Veel fysiologische plantenprocessen worden beïnvloed door zonlicht, waaronder flavonoïde biosynthese. De laatste jaren is het effect van spectrale golflengten op de stapeling van flavonoïden in fruitsoorten onderzocht. Hierbij werd aangetoond dat bij een hoge zonintensiteit, met voornamelijk kortere golflengtes in het lichtspectrum van blauwe ultraviolette en ultraviolette golflengtes, de hoeveelheid flavonoïden toeneemt. Dit is vooral het geval bij de categorie van anthocyaan gedurende de rijping van fruit evenals tijdens en na de oogst.
Europese wetenschappers bestudeerden het effect van gemodificeerd zonlicht, met name de toename van blauwe golflengten in het zonlichtspectrum, op de toename van antocynaan in twee soorten zacht fruit: de Europese braam, Vaccinium Myrtillus, en de gecultiveerde blauwe bes, Vaccinium Corymbosum.
Na de rijping werd het anthocyaangehalte van de vruchten gemeten. Het experiment vond in 2013-2014 plaats in de regio Trentino in Italië. Bij het experiment werd gebruikgemaakt van gekleurde fotoselectieve netten waarmee de interactie van lichtomstandigheden en andere omgevingsvariabelen, zoals lichtintensiteit en temperatuur,
gemeten kon worden.
Toen de vruchten nog groen waren, werden de planten bedekt met een blauw, parelmoeren (voortaan 'wit' genoemd) of rood Iridium-net (Agritenax, Salerno). De netten boden volgens de fabrikant respectievelijk 15%, 7% en 9% schaduw. Om deze reden werden de witte en rode netten dubbel toegepast om de mate van schaduw zo uniform mogelijk te krijgen. Het effect van de netten werd vergeleken met planten die in het open veld groeiden zonder schermen. Ook het vrijwel ontbreken van zonlicht werd getest door middel van een zwart net dat het zonlicht met 90% wegnam.
De onderzoeksresultaten gaven aan dat de twee onderzochte Vacciniumsoorten verschillend reageerden op het licht. Hoewel beide planten in de schaduw gedijen, was alleen de braam bestand tegen het wegnemen van het zonlicht met 90%, en stapelde de hoogste waarde anthocynaan op tijdens de twee seizoenen. Dezelfde omstandigheden waren voor de blauwe bes echter ongunstig. De rijping was met twee weken vertraagd en de stapeling van anthocyaan was aanzienlijk afgenomen ten opzichte van bessen die onder natuurlijke omstandigheden groeiden.
Bovendien, ontdekten de onderzoekers dat de omstandigheden zoals, temperatuur en zonlicht tijdens het rijpproces van grote invloed zijn op de stapeling van anthocyaan bij de beide onderzochte planten.
Uit dit experiment blijkt dat het gebruik van gekleurde fotoselectieve netten mogelijk toe te passen is bij de teelt van zacht fruit. Toepassing van zwarte netten zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden bij de veredeling van bramen om vruchten te cultiveren die rijk zijn aan voedingstoffen, wat de sector mogelijk commerciële mogelijkheden biedt. De geteste afscherming had echter wel een ongunstige invloed op de bloei-inductie voor het volgend seizoen. Om deze reden zouden bij toepassing in de fruitteelt, blauwe of zwarte netten met een grotere lichtdoorlaatbaarheid de voorkeur verdienen.
Bron: Zoratti L., Jaakola L., Häggman H., Giongo L., 'Modification of Sunlight Radiation through Colored Photo-Selective Nets Affects Anthocyanin Profile in Vaccinium spp. Berries', 19 August 2015, PLoS ONE 10(8): e0135935. doi:10.1371/journal.pone.0135935
Contact:
Laura Zoratti
Genetics and Physiology Unit, University of Oulu
Oulu, Finland
Email: laura.zoratti@oulu.fi