"Als consument verwachten we dat ieder voedselproduct dat we kopen veilig is," zegt Stephen Humphreys van Bayer UK, die als moderator optrad bij de discussies. In Europa zijn consumenten verzekerd van veilige voeding aangezien de regelgeving binnen de EU op het gebied van voedselproductie een van de strengste ter wereld is. Toch hebben enkele retailers - onder meer door druk van non-gouvernementele organisaties (NGOs) – klasse 2 standaards geïntroduceerd die voorbij de wettelijke verplichtingen gaan.
Ben Horsbrugh: "Retailers beginnen zich te realiseren dat het de moeite waard is om hun bevoorradingsketen - van wie zij afhankelijk zijn - te vragen wat hun technische opties zijn. Dit is een verandering van de laatste vijf jaar."
Tijdens de paneldiscussies in Monheim in Duitsland op 29 november bogen vijf experts zich over de ietwat provocatieve vraag "Maken klasse 2 standaards onze voeding veiliger?" Het panel bestond uit Ignacio Antequera van GlobalGAP; Philippe Binard van Freshfel Europe; Ben Horsbrugh van Greenyard Fresh en Birte Tschentke van Bayer.
Hoewel de vraag zich in eerste instantie richtte op de voedselveiligheid, bleek tijdens dat bij de discussie over klasse 2 standaards ook rekening moet worden gehouden met de invloed die deze hebben op de duurzame teelt. Belangrijker nog is hoe de voedingsketen dit onderwerp het beste kan bespreken en een oplossing vinden die voor iedereen voordelig uitpakt. "We hebben concrete voorbeelden nodig," zegt Ben Horsbrugh.
Ignacio Antequera: "Wat zijn problemen voor retailers? Problemen komen door voedselveiligheidscrisissen - en hun antwoord daarop zijn klasse 2 standaards."
Drie soorten standaards
De verse voedingssector in Europa heeft te maken met drie soorten standaards. Ten eerste zijn er primaire standaards die, bijvoorbeeld, door de Europese Commissie zijn ingesteld en die iedere speler binnen de keten moet opvolgen. Naast deze wettelijk bepaalde standaards zijn er ook nog vrijwillig te volgen standaards van certificatiesystemen, zoals GLOBALG.A.P. "Onze standaards zijn gebaseerd op een consensus tussen telers en retailers," legt Ignacio Antequera uit.
"Klasse 2 standaards worden echter door retailers opgelegd," voegt hij toe. Deze private standaards worden door individuele retailers ingesteld en gaan vaak voorbij aan de wettelijk opgelegde standaards. Klasse 2 standaards reguleren het toegestane aantal reststoffen, stellen een lagere maximale residulimiet (MRL) in en beperken of verbieden het gebruik van bepaalde plantbeschermingsproducten, ondanks dat deze producten officieel geregistreerd zijn en veilig zijn bevonden.
Philippe Binard: "Naar mijn mening wordt onze sector teveel gecontroleerd."
Een kritische blik op retailers
"Wat voedselveiligheid betreft hebben we in Europa waarschijnlijk een van de veiligste wetgevingen ter wereld. Toch zijn consumenten hier niet van overtuigd," zegt Philippe Binard. NGOs spelen vaak in op dergelijke angsten en zetten retailers steeds meer onder druk. Dat is ook waarom retailers private standaards ingesteld hebben. "Het draait allemaal op het beschermen van het merk en de merken belofte van retailers," zegt Ben Horsbrugh. "Het ergste voor retailers is om openlijk bekritiseerd te worden door een NGO."
Omdat retailers – oftewel supermarkten – de meeste verse producten bij de consument brengen moeten zij er alles aan doen om te kunnen garanderen dat hun producten veilig zijn. "De druk die op de schouders van retailers ligt is daarom enorm," benadrukt Philippe Binard. De vraag blijft echter of klasse 2 standaards onze voeding veiliger maken. "Ik kan die vraag niet beantwoorden," zegt Ben Horsbrugh. "Maar je kunt dit gevecht nooit winnen door kritiek te leveren op de klasse 2 standaards."
Birte Tschentke: "We moeten ons richten op het promoten van duurzame landbouw en goede agrarische praktijken - en hierbij kunnen wij van Bayer telers goed ondersteunen."
Bijkomende druk op telers
Alle panelleden waren erover eens dat de vraag of klasse 2 standaards voeding veiliger maken niet relevant is, omdat de voeding in Europa absoluut veilig is. De echte vraag is volgens hen of de private standaards de sector duurzamer maken. "We moeten ons richten op het promoten van goede , duurzame praktijken," zegt Birte Tschentke.
Telers hebben middelen nodig om onkruid, ziekten en plagen onder controle te houden en hun gewassen te beschermen. "Klasse 2 standaards leggen extra druk op de telers," vindt Birte Tschentke. "Dit is geen goede manier om duurzamere productiemethodes te stimuleren."
Oplossingen waar iedereen profijt van heeft
Aan het eind van de discussie vroeg Stephen Humphreys de panelleden hoe ze dachten dat deze standaards zich in de toekomst zouden ontwikkelen. "Deze private standaards zullen niet zomaar verdwijnen," zegt Philippe Binard. "We zullen moeten werken aan praktische oplossingen, zodat telers toegang hebben tot alle nodige middelen - maar we moeten ook kijken naar oplossingen voor handelaren en retailers."
Van links naar rechts: Ignacio Antequera (GLOBALG.A.P.), Philippe Binard (Freshfel Europe), Birte Tschentke (Bayer AG), Ben Horsbrugh (Greenyard Fresh) en Stephen Humphreys (Bayer UK)
"Een onderdeel van dit proces is het uitleggen van de verschillende standaards aan de telers; maar we moeten ook rekening houden met de waarneming van de consument," zegt Ignacio Antequera. Dit is zeer belangrijk, omdat klasse 2 standaards zeer verwarrend zijn voor consumenten en ze vaak onterecht angst inboezemen.
"We moeten oplossingen zien te vinden waar iedereen profijt van heeft," concludeert Ben Horsbrugh. Natuurlijk moeten deze oplossingen voedselveiligheid voorop zetten, maar ze moeten zich ook richten op een duurzame teelt en mogelijkheden bieden voor telers wereldwijd."
Omdat retailers – oftewel supermarkten – de meeste verse producten bij de consument brengen moeten zij er alles aan doen om te kunnen garanderen dat hun producten veilig zijn. "De druk die op de schouders van retailers ligt is daarom enorm," benadrukt Philippe Binard. De vraag blijft echter of klasse 2 standaards onze voeding veiliger maken. "Ik kan die vraag niet beantwoorden," zegt Ben Horsbrugh. "Maar je kunt dit gevecht nooit winnen door kritiek te leveren op de klasse 2 standaards."
Birte Tschentke: "We moeten ons richten op het promoten van duurzame landbouw en goede agrarische praktijken - en hierbij kunnen wij van Bayer telers goed ondersteunen."
Bijkomende druk op telers
Alle panelleden waren erover eens dat de vraag of klasse 2 standaards voeding veiliger maken niet relevant is, omdat de voeding in Europa absoluut veilig is. De echte vraag is volgens hen of de private standaards de sector duurzamer maken. "We moeten ons richten op het promoten van goede , duurzame praktijken," zegt Birte Tschentke.
Telers hebben middelen nodig om onkruid, ziekten en plagen onder controle te houden en hun gewassen te beschermen. "Klasse 2 standaards leggen extra druk op de telers," vindt Birte Tschentke. "Dit is geen goede manier om duurzamere productiemethodes te stimuleren."
Oplossingen waar iedereen profijt van heeft
Aan het eind van de discussie vroeg Stephen Humphreys de panelleden hoe ze dachten dat deze standaards zich in de toekomst zouden ontwikkelen. "Deze private standaards zullen niet zomaar verdwijnen," zegt Philippe Binard. "We zullen moeten werken aan praktische oplossingen, zodat telers toegang hebben tot alle nodige middelen - maar we moeten ook kijken naar oplossingen voor handelaren en retailers."
Van links naar rechts: Ignacio Antequera (GLOBALG.A.P.), Philippe Binard (Freshfel Europe), Birte Tschentke (Bayer AG), Ben Horsbrugh (Greenyard Fresh) en Stephen Humphreys (Bayer UK)
"Een onderdeel van dit proces is het uitleggen van de verschillende standaards aan de telers; maar we moeten ook rekening houden met de waarneming van de consument," zegt Ignacio Antequera. Dit is zeer belangrijk, omdat klasse 2 standaards zeer verwarrend zijn voor consumenten en ze vaak onterecht angst inboezemen.
"We moeten oplossingen zien te vinden waar iedereen profijt van heeft," concludeert Ben Horsbrugh. Natuurlijk moeten deze oplossingen voedselveiligheid voorop zetten, maar ze moeten zich ook richten op een duurzame teelt en mogelijkheden bieden voor telers wereldwijd."