Michiel van Ginkel in gesprek met...Riny van der Staak
"Ik zou tientallen dingen anders doen als ik directeur van ZON was"
Michiel: Vertel eerst eens wat over de achtergrond van je bedrijf.
Riny: Ik zit al van kleins af aan in de groentenhandel. Met mijn broer heb ik de binnenlandse groenten- en fruithandel in Veldhoven van mijn vader overgenomen. Dat was een van de meest aansprekende bedrijven in zijn soort in Nederland. Een groot bedrijf ook. We hadden zestig man personeel in dienst en twintig vrachtwagens. Ruim twintig jaar geleden ben ik in Venlo een eigen bedrijf begonnen. Nadat duidelijk was geworden dat de veiling in Veldhoven zou verdwijnen, twijfelde ik of ik naar Breda of naar Venlo zou verkassen. Gelukkig heb ik voor Venlo gekozen. Omdat die regio gunstig ligt ten opzichte van mijn woonplaats Veldhoven, maar vooral omdat Venlo zich goed ontwikkeld heeft. Vanaf dag één koop ik in Venlo aan de klok. Onze belangrijkste markten zijn Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en Spanje. Heel bewust werken wij met een klein team en hebben wij geen eigen wagens.
Michiel: De reden dat ik jou voor dit gesprek heb gevraagd is dat jij er om bekend staat dat je een positief kritische houding hebt ten opzichte van ZON. Ik mag dat wel; van positief kritische mensen kan ZON meer leren dan van ja-knikkers. Waar komt jouw kritische houding vandaan?
Riny: Ik moet uitkijken dat het niet lijkt of ik overal tegenaan wil schoppen. Mijn manier van communiceren is niet altijd even handig, denk ik. Maar ik heb wel degelijk ook het belang van de veiling voor ogen als ik ergens kritiek op heb. Dat is namelijk ook mijn belang. Ik word kritisch als mensen mijn positie proberen te beïnvloeden. Dat doet ZON regelmatig in mijn ogen. Neem de aspergewinkel die ZON tijdens het afgelopen aspergeseizoen in Den Bosch runde. Om te beginnen vond ik dat de verkeerde locatie als ZON beweert daarmee vooral de consumptie van asperges in de Randstad te willen stimuleren. Bovendien denk ik dat ZON er geen goed aan doet om met zijn eigen klanten te gaan concurreren.
Michiel: Ik ben blij dat je dat zegt. Dat geeft mij de kans om je uit te leggen wat onze bedoelingen met deze pop-upstore waren. We hebben voor Den Bosch gekozen omdat veel Randstedelingen Den Bosch bezoeken. Degenen die van het NS-station naar het centrum liepen, kwamen allemaal langs onze aspergewinkel. De winkel had trouwens niet de ambitie om massa's asperge te verkopen. Het ging ons puur om de publiciteit – en die hebben we volop gehad. Het draaide nadrukkelijk niet om een verdienmodel.
Riny: Oké, maar toch blijf ik erbij dat je met zo'n winkel een vreemd signaal richting je klanten afgeeft. Die aspergewinkel is trouwens maar één voorbeeld. Ik kan zo tientallen dingen opnoemen die ik anders zou doen als ik directeur van ZON was.
Michiel: Misschien moeten we een keer één dag van stoel wisselen. Ik ben ervan overtuigd dat dat voor ons allebei leerzaam zou zijn. Vertel nog eens wat over je eigen bedrijf. Wat doe je bijvoorbeeld heel bewust níet?
Riny: Wat wij niet doen is de logistiek. Verpakken doen we ook maar sporadisch. Wij richten ons volledig op het van dienst zijn voor de klant. Wij doen ons uiterste best om geen 'nee' te hoeven verkopen. 'Nee' verkopen is de slechtst mogelijke reclame.
Michiel: En de klok; wat vind je ervan dat ZON intussen weer ruim de helft van de aanvoer via de klok daghandel verkoopt?
Riny: Daar ben ik heel blij mee. Juist ook omdat het aanbod voor de klok steeds breder en dieper aan het worden is. Dat verkleint de kans dat ik 'nee' moet verkopen.
Michiel: Wat kun je zeggen over de kwaliteit van Nederlands product ten opzichte van Spaans product?
Riny: Dat is appels met citroenen vergelijken en dat gaat nu eenmaal niet. Nederland loopt in veel opzichten voorop. Wij hebben een bijna perfect klimaat, we hebben de know how en beschikken over een aantal wereldspelers op het gebied van zaadveredeling. Die know how en die zaden exporteren we, maar het klimaat hier is uniek. In dat opzicht houdt Nederland dan ook een voorsprong op andere landen en dat zie je terug in de kwaliteit van het Nederlands product. Ik ben daarom geen voorstander van het Spaans product dat ZON voor de klok brengt. Ik snap best dat jullie als bestuur iets moeten ondernemen, maar mij lijkt dit niet de goede weg.
Michiel: De traditionele rol van de veiling is inderdaad onder druk komen te staan sinds de oprichting van The Greenery in 1996. ZON wil naar voren kijken. De herwaardering van de klok is een van de manieren om dat te doen. En om jaarrond een breed en diep assortiment voor de klok te hebben, zijn we in de winter deels afhankelijk van Spaans product. Dat hebben we ook met de kopers besproken. Maar met de versterking van de klok als marktplaats ben je wel blij, begreep ik net?
Riny: Zeer zeker; de ZON-klok is de basis van mijn business. Ik zit vijf dagen per week in de afmijnzaal van ZON. Ik houd dan tegelijkertijd de klok van een paar andere veilingen in de gaten. Vroeger per telefoon, tegenwoordig met mijn laptop. De handel is tegenwoordig zo transparant dat mijn klanten vaak eerder weten dat de paprika's in prijs zijn gedaald dan ik.
Michiel: Wat vind je van de schaalvergroting in de sector die nog altijd doorgaat?
Riny: Ach, bij veel grote bedrijven heeft de bank het voor het zeggen. Dat is natuurlijk geen goede zaak. Dat is een van de redenen waarom ik juist klein en zelfstandig wil blijven. Ik wil zelf kunnen bepalen wat ik wel en niet doe.
Michiel: Ja, dat snap ik. Hoe zie je je rol op lange termijn?
Riny: Zolang je je werk met passie, liefde en toewijding doet, blijft er altijd een rol voor bedrijven zoals dit. Ik ben daarom helemaal niet bang voor de toekomst. Ik vraag me trouwens af wat ik met mijn tijd zou moeten als ik stop met het bedrijf. Ik heb een zekere angst voor het nietsdoen.
Michiel: Hoe ziet jouw werkdag er nu uit?
Riny: Ik sta om kwart over vier op. Een uur later ben ik meestal op de zaak en bereid ik de dag voor. Rond kwart over zes ben ik bij ZON. Ik vind het belangrijk om het product te zien, te voelen en te ruiken voordat de veiling begint. Meestal rijd ik begin van de middag terug naar huis. Dan maak ik tijd voor de kleinkinderen of ga ik golfen. Mijn drie kinderen heb ik door het werk amper zien opgroeien. Dat wil ik met mijn kleinkinderen voorkomen. Daarnaast zit ik in het bestuur van de businessclub van Fresh Park Venlo. Het zou trouwens goed zijn als jij je gezicht daar ook eens liet zien. Ik vind dat ZON tekortschiet in het contact met de telers en de klanten.
Michiel: Geen probleem. Ik zie de uitnodiging met belangstelling tegemoet. Ik vind zelf dat ik in deze regio juist heel snel toegang heb gekregen tot diverse netwerken. Er is geen provincie waar dat zo makkelijk gaat als in Limburg.
Riny: Grappig dat jij dat zo ervaart. Ik vind juist dat Brabanders heel open en gastvrij zijn; Limburgers zijn wat stugger. Wat ik wel vind is dat Zuiderlingen, Brabanders én Limburgers best trots mogen zijn op hun positie in deze sector.
Bron: ZON Magazine