Op valutamarkten is de waarde van de euro sinds begin 2017 omhoog geschoten ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Een belangrijke oorzaak daarvan is dat de vrees dat andere landen het Brexit-voorbeeld zouden volgen is verdwenen na verkiezingen in Nederland en Frankrijk. De aandacht verschoof naar de stevig aantrekkende Europese economie. Hierdoor kon de euro met 15% stijgen ten opzichte van de dollar, maar aan die opmars is een eind gekomen nu de plannen van de nieuwe Italiaanse regering zijn uitgelekt.
In Italië wordt de coalitie gevormd door twee eurosceptische partijen: de vijfsterrenbeweging en Lega Nord. Beide partijen hebben in de aanloop naar de verkiezingen flink wat beloftes gedaan. Lega Nord richtte zich op het terugschroeven van de belastingdruk en het verlagen van de pensioenleeftijd. De vijfsterrenbeweging zette juist in op de invoering van een basisinkomen. De partijen zijn erin geslaagd om een groot deel van hun beloftes in het regeerakkoord op te nemen. Daaraan hangt echter wel een gigantisch prijskaartje.
Voormalig IMF-medewerker Carlo Cottarelli heeft becijferd dat de economische plannen van de Italiaanse regering tussen de €109 en €126 miljard gaan kosten. Eerlijk is eerlijk: beide partijen zien ook ruimte voor bezuinigingen. De geplande kostenbesparing van € 0,5 mld zal echter niet verhinderen dat het begrotingstekort van Italië omhoog schiet. Het is onvermijdelijk dat de EU-norm van een tekort van maximaal 3% ruimschoots wordt overschreden. Dat geldt ook voor de staatsschuld. Die bedraagt momenteel al 132% van het bbp, terwijl de EU dat percentage graag op 60% of lager ziet.
Het is onvermijdelijk dat de koers die de Italiaanse regering inzet gaat leiden tot flink wat ruzies tussen Rome en Brussel. Dat betekent echter niet dat Italië binnenkort de EU gaat opblazen. Ondanks de wilde economische plannen, stellen beide partijen zich in het regeerakkoord minder vijandig op dan werd gevreesd. Het afschaffen van de euro - waar in de aanloop naar de verkiezingen op werd gezinspeeld - komt bijvoorbeeld niet terug in de plannen. Ook wordt daarin niet gesproken over het kwijtschelden van € 250 miljard van de Italiaanse staatsschuld.
Het meest waarschijnlijke scenario is dat het koersverloop van de euro voorlopig wat grilliger blijft zonder dat de spanning uitmondt in een echte crisis. Op de langere termijn is het plaatje beduidend minder gunstig. Zodra de rente in Europa weer gaat oplopen of wanneer de spanning op financiële markten toeneemt, zal echter duidelijk worden dat de Italiaanse staatsschuld op de lange termijn onhoudbaar is. Het zou dus zomaar kunnen dat over een aantal jaren blijkt dat nu een kiem gelegd is voor een nieuwe Europese schuldencrisis.
Voor meer informatie:
Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij
Beursplein 5
1012 JW Amsterdam
Tel: +31 20 5782439
Mob: 06-51755126
joost@nbwm.nl
www.nbwm.nl