Schoonbee Landgoed is een citrus- en druivenbedrijf in de Zuid-Afrikaanse regio Senwes, waar momenteel het citroenen- en navelseizoen in volle gang is. Gert Upton, directeur marketing, is positief over de vooruitzichten voor het seizoen en in het bijzonder over de kleurontwikkeling van het citrus.
Het bedrijf teelt druiven op een areaal van 300 hectare en is van plan om dit de komende twee jaar met nog eens 70 hectare uit te breiden. Daarnaast teelt Schoonbee citrus op 900 hectare, die het bedrijf in eerste instantie aanplantte om jaarrond werk te kunnen bieden aan zijn uitgebreide personeelsbestand.
De citrusplantage van de onderneming is de laatste jaren veel winstgevender geworden. Zo'n 70% van de productie is bestemd voor de export. De jaarlijkse productie bedraagt 1,5 miljoen dozen, waarvan de volumes citroenen, easypeelers, navels en Valencia's nagenoeg evenredig verdeeld zijn.
"Deze regio is bij uitstek geschikt voor het telen van Turkse Valencia's, Cara Cara's en navels, die een dieporanje kleur hebben. Tegen week 24 zullen we al volop koude uren gehad hebben wat zorgt voor een goede kleuring. De kleur heeft zich de laatste vier weken goed ontwikkeld en doordat we temperaturen onder de 10°C hadden, is de kleur veel intenser geworden. Nu zijn de Cara Cara's oranje en niet geel. In het Verre Oosten is men dol op oranje fruit, dus we kunnen twee kleuren verpakken: oranje voor het Verre Oosten en geel voor het Midden-Oosten," grapt hij.
Ook Orri mandarijnen doen het goed in de regio. De oogst zal over twee tot drie weken aanvangen. Voor de pluk heeft het fruit echter al een brix van 11,5. Het ras ontwikkelt zich sneller dan Nadorcott. De naveloogst in het noorden heeft dit jaar veel windschade opgelopen zodat er mogelijk minder klasse 1 navels voor de export beschikbaar zijn.
Het bedrijf maakt van alle mogelijke marketingmogelijkheden gebruik. Het exporteert 15% tot 20% van zijn volumes naar de EU en het Verre Oosten maar maakt eveneens gebruik van exporteurs met strategische partners en vaste programma's bij retailers in een aantal van deze markten (met name in de EU en het VK). Het citrus wordt in 38 landen onder de eigen merknaam vermarkt. Op de binnenlandse markt gaat een gedeelte naar AGF-markten (waar het zich onderscheidt door zijn exportkwaliteit) en wordt een deel rechtstreeks aan Zuid-Afrikaanse retailers geleverd, waarvan een aantal om klasse 1 vraagt.
"Zodra ons fruit van de verpakkingslijn rolt, wordt het vermarkt. Je moet dus altijd goed weten wat er verpakt wordt. We zitten ver van de markt. 85% van de producten die we exporteren, moeten dus voor een specifieke markt bestemd zijn. Er moet echter ook wel enige flexibiliteit in het marketingplan zitten. Met het bepalen van de bestemmingen waar het fruit naar toe gaat, zijn we het hele seizoen zoet."
Hij benadrukt het belang van het ontwikkelen van een merknaam, zelfs wanneer men de producten niet onder zijn eigen naam vermarkt. "Je PUC-code (production unit code) wordt namelijk een merk binnen een merk. Op groothandelsmarkten in het Verre Oosten kijken ze bij het lossen van de pallets als eerste naar de PUC-code op de dozen en als het citrus dan ook nog goed op kleur is, dan kunnen de prijzen gemakkelijk oplopen tot €6.50 of zelfs €12,95," vervolgt Upton. "Het is tegenwoordig niet meer genoeg om alleen maar producent te zijn en kwaliteit is de manier om jezelf te onderscheiden op een volle markt."
Het bedrijf heeft het voordeel dat het zich in een zone bevindt waar geen Citrus Black Spot voorkomt. De ziekte is nog nooit op het bedrijf geconstateerd, noch op omliggende plantages en er wordt hard aan gewerkt om dit zo te houden. "Zodra de ziekte eenmaal toeslaat, is het moeilijk om er vanaf te komen. We werken gedurende het seizoen met preventieve sproeiprogramma's maar ook dat brengt consequenties met zich mee. Canada is niet blij met en hoog gehalte aan MRL's en ook de export naar Duitsland wordt hierdoor bemoeilijkt. We hebben wel last van de Afrikaanse fruitvlieg die overal in Zuid-Afrika voorkomt. De problemen vallen mee bij de vroege easypeelers omdat we al intensief gesproeid hebben tegen de tijd dat deze geplukt worden. Bij de latere rassen moeten we stoppen met sproeien vanwege de verplichte veiligheidstermijnen en komen er wel gevallen voor. Boomgaardhygiëne
is het belangrijkste wapen in de strijd tegen FCM. We trainen ons personeel om alert te zijn op prikwonden en we laten de verpakkingslijnen langzaam lopen. Sommige boomgaarden zijn aangemerkt als boomgaarden waar de fruitvlieg veel voorkomt."
"Het feit dat de Amerikaanse markt weer open is voor Argentijnse citroenen vind ik een positieve ontwikkeling. Als ze Argentijnse citroenen toegang verlenen, waarom dan ook die van ons niet? Als China en de Verenigde Staten een soortgelijk protocol zouden hanteren, dan zou dit voor grotere stabiliteit op de markt zorgen. Beide landen beschikken over een grote middenklasse die vraagt om goede producten. Nu zet je al je eerste keus fruit in China af en lever je de rest aan de EU en het Verenigd Koninkrijk. De citroenenproductie zal echter groeien en als je geen sterke positie op de markt hebt dan moet je met iedereen concurreren. Argentinië heeft dus een gouden kans gekregen."
Het citruspakstation van Schoonbee Landgoed' heeft een capaciteit van 70 tot 75 ton per uur.
Wat betreft de etiketteervoorschriften van Rusland meldt Upton dat deze het verpakkingsproces sterk vertragen en dat het noodzakelijk geworden is om het verpakken lang van tevoren te plannen. De labels moeten voorbereid worden en iedere afwijking tussen de labels en de exportdocumenten is voor de Russen aanleiding om een kwaliteitsclaim in te dienen. Upton meent dat Rusland zijn beleid dit jaar moet versoepelen, met name gezien de verwachte tekorten aan bepaalde citruscategorieën.
Druiven
De druiventelers in de regio Senwes openen het Zuid-Afrikaanse druivenseizoen met hun witte druiven. Vervolgens worden de rode en daarna de blauwe rassen geplukt, ongeveer in dezelfde periode als in Aussenkehr in Namibië. "Dit geeft ons een verantwoordelijkheid ten opzichte van de rest van de druivensector, omdat de opening van het seizoen bepalend is voor het verdere verloop van het seizoen. Je kan de markt niet zomaar overspoelen, zoals in 2014 het geval was met witte druiven uit Namibië. Je moet ervoor zorgen dat het prijsniveau goed is zodat de marktomstandigheden voor telers die hun druiven na jou op de markt brengen ook nog gunstig zijn. Dit maakt onderdeel uit van een deugdelijke bedrijfsvoering."
Upton omschrijft het voorbije druivenseizoen als 'desastreus'. "De laatste drie à vier maanden waren erg moeilijk voor de sector omdat de Verenigde Staten onvoldoende capaciteit hadden om Chileense druiven op te nemen waardoor deze op de Europese markt terecht kwamen, waar al volop Indiase en Zuid-Afrikaanse druiven aanwezig waren. We kampten met kwaliteitsproblemen vanwege de regen en het weer. Veel producenten ontvingen prijzen die de productiekosten bij lange na niet dekten en velen zullen er geld op toeleggen."
"Het was echter wel een goed jaar om de markt te peilen om te zien wat het beste is: retail of groothandel?" vervolgt Upton. Een producent moet zich een aantal zaken afvragen zoals wie zijn beste partner is. Producenten dragen alle inputkosten maar zijn de laatsten hun geld ontvangen."
Schoonbee Landgoed plukt zijn druiven van week 44 tot week 4 of 5. Het citrusseizoen loopt 6 maanden door. "Zoals men weleens zegt: druiven telen is sprinten en als je citrus teelt loop je een marathon."
Voor meer informatie:
Gert Upton
Schoonbee Landgoed
Tel: +27 13 262 4000
Email: marketing@schoonbee.co.za