'Perfect storm' bananenmarkt

"Het jaar ging van start met een uitzonderlijke situatie op de bananenmarkt. De prijzen waren extreem, bijna onvoorstelbaar hoog. Dit was met name te wijten aan de lage aanvoer vanuit de grote bananenteeltgebieden," legt Hugo Castro van het Ecuadoriaanse bananenteelt- en exportbedrijf Ginafruit uit. In een artikel dat in januari van dit jaar al werd gepubliceerd, legde Hugo uit dat de internationale bananensector een zogenaamde 'perfecte storm' verwachtte. "We rekenden op hoge prijzen en dat de markt op een bepaald punt in zou storten maar niet dat dit gedurende de eerste weken van het jaar zou gebeuren, wat doorgaans het 'hoogseizoen' voor Ecuador is."

Drie bepalende factoren
Hugo legt uit dat de prijzen in week 9 van €15,27 naar ongeveer €5,94 daalden. De prijsdaling hield aan totdat het huidige dieptepunt van €1,70 per doos werd bereikt." Hiermee is de perfecte storm volgens Hugo een feit. De situatie kan aan drie factoren toegeschreven worden.

"Ten eerste zijn er momenteel grote volumes beschikbaar in alle producerende landen met een overaanbod aan bananen tot gevolg. Goedkoper fruit uit andere teeltgebieden, zoals Costa Rica, Columbia, Guatemala en Mexico zorgt voor prijzendruk op de markt waardoor de prijzen onder het gemiddelde niveau liggen. Helaas hebben temperatuurveranderingen voor een verstoring van de productiecurve gezorgd waardoor het fruit van alle producerende landen vrijwel gelijk op de markt komt."

De tweede factor is de lagere vraag naar extra fruit van multinationals en de Russische markt," aldus Hugo. "Multinationals en Russische supermarkten kopen momenteel eigenlijk alleen hun gecontracteerde volumes in, wat te wijten is aan de hoge prijzen en lage productie bij aanvang van het jaar. De meeste grote bedrijven zijn gestopt met spotaankopen, terwijl er eerder dit jaar bij wijze van spreken 'gevochten' werd op de spotmarkt. De hoogste bieder sleepte het fruit in de wacht maar nu, een paar maanden later, is ook de spotmarkt ingestort."

Een andere belangrijke factor die bijgedragen heeft aan de malaise op de markt zijn problemen met rederijen. Hugo legt uit dat er een enorm tekort is aan vrachtruimte en lege containers waardoor de situatie nog verder verergerd is. Chili en Peru nemen het grootste gedeelte van de containerruimte in beslag op de routes die wij ook gebruiken. Chili heeft enorme volumes fruit beschikbaar en betaalt hogere vrachttarieven dan Ecuador. "Ecuador betaalde voorheen vrij lage tarieven voor het verladen en had redelijk wat vrijheid om haar eigen programma's te plannen. Drie jaren met zeer lage vrachttarieven hebben vorig jaar tot faillissementen en fusies in de transportsector geleid. Verladers met beperkte containerruimte hebben besloten hun focus van volume naar winst te verleggen, wat inhoudt dat het land of de regio die het meest betaalt, de meeste ruimte toebedeeld krijgt. We verwachten echter dat ze naast de prijzen ook zullen kijken naar oplossingen voor de langere termijn om een win-win situatie voor ons allemaal te creëren. Net zoals wij hen nodig hebben voor het verladen van onze bananen, hebben zij ons ook nodig om hun containers te vullen."

Dit logistieke probleem heeft ook gevolgen voor de winst van andere bedrijven. "We hebben aan het begin van het jaar contracten afgesloten die gebaseerd waren op bepaalde vrachttarieven. Deze zijn nu niet meer van toepassing omdat verladers ons veel hogere prijzen rekenen. Dit geeft ons twee mogelijkheden: het fruit niet verkopen omdat we hogere transportkosten hebben, of wel verkopen en geld verliezen vanwege de hoge prijzen. Het is dus een lastige situatie."

Rusland
Hugo vertelt dat de Russische markt een andere factor is die in beschouwing moet worden genomen. "Vreemd genoeg vertoont de vraag op deze markt een vreemd verloop. Normaal gezien is deze periode voor ons het piekseizoen voor de export naar Rusland. Sinds week 10-11 zijn importeurs echter terughoudend en kopen zij minder in en ook worden contracten niet verlengd. Dit druist tegen de verwachtingen van telers in dat de vraag en prijzen goed zouden blijven dankzij het wereldkampioenschap voetbal dat deze zomer in het land gehouden wordt."

Ginafruit
Het bedrijf Ginafruit presteert toch goed onder de huidige omstandigheden, meldt Hugo. De volumes zijn op peil en zullen naar verwachting zelfs blijven groeien. "We exporteren gemiddeld zo'n 150.000 dozen er week en dat is nog altijd heel wat meer dan vorig jaar. Het hoofddoel van het bedrijf is altijd het werken met jaarprogramma's geweest en het hoopt haar productiebasis te blijven vergroten. Dit jaar hoopt Ginafruit nog eens 200 hectare aan te kopen.

Wat betreft de exportbestemmingen vertelt Hugo dat Aziatische markt veel indruk op hem maakt. "Totaal onverwacht is deze markt uitgegroeid tot één van onze belangrijkste markten. Deze markten worden gedomineerd door bananen uit de Filipijnen. Toen we deze markten in 2013 probeerden te betreden, was de Ecuadoriaanse banaan een nog onbekend product en twijfelden consumenten aan de kwaliteit ervan. Ook was de transittijd lang. Hierin is geleidelijk verandering gekomen en bananen uit Ecuador liggen inmiddels jaarrond in het winkelschap."

Andere markten voor Ginafruit zijn Algerije, Iran, Irak, Rusland en Polen. Onlangs is het bedrijf begonnen met het bevoorraden van Lidl en Aldi in Duitsland. "Op dit moment zijn we niet in staat om meer dan het gecontracteerde fruit te leveren vanwege de problemen met het verladen. Normaal gesproken verkopen we in deze periode op de spotmarkt goede volumes aan markten zoals Iran, de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, China. Algerije en Libië. Helaas gaat deze mogelijkheid nu aan onze neus voorbij als gevolg van het tekort aan vrachtruimte."

Moeilijke weken in het vooruitzicht
"Op de korte termijn ziet de situatie er weinig rooskleurig uit. Ik verwacht dat de lage prijzen met wat pieken en dalen nog tot week 38-40 aan zullen houden. We hebben dus nog wat hindernissen te gaan."

Het volume voor de Ramadan is al verladen en onderweg. Het WK voetbal zal niet voor extra vraag zorgen. Als dat wel zo zou zijn, dan zouden we deze nu moeten verladen en dat doen we niet. China zal naar verwachting de komende twee maanden met haar eigen productie op de markt komen en dat betekent minder import uit de Filipijnen, die haar productie op alternatieve markten af zal zetten waar ook Ecuador actief is, zoals Zuid-Korea, Japan, Irak, Iran en andere landen in Azië die via Sint-Petersburg importeren. In Europa, Rusland en de Verenigde Staten begint nu een periode van een lagere vraag vanwege de schoolvakanties, hogere temperaturen en groter aanbod aan lokaal fruit."

Voor meer informatie:
Hugo Castro
Ginafruit
Machala, Ecuador
T: +593 999423369
E: gerencia@ginafruit.com.ec
www.ginafruit.com.ec