Arne Bac, sectorspecialist Rabobank:
"Fruittelers worden uitgedaagd keuzes te maken over hun toekomst"
De cijfers laten duidelijk zien dat de fruitteeltmarkt krimpt. De Nederlandse appel- en perenconsumptie daalt al jaren op rij, in totaal bijna 10% in het laatste decennium. De euro's die consumenten eerder uitgaven aan appelen en peren, gaan nu naar andere producten zoals exoten en zachtfruit. Het exportvolume neemt na de Russische boycot weer voorzichtig toe, maar dit herstel is nog onvoldoende om de weggevallen binnenlandse vraag te compenseren.
Niets doen is geen optie
Het is niet waarschijnlijk dat deze marktomstandigheden op korte termijn gaan veranderen. Dit zorgt voor prijs- en rendementsdruk bij de fruitteeltbedrijven. Niets doen is geen optie. Ondernemers hebben twee keuzes: kansen pakken in de veranderde markt, of tijdig het speelveld zonder kleerscheuren verlaten. Zonder twijfel is de laatste keuze het zwaarst voor een ondernemer.
Telen van kwaliteitsrassen
Uit data blijkt dat de consument vraagt om specifieke rassen. Telers moeten zelf actie ondernemen door rassen te telen waar de markt om vraagt. Denk bij appelen bijvoorbeeld aan clubrassen zoals Kanzi, Sweet Sensation, Junami en Migo. Ook bestaande succesnummers zoals de Conference-peer en de nieuwe Elstar-mutanten Elrosa en Excellent hebben volgens de consument en de afzetcijfers volop toekomstperspectief.
Bespaar niet op productkwaliteit
Helaas wordt de consument nog te vaak negatief verrast door matige productkwaliteit. Oorzaken zijn bijvoorbeeld gebrekkige koeling in het schap, kwaliteitsverlies in de keten en de kwalijke keuze om producten van ondermaatse kwalitatief toch aan de retail te verkopen. Ondernemers kunnen teleurstelling bij de consument voorkomen door tijdig verouderde bomen te rooien en te vervangen. De Rabobank roept toekomstgerichte telers op om deze investeringen niet uit te stellen tot volgend jaar.
Probeer de weerrisico's te beperken
Veel telers zijn de afgelopen twaalf maanden hard geraakt door de grillen van het weer. Hierdoor groeit het geloof in de noodzaak van hagelnetten in hagelgevoelige gebieden. Twee keer verhagelen kan in de huidige markt de nekslag zijn voor het financiële perspectief van het bedrijf. Weersrisico's strooien zand in de rendementsmotor, en ook de omzet kan onder druk komen door oogstderving en een premieverhoging van de brede weersverzekering.
Beperk weerrisico's zo goed mogelijk
Het managen van weerrisico's is een cruciaal onderdeel van ondernemerschap. Beperk deze risico's zo goed mogelijk. Nachtvorstpreventie lijkt bijvoorbeeld toe aan een upgrade. Toekomstgerichte telers uit gebieden met gebrek aan goed oppervlaktewater spelen hier nu al op in. Bijvoorbeeld via investeringen in wateropvang, omgekeerde osmose en andere creatieve oplossingen om zoet water beschikbaar te hebben voor het beregenen bij nachtvorst of droogte.
Ketensamenwerking
Toekomstgerichte ondernemers onderscheiden zich door een helder toekomstdoel en goede samenwerking binnen de keten. Zij hebben de stip op de horizon bepaald en werken hier samen met de ketenpartner naartoe. Deze samenwerking blijft in de fruitteeltsector een gevoelig punt. Het wantrouwen tussen telers en afzetpartijen is vaak groot, wat een vruchtbare ketensamenwerking in de weg staat. Een gemiste kans, want partners die samenwerken vanuit wederkerigheid zijn juist in staat hun doelen te realiseren.
Open communicatie is de sleutel
Succesvolle partners zijn gezamenlijk in staat snel in te spelen op marktveranderingen. Door kansen te benutten die zich plots voordoen, maar ook door markten te verlaten zonder toekomstperspectief. Een absolute voorwaarde voor een vruchtbare samenwerking is open communicatie, zonder verborgen agenda.
Duurzaamheid loont
Sommige ondernemers willen duurzaamheid afdoen als modewoord. Zij zien het verduurzamen van hun productieproces als verplichting in plaats van een waardevolle investering. Duurzaamheidskenmerken zoals SKAL, Milieukeur of een betrouwbaar alternatief dat past bij de teler, zijn op dit moment nodig om consumenten te laten zien dat u zich hiermee bezighoudt. Toch staat verduurzamen als doel nog niet hoog genoeg op de agenda. Dat is vreemd.
Ondernemershart
Als toekomstgerichte fruitteeltondernemer wilt u toch ook smaakvolle en gezonde product telen voor de consument? Met zo min als mogelijk gewasbescherming, water en meststoffen? Deze duurzame aanpak vraagt om een investering vanuit het hart van de ondernemer. De intrinsieke motivatie om de beste te zijn in je vak en toekomstgericht ondernemerschap te tonen.
Is iedereen de toekomstgerichte fruitteler?
Nee. Dat is het stellige antwoord van Rabobank en dat is iets van alle tijden. Fruittelers worden uitgedaagd keuzes te maken over hun toekomst. Investeren in de toekomst of aan het overwegen te stoppen, nu of op termijn? Door de dynamische marktomstandigheden van afgelopen drie jaar ziet Rabobank nu versneld keuzes maken.
Financiering met rentekorting
Rabobank ondersteunt toekomstgerichte ondernemers die een goed, wellicht gedurfd, maar onderbouwd beeld van de toekomst hebben. Deze telers maken mogelijk aanspraak op rentekorting bij de financiering van investeringen die hun toekomstperspectief verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan de omschakeling naar markgerichte rassen of de aanschaf van hagelnetten of beregening.
Bron: Rabobank