Trage aanvoer Costa Rica
Slecht weer en regen in 2016 en vroeg in 2017 vertraagt de aanvoer van ananas. Naar verwachting zijn de exportvolumes voor juli en augustus lager dan normaal. Dat zal gevolgen hebben voor de prijsstelling op de wereldmarkt tijdens die maanden.
Het begin van het jaar was goed met een goede vraag, ook vanuit de industrie. Daardoor was er minder fruit beschikbaar voor de export, maar in de komende zes tot acht weken moet die aanvoer opkrabbelen. In juni wordt een betere aanvoer verwacht. "Ik zie geen herstel in de volumes voor het najaar," vertelt een exporteur.
Mexico zoekt nieuwe markten
Exporteurs vrezen de Amerikaanse markt te verliezen onder het beleid van de nieuwe Amerikaanse president Trump. Daarbij wijzen de exporteurs op de beperkingen die aan de avocado-export zijn opgelegd. Vanuit Amerika wordt echter benadrukt dat de aanvoer van ananas uit Mexico duurzaam is, omdat er geen andere landen zijn waarvandaan het fruit ingevoerd kan worden. Ook in de haven van Veracruz is er nog niets te merken van het Amerikaans protectionisme. Volgens de havenautoriteiten is er in februari 10% meer naar Amerika verscheept vanuit de haven. De export van 40.000 ton ananas in 2.000 containers levert Mexico 100 miljoen dollar op. De Mexicanen wachten niet af, maar zoeken naar nieuwe markten. Die worden gevonden in Zuid-Amerika, Azië en Europa.
Tussen 2005 en 2015 is de ananasteelt sterk gegroeid van 701.740 ton in 2005 naar 840.486 ton tien jaar later. Met een aandeel van 66% is Veracruz verreweg het belangrijkste teeltgebied. Tweede is Oaxana met een aandeel van 13%. In 2015 stond het de teller van het totaal areaal op 18.865 hectare met een gemiddelde opbrengst van 44,55 ton per hectare.
Sector onder druk in Panama
Na bananen zijn ananas het meest geëxporteerde product van Panama. Volgens cijfers uit april 2016 van de regering levert de ananasteelt 77 miljoen dollar op en biedt direct werk aan 60.000 mensen. Dit jaar toont de export tekenen van herstel. In januari werd voor 1,1 miljoen dollar aan ananas verscheept, een stijging ten opzichte van het voorgaande jaar.
Europa is de belangrijkste afnemer van het fruit met een aandeel van 70% in de export. De VS zijn ook een grote exportbestemming, kleinere volumes worden in het Caraïbisch gebied afgezet.
Toch staat de teelt de laatste jaren onder druk en daalt het areaal. Belangrijkste oorzaak daarvoor zijn hoge productiekosten en hoge arbeidskosten.
Colombia profiteert van tekorten
Volgens een handelaar heeft de hevige regen die onlangs in Colombia viel geen gevolgen voor de ananasteelt in het land. In de zwaarst getroffen gebieden zijn geen ananasplantages te vinden en de meeste plantages zijn goed uitgerust met drainage en irrigatie systemen om de effecten van zwaar weer op te vangen.
Volgens deze handelaar kan Colombia een serieuze concurrent worden van Costa Rica omdat er doorgaans minder regen valt. Hij ziet echter meer heil in "differentiatie op kwaliteit en oorsprong", dan in concurrentie.
Europa en de VS zijn naast de binnenlandse markt de belangrijkste bestemmingen voor het fruit. Een exporteur somt de belangrijkste markten binnen Europa op: "Spanje, Portugal, Italië en Duitsland is een nieuwe markt." De export profiteert van de beperkte aanvoer op de wereldmarkt, wat zich in goede prijzen vertaald.
Dominicaanse Republiek vooral voor eigen markt
Het grootste deel van de ananas die op het tropische eiland wordt geoogst blijft op de binnenlandse markt. Een handelaar, die sinds anderhalf jaar actief is in de ananasteelt, vertelt zich volledig te richten op de MD2 variëteit. Het kleine areaal van 37 hectare moet in de plannen elk jaar verdubbelen. Het bedrijf wordt geleid door Costa Ricanen, die de kennis meebrachten. De handelaar wil uiteindelijk het grootste deel van de productie exporteren naar onder andere Europa en misschien Rusland. Hij benadrukt de voordelen van de Dominicaanse Republiek: veel zonuren, weinig regen en goedkope arbeid.
Cuba ziet toekomst in export
In 2009 werd de MD2 variëteit op het eiland geïntroduceerd. Dat bleek een succes. In de afgelopen vijf jaar werd 3.000 ton ananas geëxporteerd. Voor het komende jaar vertelt een exporteur in te zetten op 1.200 ton export naar Europa. De opbrengst van 88 ton per hectare moet deze ambitie mogelijk maken. Een teler vertelt de ambitie te hebben in 2022 een areaal van 2.000 hectare te hebben met MD2.
Peru: ananas als alternatief voor coca
Het Zuid-Amerikaanse land staat niet bekend om de export van ananas. Volgens cijfers van Agrodata Peru werd in 2016 enkele tonnen naar Spanje, Duitsland en Chili verscheept. Een jaar eerder stond de export naar deze landen nog op 0. In de vallei van de Apurímac, Ene en Mantaro (ook bekend als VRAEM, naar het acroniem) wordt de teelt van ananas ingezet als alternatief voor de cocateelt. "Ananas is een goed alternatief voor coca en heeft zich met een goede productiviteit en winstgevendheid bewezen als beste gewas om die teelt te vervangen," aldus een handelaar. Peru zoekt naar klanten voor de ananas en hoopt dat meer cocatelers kunnen overstappen naar deze teelt.
Trage aanvoer en piek in Amerikaanse vraag
Door een vertraagde aanvoer uit Costa Rica is er minder aanbod van ananas. Regen benadeelt de aanvoer naar de oostkust van de VS en dat wordt gevoeld door de consument. Het kleinere aanbod valt samen met een piek in de vraag. De vraag piekt tussen mei en augustus. Een handelaar vertelt in deze vier maanden meer ananas te verkopen dan in de andere maanden van het jaar. Dat de kwaliteit van het beschikbare fruit wel goed is, is een meevaller. Naar verwachting duurt de situatie nog tot volgende maand.
Australië afgesloten van wereldmarkt
De markt is nagenoeg afgesloten van de wereldmarkt doordat het aanbod wordt ingenomen door binnenlandse productie. Hoge productiekosten maken de export te duur. Voordeel is dat ontwikkelingen op de wereldmarkt, zoals de regen in Costa Rica, geen invloed hebben op de markt. een telers vertelt meer ananas dan normaal te verwachten deze winter. Dankzij de gunstige omstandigheden resulteren in een grotere oogst. Naar verwachting zijn die in een week of zes op de markt. "De vraag daalt doorgaans als de temperatuur daalt," vertelt een handelaar.
Costa Rica en Maleisië kloppen op Chinese deur
Groothandelsmarktcijfers tonen dat dit jaar de verkoop van ananas is gestegen. In het verleden was de belangrijkste productieregio Hainan. Door de ongekende populariteit van het fruit in het noorden en westen van China is de productie in andere provincies opgeschroefd. Dan gaat het om Southern Guangdong, Guangxi en Yunnan. De verpakkingskosten zijn de laatste tijd gedaald. Het fruit wordt vaker per stuk verpakt dan in bulk. Dat heeft bijgedragen aan de populariteit van het fruit.
Taiwan is een grote leverancier van de ananas en is vooral bekend dankzij de Diamond Pineapples. Door zwaar weer vorig jaar is de productie op het eiland met 10% gedaald. Daarnaast is er import uit Thailand en de Filipijnen.
Costa Rica en Maleisië boeken langzaam vooruitgang in het proces om toegang te krijgen tot de markt. In februari bezocht een Chinese delegatie ananasplantages in Costa Rica. Het bezoek wordt gezien als de laatste hindernis die genomen moet worden om de overeenkomst uit 2015 uit te voeren. Ook uit Maleisië klinken geluiden dat de procedures in de laatste fase zitten. Een handelsakkoord werd in 2013 getekend, maar het verdrag is nog niet geratificeerd.
Filipijnen: veel vraag in Midden-Oosten en China
De Aziatische eilandengroep neemt de vierde plaats in op de ranglijst naar grootste ananasexporteurs. Daarmee laat het alleen Costa Rica, Nederland en België voor zich. In 2015 kwam de export uit op 15,4 miljoen dollar, een stijging van 6% ten opzichte van het voorgaande jaar. Belangrijkste afzetmarkten zijn Japan, Zuid-Korea, China, Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië. Een teler vertelt dat er een goede vraag is uit het Midden-Oosten en China. Hoewel de politieke situatie tussen de Filipijnen en China soms opspeelt en veel invloed heeft op de bananenexport, is dat effect voor de ananasmarkt beperkter. Volgens een handelaar heeft dat ook te maken met de (te) lange transporttijd uit Zuid-Amerika. Binnenlandse onrust rem buitenlandse investeerders wel af om geld in de teelt te steken.
Belgische markt klimt uit dal?
De prijzen zijn gedaald tot rond de 10 euro. De aanvoer komt momenteel uit Costa Rica, Ivoorkust en Ghana. De markt wordt getypeerd als "moeizaam." "Na de hoge prijzen zitten we nu terug in een dal periode. Er komt niet echt meer volume dan een paar weken geleden, maar de vraag is door de hoge prijzen teruggevallen. Dat moet zich nu herstellen," schetst een handelaar de situatie. Dat is het gevolg van recente prijzen rond de 20 euro per colli. Hij verwacht wel dat de bodem van het dal bereikt is en de markt zich in de komende weken zal herstellen.
Nederland: te veel ananasaanbod, te weinig vraag
De situatie op de ananasmarkt is op de Nederlandse importmarkt aardig desastreus. Er is te veel aanbod op de Europese markt en daarbij is de concurrentie van het andere Europese fruit groot. Omdat ook de industrie in Costa Rica momenteel geen vragende partij is, resulteert dit in lage prijzen. Ook de Amerikaanse markt verloopt moeizaam. Importeurs verwachten dat deze situatie zeker nog wel tot eind juni gaat duren.
Peperdure ananas in Israël
De prijzen blijven extreem hoog en staat zelfs in de lijst van landen met de hoogste ananasprijzen. Dit is het gevolg van een lastige teelt en grote afstand tot grote exportlanden. Het grootste deel van de beschikbare ananas is van binnenlandse telers. Die zijn goed voor een productie van 3.000 ton. slechts 500 ton wordt geïmporteerd. het warme weer en de hoge waterkosten maken de teelt een kostbare onderneming. In combinatie met een goede vraag resulteert dat in hoge prijzen. Momenteel kost het fruit 8 euro per kilo, maar de markt kent pieken van 9 tot 10 euro.
De ananasteelt vraagt veel water, daarnaast moeten de bedden in de zomermaanden gekoeld en in de wintermaanden verwarmd worden. Daarnaast duurt het twee jaar voordat de plant volgroeid is. Het gevolg is een kostprijs van 6 euro per kilo. De prijs voor importananas is in de meeste gevallen niet goedkoper dan de binnenlandse teelt. Door de grote afstand en de gevoeligheid van het product is zeevracht geen optie. Importeurs zijn aangewezen op de prijzige luchtvracht. Het grootste deel van de import komt uit Zuid-Afrika, maar ook ondanks de kortere transporttijd zijn die ananas duur door importtarieven en fytosanitaire controles.