afgelopen jaar +500 hectare
Ontwikkeling Belgische uienteelt: zet de groei door?
Guido Schriever
Agro-Sud, Riemst België
Agro-Sud legt zich toe op gewasbescherming, meststoffen en zaden voor de land- en tuinbouw in Nederland, België en Duitsland. Guido Schriever is zaakvoerder van het bedrijf.
Welke ontwikkelingen zijn er in België?
"Ons werkgebied in de uienteelt strekt zich uit van het gebied rondom Riemst tot aan Jodoigne. We zien daar dat de uienteelt zich flink uitbreidt; het afgelopen jaar zo'n 10–15% schat ik. Daar zijn verschillende redenen voor aan te voeren. Bestaande bouwplannen kennen redelijk veel graan. Telers gaan op zoek naar teelten met meer rendement. Bovendien ligt de suikerbietenprijs onder druk. Ook dat speelt mee. Daar komt nog eens bij dat de omstandigheden ideaal zijn voor de ui. De gronden zien vaak pas voor het eerst een ui. Het landschap glooit, zodat hevige buien niet gelijk voor wateroverlast zorgen. Ik verwacht dan ook dat de groei zich
nog wel even doorzet."
Welke kansen liggen er?
"Wij werken intensief samen met zaadleveranciers, verwerkers en telers. Wat algemeen als een pluspunt van de Belgische ui wordt beschouwd, is dat deze door de löss- en leemgronden een gelere kleur heeft. Ook zijn we op sommige gronden wat vroeger dan in het zuidwesten en de polders van Nederland, met name landinwaarts, waar de temperaturen gemiddeld iets hoger liggen. Voor sommige verwerkers is dat een reden om voor de vroege zaaiuien uit te wijken naar Zuidoost-Nederland en België."
Wat zie je als een bedreiging?
"De afstand van het transport. Die brengt extra kosten met zich mee en vraagt bij af land teelt een strakke organisatie en planning. Ook de taal in het Franssprekende deel van België kan een 'puntje' zijn. Wat ik bovendien ervaar is dat de kennis van de teelt nog beperkt is en dat veel adviezen te veel gericht zijn op onkruidbestrijding. De telers hebben professionele hulp nodig bij de regie van de teelt zodat er ook een goede opbrengst wordt behaald."
Koen Verbruggen
Bejo België
Bejo behoort wereldwijd tot de toonaangevende specialisten in het veredelen, produceren, bewerken en verkopen van kwaliteitszaden. Koen Verbruggen is vertegenwoordiger in België.
Welke ontwikkelingen zijn er in België?
"In de grensgebieden met Nederland, met name bij Zeeuws-Vlaanderen, worden van oudsher al uien geteeld. De laatste 10 jaar al neemt de uienteelt in België toe. De laatste 3 jaar is die groei enorm, vooral in de Haspengouw, een vruchtbare landstreek die zich over meerdere provincies uitstrekt. Ik verwacht dat de uienteelt ook de komende jaren nog zal toenemen. Ervaren telers groeien in sommige gevallen heel snel, van 5-6 hectare binnen drie jaar naar 20-30 hectare. Startende telers beginnen meestal klein, met een paar hectare, al zie je wel degelijk ook telers die gelijk met meer dan 10 hectare starten. Beginnende teelt is bijna altijd contractteelt, al zien we de laatste jaren wel degelijk ook meer 'vrije' telers komen, die investeren in een eigen bewaarloods."
Welke kansen liggen er?
"Vanwege de maagdelijke gronden zijn er weinig problemen met grondgebonden ziektes en kunnen we in België een goede kwaliteit uien telen. Ik zie dan ook dat veel verwerkers en handelaren graag uien kopen in België. Overigens zie je ook hier steeds meer bedrijven die uien verwerken. Zo zijn er telers die lokaal hun eigen teelt verwerken en afzetten. In West-Vlaanderen bieden de versmarkt en industrie (vriesproduct en schillerij) nog kansen. Deze markten zijn de afgelopen jaren gegroeid."
Wat zie je als een bedreiging?
"De beperkte kennis van de uienteelt. Sommige telers schieten daar nog in tekort, al proberen wij hen daar uiteraard zoveel mogelijk in te ondersteunen. Ook de taalbarrière belemmert de ontwikkeling. Tot slot merk je ook wel een angst bij uientelers dat er in een jaar met veel aanbod niet in België gekocht gaat worden vanwege de afstand."
Reginald Buysse
Sint-Margriete, België
Reginald Buysse teelt uien en is daarnaast al jarenlang actief in de uienhandel in Nederland en België. Zijn bedrijf bevindt zich net over de grens in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen.
Welke ontwikkelingen zijn er in België?
"Afgelopen jaar is er ongeveer 500 hectare bijgekomen. Totaal wordt er op zo'n 3.000 hectare uien geteeld en ik verwacht dat het zal stijgen naar 5.000. De uienteelt kun je in twee segmenten opdelen. Je hebt de industrie, met bedrijven als Ardo, Darta en Pinquin, die samen zo'n 50% van het areaal verwerken. Daarnaast heb je de teelt voor de eigen markt, waarvan een groot deel naar Nederland gaat. Voor allebei voorzie ik groei, omdat lokale producten de voorkeur genieten."
Welke kansen liggen er?
"Nu sommige teelten onder druk staan, zoals de bietenteelt, zijn veel akkerbouwers op zoek naar teelten die wel rendement opleveren. Starters die de uienteelt in de vingers hebben, groeien snel door naar 20-50 hectare per bedrijf. België kent verschillende regio's die zeer geschikt zijn voor de uienteelt, zoals de zachte zand- en leemgronden in Oudenaarde, achter Brussel, en het noorden van West- en Oost-Vlaanderen. Je vindt hier veel gronden waar geen ziektes als witrot en fusarium in voorkomen. Omdat de percelen vaak ook nog eens erg verspreid liggen, met weinig eerste- en tweedejaars plantuien, is de ziektedruk er relatief laag. De bouwplannen zijn bovendien vaak minder intensief, waardoor de groei minder stress geeft."
Wat zie je als een bedreiging?
"De grootste bedreiging is het gebrek aan kennis van de teelt. Hoewel die kennis toeneemt, zie je dat er nog veel fouten worden gemaakt. En omdat de uienteelt een dure teelt is, kosten missers direct veel geld. Een andere bedreiging is dat bepaalde gronden heel gevoelig zijn voor erosie. Ook is de Belgische teler gewend aan contracten en neemt hij niet graag veel risico's. Al zie je ook hier de ontwikkeling dat er fors wordt geïnvesteerd in bewaring."
Bron: Uien Magazine, De Groot en Slot