Sinds enkele weken vinden we het klimaat van de Afrikaanse hooglanden ook in Leuven, en wel in een container aan de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen. Wetenschappers gaan vier jaar lang onderzoeken hoe goed verschillende soorten bananenplanten in dat klimaat gedijen.
Je zou het niet zeggen als je het aanbod in een doordeweekse supermarkt bekijkt, maar wereldwijd zijn er meer dan 1500 verschillende soorten bananenplanten. De KU Leuven beschikt over een databank met stekjes van al deze soorten. Onderzoekers willen nu weten hoe elke soort zich gedraagt in het klimaat van de Afrikaanse hooglanden. Dat wordt gekenmerkt door 'koude' nachten en te weinig regen voor een klassieke bananenplant. Aan het einde van de rit willen de onderzoekers de Afrikaanse boeren kunnen adviseren welke soorten bananen ze het best planten in hun regio.
Voor dit onderzoek gingen de wetenschappers in zee met Urban Crop Solutions. Zij bouwen containers om gewassen te kweken in ideale omstandigheden, zogenaamde groeicontainers. Sebastien Carpentier is de bezieler van het project: "In de container aan de KU Leuven bootsen we voor de komende vier jaar het klimaat van de Afrikaanse hooglanden na. Van elke bananensoort kweken we 18 stekjes gedurende 8 weken op. In de container is plaats voor 504 stekjes, dus we kunnen 20 soorten per cyclus opkweken. Intussen houden we goed in de gaten hoe elk stekje reageert. Na 75 cycli zullen we alle 1500 soorten getest hebben."
Dit onderzoek gebeurt in het kader van het Europese COST-project. Onderzoeksinstellingen uit 28 Europese landen zullen verschillende planten 'fenotyperen'. Dit wil zeggen dat ze gaan testen hoe heel wat soorten van een bepaald gewas het doen onder bepaalde omstandigheden. Het project wil zo climate smart varieties in kaart brengen: soorten die goed gedijen in bepaalde omstandigheden. "De klimaatverandering is een stevige uitdaging voor het kweken van gewassen. Met de informatie uit het COST-project, kunnen kwekers snel schakelen tussen soorten om zo hun opbrengst op peil te houden", licht bio-ingenieur Sebastien Carpentier toe.
Een 'hooglandbanaan'?
Gesteund door het Belgische ontwikkelingsagentschap willen de onderzoekers een selectie van ideale bananenplanten vinden voor de boeren in de Afrikaanse hooglanden. Carpentier: "De boeren zien bananenplanten op dit moment niet echt als een echt wingewas. De planten staan vaak in achtertuinen en er zijn weinig middelen om te investeren in deze planten. We willen de boeren bewuster maken van de relatief makkelijke voedselbron die een bananenplant is. En hen enkele soorten aanraden die maximaal renderen onder de klimatologische omstandigheden waarin zij wonen."
De onderzoekers kiezen er ook bewust voor om niet één enkele soort als uitverkoren 'Afrikaanse hooglandbanaan' te lanceren: "We maken een rangschikking in de 1500 soorten die er zijn en zullen de boeren een tiental soorten aanraden. Daarmee willen we inspelen op het veranderende klimaat. Als het iets warmer of iets natter wordt, kan een andere soort het plots beter doen en compenseren voor een soort die op dat moment minder vruchten geeft."
Climate smart bananas
Bananenkwekers creëren op dit moment de ideale omstandigheden om de lange, smalle, gele bananen te kweken die wij allemaal kennen. Dit betekent vooral dat ze de planten veel extra water moeten geven. "Door de klimaatverandering zal deze situatie onhoudbaar worden," zegt bio-ingenieur Sebastien Carpentier. "Wat wij op langere termijn willen doen is voor elk klimaat uitzoeken welke bananensoort zich daarin het best voelt. Zo willen we een heel gamma van climate smart bananas in kaart brengen."
Bron: KU Leuven