten. Dit rapport laat zien hoe fraude, nalatigheid en miscommunicatie de kwaliteit van groenten en fruit bedreigt en de volksgezondheid in gevaar brengt. Dit scenario is het uitgangspunt waar Ronald Ruijssenaars van vleeswarenproducent Henri van de Bilt zijn presentatie opent tijdens het seminar over voedselveiligheid in de AGF-sector. N&S Quality Consultants en het GroentenFruit Huis nodigden Ronald uit om zijn bespiegelingen met het onderzoek naar de misstanden in de vleessector te delen met de AGF-sector. Ronald was 24 jaar betrokken bij de AGF-sector en werkt sinds twee jaar in de vleesketen. Daar maakte hij in maart 2014 de presentatie van het rapport 'Risico's in de Vleesketen' mee. Het rapport dat de meesten herkennen van het paardenvlees dat doorging als rundvlees.
Overeenkomsten
"De grootste overeenkomst met de vleessector is dat ook de AGF-sector, ondanks concurrentie, toch samenwerkt met gezamenlijke belangen," meent Ronald. "Daarnaast hebben beide sectoren te maken met het leveren van basisvoeding, import, export, het aandeel van zowel grote als hele kleine bedrijven en seizoensinvloeden. Ook hebben we te maken met het Russisch boycot, beperkte houdbaarheid van producten en geldt er in beide sectoren een 'niet lullen maar poetsen'-mentaliteit" Het grote verschil zit volgens Ronald in de perceptie van de consument. "De burger lijkt kritischer te zijn op vlees. AGF moet verantwoord en gezond zijn, maar vlees vooral veilig."
Hygiëne en fraude
Traditioneel bemoeit de overheid zich veel met de veiligheid van vlees. Eind vorige eeuw werd de sector door de overheid aangespoord om gedeeltelijk zelf het toezicht te regelen. "De Warenwet schreef tot in het detail de richtlijnen en dat maakte de overheid alsnog onderdeel van de vleesketen", stelt Ronald. "Naast het feit dat het toezicht dus faalde constateerde de Onderzoeksraad op de werkvloer zelf opspattend water bij het schoonmaken, openstaande deuren, slechte naleving van kledingvoorschriften en een taalbarrière met de vele buitenlandse werknemers. Daarnaast was er volgens het rapport sprake van fraude door onjuiste vermeldingen van herkomst, houdbaarheidsdatum en classificaties. Fraude leidt volgens de Onderzoeksraad tot onbekende herkomst en dus een onbekend product. Situaties die ook in de AGF-sector voor kunnen komen."
Onoverzichtelijke handelsstroom
Per jaar wordt er 15 miljard euro aan vlees via Nederland verhandeld. In die enorme stromen is het lastig toezicht houden. Ronald tekent de gevolgen: "De complexe handelsstromen verhoogden volgens de Onderzoeksraad het risico dat er veel onjuiste producten in goed vertrouwen door de afnemers werden geaccepteerd. Veel ketenpartners vertrouwen blindelings op certificaten en zagen geen aanleiding om de certificaten ook daadwerkelijk te controleren op juistheid. Er werd dus te weinig teruggekeken in de handelsketen. We leven in een papieren werkelijkheid van handboeken en certificaten maar de door de werkdruk is de praktijk echter vaak anders. Dit wordt nog eens versterkt door niet-representatieve steekproeven en onregelmatige audits. Aldus de conclusies van de Onderzoeksraad."
Transparantie
Transparantie in de keten is wat Ronald betreft de beste remedie tegen een potentieel Onderzoeksrapport voor de AGF-keten. "Partners in de keten moeten elkaar durven aanspreken en zo de rotte appelen eruit halen. Openheid van zaken en heldere communicatie is wat mij betreft het beste recept voor een zelfreinigende sector. Gezien de vele artikelen op AGF.nl over RASSF-meldingen wat betreft voedselveiligheid is de sector op gebied van transparantie goed op weg. Daarnaast heeft de AGF-sector goede overlegorganen."
Samenvattend kan de presentatie volgens Ronald de sector aan het denken zetten om een doemscenario voor de AGF te voorkomen: Katten in de kas, honden in een uienpellerij, communicatie en procedures die niet afgestemd zijn op de taal van de buitenlandse werknemers, onjuiste herkomstvermelding van de San Marzano-tomaat, vieze snijmachines en opspattend water. Ronald heeft genoeg voorbeelden waaruit blijkt dat de AGF-sector zeker kan leren van het rapport over de vleessector. "De overheid zoekt naar manieren om verantwoordelijkheid te nemen. Dit heeft geleid tot extra mankracht bij en richtlijnen die voorlopen op die van de Europese wetgeving."
Zelfvertrouwen AGF-sector
Reacties uit het publiek laten echter een sector zien, die eerder over kansen wil spreken dan over een doemscenario: "Het helpt de rotte appelen eruit te werken. Een goed bedrijf hoeft nergens bang voor te zijn."
Meer informatie:
Henri van de Bilt
Ronald Ruijssenaars
T: 024 6772244
E: rr@henrivandebilt.nl