Ramingen LEI Wageningen UR
Forse inkomensdaling glasgroentebedrijven
Fluctuatie in inkomen uit bedrijf bij glasgroentebedrijven het grootst
Voor 2013 geldt dat met name de slechte bedrijfsresultaten worden veroorzaakt door de slecht prijsvorming van tomaten. Ook door de gestegen energiekosten komen de inkomens gemiddeld licht negatief uit. Het sombere voorjaar en de zeer warme zomer van 2013 zijn hierop van grote invloed geweest.
Paprikabedrijven hebben een relatief goed jaar achter de rug, na jaren van slechte prijsvorming. In de andere sectoren, snijbloemen en pot- en perkplanten, dalen de inkomens minder sterk en blijven op een relatief hoog niveau. De pot- en perkplantenbedrijven blijven de best renderende glastuinbouwsector.
De schommelingen van het inkomen uit bedrijf per onbetaalde arbeidsjaareenheid zijn de laatste jaren in de glasgroenteelt groot en het grootst van alle subsectoren. Tot aan 2007 waren de schommelingen beperkt. Maar daarna waren de verschillen zeer groot.
Kosten glasgroentebedrijven kennen een toename van 4,5%
De kosten per gemiddeld glasgroentebedrijf nemen in 2013 toe met circa 4,5%. De kosten voor energie stijgen harder dan gemiddeld (+7%).
De energiekosten stijgen door een hogere inkoopsprijs van zowel elektra als gas. Ook het gebruik neemt iets toe. Ook kosten voor betaalde arbeid en werk door derden stijgen. Deze toename komt door een combinatie van de groei van de bedrijfsomvang en de toegenomen loonkosten waarvan prijsstijging het grootste deel uitmaakt. De financieringslasten, die vorig jaar sterk waren gestegen, nemen naar verwachting, licht af vanwege een lagere rentepercentage. De kosten voor materiële activa, met name door lagere afschrijvingen op machines en installaties, en de toegerekende kosten stijgen minder hard dan de totale bedrijfskosten. Als naar de relatieve verdeling van de kosten wordt gekeken dan stijgt het aandeel energiekosten op de totale kosten de afgelopen 12 jaren met 3% en maakt het inmiddels rond de 30% van de totale kosten uit. De kosten voor materiële activa, die tussen 2005 en 2009 sterk steeg door veel investeringen, stijgt echter sneller dan de energiekosten namelijk met 5%-punten. Het aandeel van de arbeidskosten in de totale kosten in die periode is juist afgenomen (-4%).
Gemiddeld bedrijf met glasgroente blijft groeien
In 2005 bereikte het glastuinbouwareaal haar piek met 10.500 ha. Hierna schommelde het areaal in beperkte mate, maar na 2011 lijkt de daling van het areaal glastuinbouw door te zetten. In 2013 daalde het areaal voor het vierde jaar op rij, blijkt uit de jaarlijkse ramingen van LEI Wageningen UR.
Ten opzichte van 2012 is er in 2013 een kleine 150 ha minder glastuinbouw in Nederland. Omdat het aantal bedrijven een sterkere afname laat zien dan het areaal, stijgt de gemiddelde bedrijfsomvang van bedrijven met glastuinbouw. In de periode 2000-2013 is de gemiddelde bedrijfsomvang meer dan verdubbeld: van circa 1 ha naar ruim 2 ha. Het aantal bedrijven is in dezelfde periode meer dan gehalveerd; van meer dan 11.000 naar minder dan van 5.000 bedrijven.
De teelt onder glas bestaat met name uit glasgroenten, glassnijbloemen en pot- en kamerplanten. Er zijn wel grote verschuivingen waar te nemen. Zo groeide glasgroente binnen het glastuinbouwareaal tussen 2000 en 2013 van circa 40 naar circa 50 procentpunten. Het areaal tomaten is de laatste jaren sterk toegenomen.
Het areaal glas in gebruik voor boomkwekerij en fruit is beperkt, maar is wel licht gegroeid in de periode 2000-2013. Ten opzichte van 2012 is er alleen groei bij de glasgroenten (21 ha). Het areaal bloemen en planten daalde sterk (-160 ha). Bij fruit en boomkwekerij onder glas daalde het areaal enkele hectaren.
Gemiddeld bedrijf met glasgroente blijft groeien
Een gemiddeld bedrijf met glasgroente is in 2013 zo'n 3,2 ha groot. Ook ten opzichte van 2012 steeg de gemiddelde bedrijfsomvang met 5%.
Door een daling van de het aantal bedrijven en een toename van het areaal glasgroenteteelt steeg het gemiddelde bedrijf 0,15 ha ten opzichte van 2012. Deze groei is de laatste 12 jaar gaande en is bij alle onderliggende groentegewassen zichtbaar. Omdat bij tomaten het aantal bedrijven maar beperkt afneemt en het areaal juist sterk is toegenomen, gaat hier de ontwikkeling het snelst. Een gemiddelde bedrijf met tomaten kent inmiddels een omvang van bijna 5,5 ha. Bij paprikabedrijven is de ontwikkeling minder hard gegaan, omdat het areaal de laatste jaren is afgenomen. Desondanks is een bedrijf die paprika teelt gemiddeld 4,7 ha groot in 2013. Ook bedrijven die aardbeien telen professionaliseren snel. Tenminste als hiervoor de groei van de bedrijfsomvang als graadmeter mag worden genomen. Een gemiddeld bedrijf met aardbeienteelt heeft een omvang van 1,1 ha in 2013, terwijl dat 10 jaar geleden nog geen 0,5 ha betrof.
Lees meer over de Nederlandse glasgroentesector op de nieuwe website Agrimatie.nl