Tijdens de onlangs gehouden PMA Fresh Connections conferentie in Kaapstad gaf Maryla Masojada, directeur van Trade Intelligence in Durban, een inzichtelijk beeld van de retailomgeving in Zuid-Afrika en de rol die de AGF-sector hierin vervult.
Maryla Masojada van Trade intelligence geeft een overzicht van de Zuid-Afrikaanse retailsector tijdens de PMA Fresh Connections conferentie.
De waarde van de Zuid-Afrikaanse voedingssector werd vorig jaar geraamd op €36 miljard hoewel hier ook wat non-food producten bij inbegrepen zijn. De formele en corporate retailkanalen vormen met een marktaandeel van ongeveer 60% de meerderheid van deze sector De laatste vijf jaar kwamen er zo'n 2.400 nieuwe winkels bij, waarvan de meeste formele convenience-verkoopkanalen zijn. Het is belangrijk om te vermelden dat vooral informele onafhankelijke convenience-verkoopkanalen een sterke omzetgroei doormaken.
"Iedere retailer legt de komende 12 tot 18 maanden zijn strategische focus op 'het beste in vers'," legt Masojada uit, en ze voegt aan toe dat de schapruimte voor verse AGF in alle segmenten (van budget tot highend) van de retailsector is gegroeid, evenals binnen alle levensstandaardniveaus (LSM Living Standard Measure) in Zuid-Afrika.
Dit is ten dele te danken aan het toenemende gezondheidsbewustzijn van consumenten, zowel lokaal als wereldwijd. "Ik hoorde iemand laatst nog zeggen dat we ons moeten bedenken dat ziek zijn een dure aangelegenheid is," vertelt Masojada.
Een andere oorzaak van de groeiende aandacht voor verse groenten en fruit is dat retailers hogere marges op verse AGF dan op non-foodproducten hebben. "De concurrentie op de goederenmarkt is zeer groot en zo ook binnen onze retailsector," legt zij uit, waarbij zij benadrukt dat berichten over de zogenaamde enorme winstmarges van Zuid-Afrikaanse retailers zwaar overtrokken zijn. Om te begrijpen waar deze marges liggen, moet men naar de gehele waardeketen kijken. "Het is een concurrerende sector die prijzen omlaag drijft, waardoor de marges voor foodretailers ook dalen."
in tegenstelling tot andere consumptiegoederen zoals elektronica en apparaten, is de toeleveringsketen van verse AGF vooral lokaal, waardoor retailers meer speelruimte hebben. Zoals Masojada in haar presentatie tijdens de PMA zei: "Zuid-Afrikaanse retailers focussen erop 'meesters van het lokale' te worden, terwijl zij schaalvoordelen op regionaal, nationaal en internationaal niveau benutten."
Verse AGF is in het bijzonder afhankelijk van koelketenbeheer, logistiek en een efficiënt werkende toeleveringsketen. Er worden momenteel enorme investeringen gedaan in de toeleveringsketen, met name nu Zuid-Afrikaanse retailers voortdurende uitbreiden in Zuid-Afrika. Het streven naar retailmarges heeft zijn impact op de AGF-distributieketen gehad, waarbij foodretailers proberen de marges te verhogen en de kwaliteit te beheren door middel van koelketenmanagement, een gebied waarin Woolworths Foods uitblinkt. Masojada vervolgt door uit te leggen dat een efficiënte toeleveringsketen de laatste horde is en dat ieder die erin slaagt deze te nemen, verzekerd zal zijn van een toekomst. Als je dit op orde hebt, komen de marges vanzelf."
Sommige levensmiddelenketens hebben gekozen voor verticale integratie, door bijvoorbeeld met AGF-groothandelaren in zee te gaan, zoals Massmart's FruitSpot (Massfresh) en Shroprite's FreshMark, terwijl anderen lokaal inkopen, ofwel rechtstreeks bij lokale producenten, of op de lokale AGF-markten.
Masojada gaf ook wat cijfers over de voetafdruk van de verschillende retailketens in Zuid-Afrika. Shoprite Holdings bezat in 2010 207 winkels verspreid over Zuid-Afrika en dit aantal was in 2016 gestegen naar 380. Alle andere retailers hebben eveneens meer vestigingen geopend. De Spar Group had 100 winkels in 2010 en heeft er nu 147. Pick n Pay Group groeide van 90 naar 122 filialen en Woolworths Holdings had vorig jaar 90 winkels in Zuid-Afrika.
De winstmarges wordt ook steeds meer beïnvloed door duurzame landbouwpraktijken die eveneens een positieve bijdrage kunnen leveren aan de continuïteit van de aanvoer, een zeer belangrijk aspect. Tijdens een andere PMA-workshop van James Lonsdale (AGF-manager bij Spar) werd het voorbeeld gegeven van de hydroponische, waterefficiënte slateelt, waarbij de groente eveneens beschermd wordt tegen extreme weersomstandigheden zoals hagel, zodat een constante jaarronde aanvoer gegarandeerd is. Bovendien wordt dit project gesteund door de retailer, wat ons terug brengt naar Masojada's slotbetoog. "De prijs zal altijd een probleem zijn maar er kunnen geweldige resultaten geboekt worden als leveranciers en retailers samen gaan werken. Strategische afstemming op de lange termijn is absolute noodzaak. Samenwerking op dit niveau geeft richting aan de toekomst en de sector in Zuid-Afrika staat maar aan het begin."
Trade Intelligence volgt de Zuid-Afrikaanse retailsector door voortdurend in gesprek te gaan met zowel retailers als leveranciers. Het rapport van Trade Intelligence op de PMA conferentie kon dankzij zijn gedetailleerdheid op veel bewondering en waardering van de internationale deelnemers rekenen.
Voor meer informatie:
Maryla Masojada
Trade Intelligence
Tel: +27 31 303 2803