Tholen - "Water is één van de belangrijkste elementen voor mens en dier, maar zeker ook voor de fruitboom", zo zegt fruitteeltadviseur Frans Eerland van Fruitpunt. Tijdens de Appeldag 2017 vertelde hij over de verzilting van de teeltgrond in Nederland, iets wat vooral in het zuidwesten van Nederland voorkomt. "Zeeland, Zuid-Holland en West-Brabant krijgen het steeds moeilijker", vervolgt hij. "Over het algemeen kunnen de telers langs de rivieren over voldoende zoet water beschikken. Hoe dichter de boomgaard bij het kustgebied ligt, des te zouter het grondwater is en hoe schadelijker het voor de bomen is. De afgelopen jaren is dat alleen maar toegenomen."
Het team, met als derde van rechts fruitteeltadviseur Frans Eerland.
Terug zout
Een grotere reden van de toename van het aantal zoute gebieden is volgens Frans de overschakeling tussen zoet en zout. "Neem bijvoorbeeld het Veerse Meer of het Grevelingenmeer", zo gaat hij verder. "Destijds was dat zoet. Omdat er veel leven in het water dood ging door zuurstofgebrek en de toename van blauwalg, werd er besloten om het water weer zouter te maken. Met als gevolg dat de bodem in de buurt van de meren ook zouter werd, wat weer van invloed is op zoutgehalte van het oppervlaktewater."
Jonge bomen kwetsbaarder
Wanneer grond met verzilting te maken krijgt, betekent het nog niet direct dat alle aanplant even kwetsbaar is voor zout. "Wanneer voor beregening of fertigatie gebruik wordt gemaakt van het zoutere oppervlaktewater, blijft het zout in de oppervlakte van de bodem aanwezig", zegt de fruitteeltadviseur. "Vooral jonge bomen zijn in dat geval kwetsbaarder voor zout omdat de wortels nog hoger aan de oppervlakte liggen. Ook oudere bomen hebben wortelen aan de oppervlakte, maar dankzij de diepere wortelen zijn zij minder kwetsbaar. Hoe kwetsbaar de teelt is, is verschillend. Aardappelen en uien kunnen bijvoorbeeld beter tegen zouter oppervlaktewater dan fruitbomen."
Watermonsters uit Zuid-Beveland.
Zoet water
Eén van de mogelijkheden om de teelt toch van zoet water te voorzien, is dankzij het landbouw- en industriewater dat via een grote buis vanuit de Biesbosch door Zuid-Beveland tot Walcheren loopt. "Een groot percentage heeft baat bij een industrie- of landbouwwaterleiding", zegt de adviseur. "In Zeeland is het plaatselijk mogelijk om zoet water uit het Schelde-Rijnkanaal te pompen. Daarnaast beschikken een aantal telers over een zoetwaterbron. Vanwege het hoge ijzergehalte is wel enige bewerking van het water nodig om het geschikt te maken voor fertigatie. Met Fruitpunt onderzoeken we momenteel de mogelijkheden om van ongeschikt water met meer ijzer en zout, toch geschikt water te maken. Op deze manieren is het plaatselijk mogelijk om gebruik te maken van zoet water."
In de winter is het probleem volgens Frans minder erg dan in de zomer. "In de winter regent het vaker, waardoor het zout uitspoelt", zegt hij. "In de zomer regent het minder vaak, waardoor het zout dus wel blijft liggen. Omdat er in de winter genoeg landbouwwater is en het vaak goedkoper is, vullen telers een bassin met zoet water. Vaak mogen ze iets meer afnemen dan normaal, zodat zij in de zomer het zout van het land kunnen halen."
Voor meer informatie: