Op het moment dat het Zuid-Afrikaanse mangoseizoen goed en wel voorbij is, kunnen consumenten toch nog vers geplukte mango's uit de Kaap aanschaffen. In de regio Clanwilliam, in de Westkaap, worden er dan namelijk nog mango's geproduceerd. De regio is echter bekender vanwege de rooibos- en citrusteelt.
Na jarenlang als irrigatiedeskundige voor Westfalia in Lowveld gewerkt te hebben, nam Bernie van den Heever van Cape Mangoes de ongewone beslissing om een mangoplantage in de Westkaap te beginnen. Hij had maar zeer bescheiden middelen tot zijn beschikking. Na de microklimaten in de regio intensief bestudeerd te hebben, kocht hij uiteindelijk een bedrijf dat geschikt was voor de mangoteelt, maar wel met de grote uitzondering dat er 's zomers nagenoeg geen neerslag valt.
De 54 hectare grote plantages in het hete en droge Clanwilliam zijn volledig geïrrigeerd. De kans op ziekten is veel kleiner dan in het vochtige Lowveld. De zon daarentegen is er wel erg krachtig en het fruit wordt tegen zonnebrand beschermd door specifieke netten die Van den Heever zelf ontworpen heeft. Ze lijken blauw, een kleur die volgens Van den Heever goed in het landschap past, maar bestaan eigenlijk uit 25% blauwe, 25% witte en 50% zwarte vezels.
Het bedrijf teelt een klein volume Tommy Atkins om het seizoen mee te starten, maar legt zich vooral toe op middelvroege rassen zoals Kent en late rassen, zoals Heidi en Sensation, die momenteel worden geplukt. Hierna zal het ras Keitt worden geplukt. Net als voor overige fruitcategorieën, zoals citrus, geldt dat het seizoen in de Westkaap later begint dan in de noordelijke provincies van Zuid-Afrika, Limpopo en Mpumalanga. Hierdoor behoort Van den Heever tot één van de weinige telers die mango's leveren als het seizoen in het noorden over is.
Van den Heever heeft dan ook volop mogelijkheden om zijn mango's te vermarkten. Hij levert aan grote retailers zoals Pick 'n Pay, Freshmark en Woolworths en aan de grote AGF-markten in Johannesburg, Pretoria, Kaapstad en soms ook Durban. Vorig jaar produceerde hij zo'n 1.000 ton. Er werden twee containers naar Duitsland geëxporteerd en momenteel onderzoekt het bedrijf de mogelijkheden om de export verder uit te breiden.
Van den Heever ontdekte een onbekende mango in een tuin in Clanwilliam en stuurde deze op naar het Agricultural Research Council. Dat bevestigde dat het inderdaad om een nieuw ras ging. Inmiddels heeft hij het kwekersrecht op het ras verworven dat hij de naam Tropicana heeft gegeven. "Het ras wordt momenteel in Spanje en Hoedspruit (Limpopo) getest. We denken dat het een kruising tussen Heidi en Sensation is en dat de beste eigenschappen van deze twee rassen erin samenkomen. De schil is even delicaat als die van Heidi (hierdoor is Heidi niet geschikt voor de export) en het heeft geen interne kwaliteitsproblemen zoals Sensation. Van den Heever ziet kansen voor de export van Tropicana naar de EU in de periode dat de Zuid-Afrikaanse mango-export voorbij is.
De eerste plantage voor commerciële productie wordt dit jaar aangeplant en zal 8 hectare groot zijn. Van den Heever werkt samen met Citrogold voor de evaluatie en teelt van dit nieuwe ras. Samen met nog 4 hectare overige rassen zal het totale mango-areaal van het bedrijf hiermee naar 66 hectare worden uitgebreid.
Van den Heever is van mening dat diversifiëring een manier is om risico's te spreiden en de werkgelegenheid op het bedrijf te vergroten. Het grootste gedeelte van de Keitt oogst is bestemd voor de verwerkende sector en wordt verwerkt tot fruitsalades. Veel Zuid-Afrikaanse consumenten zijn nog steeds terughoudend ten opzichte van mango's met een groene schil en daarom is heeft het bedrijf een drogerij opgericht. De gedroogde mango's worden aan groothandelaren en particulieren verkocht. Er worden ook gedroogde fruitrollen van gemaakt die erg populair zijn in Zuid-Afrika en waar niet alleen mango's maar ook abrikozen, aardbeien, vijgen en guave voor gebruikt worden. Daarnaast heeft het bedrijf een overeenkomst met een lokale passiefruitteler om het fruit te verpakken en vermarkten onder de merknaam Cape Passion Fruit.
Natuurlijk is er geen bedrijf in Clanwilliam te vinden dat geen rooibos teelt en Van den Heever beschikt over een areaal van 90 hectare van deze inheemse plant. Van den Heever is een irrigatiedeskundige die werkt volgens biologische principes. Hij past precisie-irrigatie toe. "Ik kan met niet eens herinneren wanneer het voor het laatst geregend heeft," vertelt hij. Hij voegt er aan toe dat de Clanwilliam Dam momenteel maar voor 11% gevuld is. Gelukkig heeft hij toegang tot boorputten.
Een andere mangoteler in de Clanwilliam regio is Jamaka Organic Farm, dat 15.000 mangobomen heeft. Het bedrijf teelt voornamelijk het ras Sensation vanwege zijn hoge opbrengsten en breidt zijn areaal voortdurend uit. Jamaka werd eerder opgericht dan Cape Mangoes, halverwege de jaren negentig, nadat Jannie Nieuwoudts vader succesvol een aantal mangobomen uittestte op zijn bedrijf Grootkloof. In 2000 ontving het Jamaka het biokeurmerk.
In dit gebied dragen de bomen later vruchten en kan de oogst tot augustus of zelfs halverwege de winter duren. Afhankelijk van het weer en of het een wisseljaar is, varieert de opbrengst tussen de 60 tot 120 ton. Dit jaar is de productie kleiner. Retailers zoals Wensleydale Farms (gespecialiseerd in biologische producten) en Golden Harvest zijn de belangrijkste verkoopkanalen. Wanneer de aanvoer echter groter is, dan levert Jamaka zijn mango's aan de conventionele AGF-markten waar ze tegen hoge prijzen verkocht worden, met name in het winterseizoen.
Voor meer informatie:
Bernie van den Heever
Cape Mangoes
Tel: +27 82 807 5882
Email: bernie@capemango.co.za