Mexico positief over nieuw seizoen
Volgende maand begint het seizoen voor Mexico. De verwachtingen zijn positief. Een groot teeltbedrijf laat weten meer in te zetten op de biologische teelt, ingegeven door de groeiende vraag naar biologische producten wereldwijd. Ook in Latijns-Amerikaanse landen begint het seizoen in september en hoewel Mexico niet kan concurreren op volume, kan dat wel op kwaliteit, aldus een teler. Daarnaast maakt de handel gebruik van contracten en heeft het land toegang tot andere markten. Hoewel Argentinië en Peru ook aan de markt zijn, heeft Mexico een goede positie in een aantal landen vanwege de eerder gemaakte afspraken, legt een teler uit.
Ook de binnenlandse markt ontwikkelt zich goed. Hoewel de bessen relatief onbekend zijn, neemt de vraag toe. Toch zijn de exportmarkten aantrekkelijker. Rusland is voor handelaren een aantrekkelijke markt. Dit betreft zowel de Russische markt als de toegang die Rusland geeft tot veel niet-EU-landen in de regio. Daarnaast proberen exporteurs toegang te krijgen tot Zuid-Korea, Thailand en Maleisië, maar die onderhandelingen lopen nog.
Uruguay exporteert naar China
China heeft de grenzen geopend voor blauwe bessen uit Uruguay. De overeenkomst is op papier vastgelegd. In oktober bezoekt een Chinese delegatie van inspecteurs het land. Daarna kunnen de eerste bessen verscheept worden. Vanaf het jaar 2000 begon men met de blauwebessenteelt, maar weersomstandigheden en een verschuiving in rassen maakte dat de teelt de afgelopen vier jaar in het slop raakte. Waar in 2012 nog 492 hectare beplant was met blauwe bessen, was dat in 2015 gedaald naar 346 hectare.
De verandering in ras was mede het gevolg van de stevige concurrentie uit Chili. De nieuwe aanplant zijn rassen die vroeg in het seizoen vrucht dragen, wat een voordeel oplevert ten opzichte van Chili. Het is zaak om de eerste bessen in augustus te kunnen vermarkten om het Chileense geweld te in november te ontlopen. De piek in de export ligt nu in september en loopt door tot november.
De bessen worden ook naar het noordelijk halfrond geëxporteerd. De belangrijkste markten zijn de Verenigde Staten (goed voor 60% van de export), Canada en Europa. Binnen Europa zijn de belangrijkste markten: Nederland, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Italië en België.
In 2015 telde het land 346 hectare. Dit jaar zal het areaal stijgen naar 360 hectare. Afhankelijk van de weersomstandigheden is de opbrengst per hectare tussen de 10.000 en 15.000 kilo. Vorig jaar kwam de export uit op 1.890 ton, goed voor een winst van 16 miljoen dollar.
Chili start waarschijnlijk eerder
Op dit moment is er een kleine export naar China. Dankzij nieuwe rassen, het weer en bedekte teelt is het Chileens seizoen verlengd. De piek van de productie ligt echter tussen november en midden maart. Voor dit jaar ziet het er goed uit. Waarschijnlijk begint het seizoen eerder dan vorig jaar.
De vraag naar de blauwe bessen neemt toe en dat niet alleen in de traditionele markten als de VS, Canada en EU maar ook in nieuwe markten. Hiertoe behoren onder andere Azië, Latijns-Amerika en enkele Europese landen. Belangrijke markten zijn Frankrijk, Italië, Taiwan, VS, Canada, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, China, Korea en Japan.
Snel groeiende vraag in China
Het areaal is verspreid over de provincies Shandong, Guizhou en Liaoning. Shandong is veruit de grootste met 6.000 hectare en 15.000 ton productie. Heel China produceerde 30.000 ton in 2015 en verwacht een groei van 60%. Recent begon de oogst in Yunnan en Sichuan. De oogstperiode uit de kas is van maart tot mei. Van juni tot en met augustus volgt de vollegrondsteelt.
De import van blauwe bessen neemt ook toe. In 2012 was Chili het eerste land dat 200 ton exporteerde. Een jaar later was dat volume verdubbeld. Vorig jaar kreeg Canada toegang tot de Chinese markt. Dit jaar volgde Uruguay. Beide landen zijn van september tot oktober op de markt. Importheffingen zijn echter aanzienlijk en staan op 47% voor Canadese bessen.
De toename van de aanvoer leidt tot een prijsdaling. Sinds 2011 zijn de prijzen gehalveerd. Wel is er een aparte markt voor de top: 10% van de bessen wordt verkocht tegen prijzen die 30-50% hoger liggen dan de resterende 90%. De gevlogen Canadese bessen brengen 250 yuan (33 euro) per doos op in Shanghai. Zeevracht uit Canada kost 160 yuan (21 euro) per doos. Elke doos is gevuld met 12 bakjes van 125 gram.
Blauwe bes brengt kapitaal naar Noord-Korea
Hoewel er weinig naar buiten komt over de situatie in Noord-Korea, blijkt de blauwebessenteelt een manier om extra felbegeerde vreemde valuta het land binnen te krijgen. In de noordelijke provincie Ryanggang zijn studenten, burgers en militairen opgetrommeld om de bessen te oogsten. Elk jaar wordt de oogst op deze manier vorm gegeven. Nieuw is dat er dit jaar alleen inwoners van deze bewuste provincie zijn toegelaten op de velden.
De geplukte bessen die blijkbaar goed gedijen in de provincie worden geëxporteerd, vooral naar China. Op die manier komen er vreemde valuta het land binnen en die kan Noord-Korea goed gebruiken. Alle plukkers krijgen van de staat een quotum dat gehaald moet worden. Alles wat ze meer plukken is voor eigen gebruik. Die maatregel trok veel mensen, ook van buiten de provincie, omdat het een extra zakcentje betekent voor de toch al arme bevolking.
De regering heeft echter dringend buitenlandse valuta nodig. Daarom wordt het plukken van de bessen dit jaar beter gecontroleerd dan ooit. Naar verwachting zal de oogst nog veel mensen van buiten de provincie trekken. Een kilo blauwe bessen levert 5 tot 6 RMB op (> 0,80 euro)
Australië verwacht goed seizoen
Down under zijn de omstandigheden gunstig. Telers in New South Wales verwachten een goed seizoen. De oogst begint in september of oktober.
Zuid-Afrika verwacht grotere oogst
In het noorden van het land is de oogst begonnen. Het grootste deel van de eerste oogst blijft binnen de landsgrenzen. De recente regen viel vooral in het zuiden van het land en had geen gevolgen voor de oogst in het noorden. Naar verwachting komt de oogst dit jaar groter uit dan vorig jaar. De bessen worden geëxporteerd naar het Verenigd Koninkrijk en Europa. Daarnaast wordt er gekeken naar het Midden-Oosten en Verre Oosten, maar ook de binnenlandse markt biedt kansen. In Europa valt het Zuid-Afrikaans seizoen tussen het Europees en Chileens seizoen.
Vroeg einde seizoen VS
De oogst in het noordwesten van het land is bijna binnen. In de komende weken zal de aanvoer afnemen en waarschijnlijk zullen de prijzen voor de top van de markt stijgen. Door de hoge temperatuur is het einde van het seizoen eerder dan normaal. De aanvoer loopt al terug en zal nog verder teruglopen naar mate het seizoen verder afloopt. Door de lage aanvoer zijn de prijzen hoog. De top van de markt ligt tussen de 22 en 28 dollar voor blauwe bessen uit Oregon en Washington. De beste kwaliteit lijkt een op zichzelf staande markt in prijsvorming.
Blauwe bessen populairder in Frankrijk
De blauwe bessen mogen zich verheugen in een groeiende populariteit in Frankrijk. Het Franse seizoen loopt van mei tot september. Daarna is er product uit Spanje en Polen beschikbaar. Naast dat de bessen het op de Franse markt goed doen, is er export naar het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.
Nederland en België groeimarkten
Ook in Nederland doet de blauwe bes het goed. In de eerste helft van dit jaar steeg de supermarktomzet met maar liefst 50%. Ook in België zit de markt in de lift. Ondanks de groeiende markt in België zijn er ook zorgen onder de telers. Waar handelaren aangeven dat het aanbod de vraag niet bij kan benen, uitten telers hun zorgen over de import van blauwe bessen. Volgens telers zou de prijs belangrijker zijn dan het land van oorsprong, waardoor er ook geïmporteerd wordt als er Belgisch en Nederlands product beschikbaar is. De prijzen voor de Belgische bessen zijn prima. Voor de beste kwaliteit, waarvan slechts een paar 100 kilo beschikbaar is, wordt 10 tot 15 euro neergelegd. De gemiddelde prijs ligt tussen de 7 en 8 euro.
De Nederlandse handelaren zaten vroeg in het seizoen goed in de programma's, sommigen zelfs iets te goed. Bij een aantal leveranciers viel de oogst wat tegen waardoor er tekorten ontstonden in de weken dat de prijzen in de markt (vanwege Poolse import) eigenlijk vaak lager zijn. Daardoor stegen de prijzen toch, maar er was ook veel onduidelijkheid over de prijzen. Ten opzichte van vorig jaar gaat de voorraad snel weg. Naar verwachting is er minder in opslag dan in 2015.
Voor de komende weken worden prijsstijgingen verwacht. Een aantal leveranciers heeft naar verwachting moeite om de vastgelegde programma's te leveren. Dat de eerste containers volgende week verwacht worden, kan de markt nog beïnvloeden. Dat zou er toe kunnen leiden dat handelaren sneller de voorraden verkopen. Vorig jaar was de situatie vergelijkbaar, toen stagneerde de aanvoer na een aantal vroege containers. Doordat de voorraden toen leeg waren, steeg de prijs. Een handelaar spreekt de verwachting uit dat de Nederlandse markt zich niet gek laat maken, wat betekent dat de handel rustig verloopt. De prijzen zullen dan wel stijgen en het seizoen is korter doordat er minder in opslag ligt.
Schotland begint oogst volgende week
Volgende week begint de oogst, vertelt een teler uit Perthshire. De verwachtingen zijn goed. De teler verwacht 200 ton te oogsten. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Met de goede vraag in Engeland en de rest van de wereld en een vroeg einde van het Poolse seizoen ziet het er rooskleurig uit voor de Schotse telers. De Britse supermarkten vragen om Brits product. Daarnaast daalde de Britse pond in waarde na het Brexit referendum, waardoor import duurder werd.
Polen sluit seizoen eerder
Het seizoen nadert haar einde. De prijzen op de binnenlandse markt lieten pieken en dalen zien, maar waren in het algemeen goed. De prijs varieerde tussen de 15-26 zł (3,48-6,03 euro) per kilo. De exportprijzen voor bestemmingen binnen Europa laten een dalende trend zien en liggen momenteel tussen de 7 en 8 euro per kilo. In het algemeen waren de prijzen dit seizoen hoger dan in voorgaande seizoenen. Normaal duurt het seizoen van juli tot eind augustus, maar de hoge temperatuur heeft het seizoen eerder doen stoppen. In het noorden van het land viel de oogst groter uit dan vorig jaar, maar valt daarmee meer in lijn met de gemiddelde oogstcijfers. Regen was wel een factor tijdens de oogst. In het zuiden van het land was er geen hinder van regen.
De vraag neemt jaarlijks toe. Daarnaast is de aanplant jong, waardoor er elk jaar meer geoogst kan worden. Slechts een deel is 40 jaar oud, de rest is aangeplant in 2007, vertelt een teler in het zuiden. De oude plantage staat vol Bluecrop, de nieuwe aanplant is vooral de Liberty en Duke. Veel telers hebben deze variëteiten gepland en kijken ook naar late rassen om het seizoen te verlengen.
West-Europa, vooral het Verenigd Koninkrijk, is de belangrijkste bestemming voor de blauwe bessen. In het einde van het seizoen neemt het belang van Nederland en Duitsland in de export toe.
Goed seizoen voor Italiaanse telers
Het is een goed jaar voor het zachtfruit uit Trentino. Vooral de blauwe bessen doen het goed. Vraag en consumptie zijn mooi in balans met de toegenomen aanvoer van het fruit. In het noorden van Italië worden traditionele rassen geteeld als de Duke, Brigitta Blue en Liberty. In het zuiden wordt geëxperimenteerd met nieuwe rassen.
De grootste ontwikkelingen zijn te vinden aan de consumentenzijde. Waar voorheen de verpakkingen met 125 gram het best liepen, is er een groeiende vraag naar 250 grams verpakkingen. het grootste deel van de bessen wordt afgezet op de binnenlandse markt, maar tegen het einde van de oogstperiode (september/oktober) zijn er kansen voor export naar Noord-Europa, vooral naar Engeland en Duitsland.
De groothandelsmarkt in Emilia-Romagna heeft een uitstekend jaar met een grote aanvoer en prijzen boven het gemiddelde. Voor de eerste oogst, geplukt tussen 24 mei en midden juli, werd 12 tot 16 euro per kilo gemaakt. Ook goed nieuws uit de provincie Cuneo, één van de belangrijkste teeltgebieden in Italië. De oogst valt dit jaar weer hoger uit na een slecht 2014 en gemiddeld 2015.
Kleine oogst in Noord-Spanje
In het uiterste noorden van het land, Asturias, worden kleine volumes geoogst van kleien plantages. De piek in de oogst valt in maart en april voor de regio Huelva. Ook in Portugal wordt er momenteel geoogst. Omdat Noord- en Centraal-Europa momenteel in productie zijn is er nauwelijks export van de Spaanse bessen. Als het Europees seizoen in de komende maand afloopt, pakt Spanje de import uit Argentinië weer op. Daarna volgen Peru en Chili.
Het Spaanse areaal in Huelva blijft groeien. Aardbeientelers schakelen nog altijd om naar meer lucratieve gewassen, zoals de blauwe bes.
Israël: groeiende vraag, problematische teelt
De teelt van de bessen staat in Israël nog in de kinderschoenen. Er wordt een klein volume commercieel geteeld op pakweg 12 hectare. De grond en het warme klimaat in grote delen van het land zijn ongeschikt voor de teelt van de blauwe bessen. Daardoor zijn er geen grote telers te vinden in het land. Bijkomend is de consumptie traditioneel laag.
In het afgelopen decennium heeft de markt zich echter wel ontwikkeld. De Israëlische consument heeft de 'super food' ontdekt, waardoor de vraag toeneemt. De fruitmarkt ziet de laatste jaren een groeiende belangstelling voor zogenaamde 'super foods' en de blauwe bes lift mee op deze trend. Het aanbod kon deze groeiende vraag niet bijbenen, wat resulteert in een hoge prijs. Voor de lokaal geteelde bessen kunnen de prijzen oplopen tot 25 euro per kilo. Daarnaast worden er diepvries blauwe bessen geïmporteerd om de gaten in de aanvoer te dichten. Die bessen brengen nog altijd tot 15 euro per kilo op.
De afgelopen jaren wordt er ook geïnvesteerd in de binnenlandse teelt om de aanvoer te vergroten, maar daarbij zijn nog wel enkele hindernissen te nemen. Blauwe bessen groeien het best op zure grond, met koele weersomstandigheden en weinig blootstelling aan zon en hitte. Voor Israël zijn deze drie voorwaarden elk een uitdaging. Op dit moment zijn de telers te vinden in het noorden van het land, waar op grotere hoogte de condities beter zijn. De meest productieve rassen zijn de Rabbiteye en Highbush. Veel telers investeren in de ontwikkeling van nieuwe rassen die beter geschikt zijn voor het Israëlisch klimaat.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan paprika's centraal.