Martin Topper groeit gestaag met gekleurde peen

Martin Topper schakelde in 2005 met zijn bedrijf Zonneheerdt over van de kolen naar de gekleurde peen. Met succes. Want zeg je tegenwoordig in Nederland gekleurde peen, dan zeg je snel ook al Zonneheerdt.

Martin Topper komt uit het onderwijs. Hij was docent aan het VMBO Groen. Maar zijn vader had een landbouwbedrijf in Dronten. Toen die zijn pensioenleeftijd naderde, begon het bij Martin steeds meer te kriebelen: het onderwijs was een prachtige wereld, maar zou het niet nog mooier zijn om de theorie zelf in de praktijk toe te kunnen passen? In 2005 stapte hij in de maatschap. "We wilden ons ergens in gaan specialiseren en zijn begonnen met het telen van 2 hectare kleurenpeen. Puur om eens te kijken of die teelt ons lag en waar we tegenaan liepen. Sindsdien zijn we elk jaar gegroeid. Stap voor stap. Inmiddels telen we zo'n 55 hectare gekleurde peen, gekleurde bietjes, pastinaken en wortelpeterselie." De groei die Zonneheerdt maakt, gaat heel doordacht. Martin Topper is niet van de risico's. 'Eerst afzet vinden, dan telen', luidt zijn motto. Het is ook het product dat die voorzichtigheid in de hand werkt. "Voor reguliere peen is altijd wel afzet te vinden", zegt hij. "Voor gekleurde peen ligt dat wat anders. Het blijft een nicheproduct."

Zijn klantenkring is inmiddels net zo divers als de kleuren van zijn producten: deze liggen bij Delhaize in de schappen, bij Nederlandse retailers, bij de foodservice, in Frankrijk en de UK, via distributeurs in Scandinavië en het Verre Oosten, maar ook gewoon bij de groentespeciaalzaken en op de markten in de regio. Een goede zet die Martin daarin heeft gemaakt is de keuze voor het eigen label Zonneheerdt. "We willen ons niet alleen onderscheiden met ons product, maar ook met de presentatie ervan. In 2013 zijn we zelf gaan spoelen en verpakken. Dat laatste doen we in houten kratjes met een landelijke uitstraling. Zonneheerdt is op deze manier meer dan een product. Het label staat ook voor authenticiteit en kwaliteit."

Duiken we het proces in, dan zien we dat Martin zijn producten op ruggen zaait. "Een rug is net iets sneller warm dan een vlak veld en houdt de warmte ook wat langer vast. Bovendien is een rug in de regel droger dan een vlak veld. De biet groeit lekker door als hij in het begin even wat droger staat. We weten dat we dan niet de maximale opbrengst halen. Maar dat verlies weegt voor mij niet op tegen de winst aan kwaliteit." Als Veldleeuwerik gecertificeerd bedrijf hanteert Martin ruime bouwplannen en bewerkt hij zijn land met zoveel mogelijk respect voor de grond. "Sowieso vraagt mijn product daar eigenlijk al om. In het Verre Oosten zijn de eisen aan toegelaten residuen namelijk heel anders dan hier. En de pastinaak is nu eenmaal veel gevoeliger voor bodemherbicide en onkruidbestrijders. Dus schoffel ik zo veel mogelijk. In de kleurenpeen ontkom je daar trouwens niet aan. Met het schoffelen aard je die gelijk ook aan en voorkom je groene koppen. Met als bijkomend voordeel dat je minder last hebt van muizen en wortelvlieg." Alle producten worden met de klemband gerooid, inclusief de bieten. Een bewuste keuze voor kwaliteit. De opslag verzorgt Martin deels zelf. Het gros van het product gaat echter naar koelers. "Voor ieder product en zelfs ieder ras liggen de ideale omstandigheden anders. Gele peen bijvoorbeeld kleurt groen als je die direct vanaf het land verpakt. Die moet altijd eerst even de bewaring in. Pastinaak mag iets kouder worden bewaard dan peen. Ik heb de cel nu bij wijze van proef op min 1 staan. Ik merk dat hij iets te veel indroogt. Daar moet ik volgende keer rekening mee houden. En hoe koud bewaar je bieten? Daar is veel discussie over. Je zit met het suikergehalte 'De Brix'. Ik laat hem meestal vier tot vijf dagen staan voordat ik hem ga verwerken. Dan komt hij even los. Maar dat is het lastige bij de biet: dat kan ieder jaar anders zijn. Je moet er bovenop zitten."

Martin Topper is blij met de keuzes die hij in het verleden heeft gemaakt. Van onderwijzer naar teler, met percelen in de provincies Flevoland, Limburg en Zeeland. Van kool naar gekleurde producten. Intussen wacht hem de volgende ingrijpende keuze: nieuwbouw. De zeven medewerkers op zijn bedrijf werken in relatief oude schuren, die in uitstraling en functionaliteit achter zijn gebleven bij de ontwikkeling van het bedrijf. Al enkele jaren zijn de plannen in de maak. In 2018 moet het er van gaan komen. Zijn er nog andere ontwikkelingen? "Ja. Volop zelfs. We zijn ons aan het toeleggen op klein verpakkingen. Veel product verlaat ons bedrijf in 5 kilogram verpakkingen. Intussen doen we ook schaaltjes van 1 kilo. Mooi is ook dat je steeds meer initiatieven ziet ontstaan in de marge, zoals Kromkommer, dat zich inzet tegen verspilling van producten die niet aan de ideale vormen voldoen. Afgelopen jaar hebben we samen een pastinaaksoep op de markt gezet. Daarnaast hebben we in 2017 voor het eerst een rode peen geteeld in proef, de Redsun (Bejo 3061). In India is dit een populair product. Maar in India kan men niet jaarrond telen. Ik verwacht dat daar nog kansen liggen voor mij. En zo groeien we. Heel gestaag. Ieder jaar met een of twee klanten. Heel voorzichtig. Op een manier die past bij onze producten en bij mij."