In het onderzoek naar voedselverspilling stuit de KRO/NCRV op een merkwaardig verschijnsel: sinds enige tijd voorziet supermarktketen Coop de komkommers en paprika's die zij verkoopt, van een 'Beste kwaliteit tot'-datum. 'Het wordt steeds gekker,' klaagt een Coop-supermarkteigenaar tegenover de KRO.
De landelijke trend is om minder data op voedsel te zetten. Als het niet absoluut noodzakelijk is voor de voedselveiligheid, laat dan een houdbaarheidsdatum weg, is de gedachte. Zo voorkom je dat mensen eten weggooien dat nog goed is.
Toch zet de supermarktorganisatie van de 260 Coop-winkels sinds kort een datum op de komkommers en de paprika's. En er zijn meer supermarkten die dit doen. De datum geeft aan dat de kwaliteit van het product op zijn best is tot de genoemde dag. De supermarktondernemer die wij spreken, ziet dat klanten komkommers en paprika's met een korte houdbaarheidsperiode nu laten liggen terwijl ze nog uitstekend te gebruiken zijn.
Afprijzen
'Op winkelniveau kan dat gebeuren,' zegt commercieel directeur Gerard Koning van Coop. We bellen hem om te vragen waarom hij data zet op groenten. Koning: 'Op landelijk niveau leidt het ertoe dat we minder verspillen. Sinds de introductie van de datum hebben we ook gekozen voor het verpakken van paprika en komkommer in folie. Daardoor zijn ze langer houdbaar. Bovendien zorgen we ervoor dat onze groenten sneller van de teler op de winkelvloer komen. 2 dagen voor de datum prijzen we onze groenten af met 50%. Alles bij elkaar zorgt dit ervoor dat we haast niets meer weg hoeven te gooien.' Uit concurrentieoverweging wil hij niet zeggen met hoeveel procent de verspilling gedaald is. 'We gooien beduidend minder weg dan in het verleden,' beweert Koning.
Nu vindt de meeste voedselverspilling plaats bij mensen thuis. Wat is daar het effect van een gepasseerde datum op de komkommer of de paprika? 'Dat weet ik niet,' zegt Koning. 'Ik denk dat wanneer je een consument een product meegeeft met een datum, de consument bewuster kan kiezen. Juist als de klant op gevoel kiest, laat hij soms producten liggen. Als supermarkt is dit een keuze: doen we het wel of niet. Zonder datum heeft een klant geen houvast. En in de winkel gaat de klant rommelen in de bakken, waardoor je als verkoper niet meer weet wat nieuw is en wat ouder. Door de datum weet je wanneer je kunt afprijzen.'
Belachelijk
We leggen de keuze van Coop voor aan Toine Timmermans, programmamanager Duurzame Voedselketens aan de Universiteit van Wageningen en expert op het gebied van het voorkomen van voedselverspilling. Hij is kritisch over de keuze van Coop. 'Een datum op de paprika is alleen van belang voor de 15-jarige vakkenvuller die niet weet wanneer een paprika niet goed meer is. Daarnaast is het handig omdat een product met een verpakking makkelijk voorzien kan worden van een barcode,' zegt hij. 'Een datum op de paprika is belachelijk. Als de paprika wat ouder is, wordt hij hooguit wat zachter. Maar hij vormt geen gevaar voor de volksgezondheid. Een datum op paprika's en komkommers werkt voedselverspilling in de hand. Het leidt tot selectief gedrag bij de klant waardoor producten die nog goed zijn, blijven liggen. Het omgekeerde effect heb ik nog nooit gezien.'
Supermarktketen Coop wil hem graag bewijzen dat hun aanpak werkt. Timmermans neemt het aanbod met beide handen aan, zegt hij. Uit concurrentieoverwegingen mogen wij er helaas niet bij zijn.
De KRO/NCRV zoekt reacties over dit onderwerp. Klik hier voor meer informatie.