Toenemende vraag bezorgt zachtfruitmarkt groeistuipen
Overzicht wereldmarkt zachtfruit
Door de toenemende vraag neemt ook het aanbod toe. Dit zorgt al voor lage prijzen in Mexico. Voor het jaar 2000 kregen telers nog $40 dollar voor een doos bramen. Tegenwoordig ligt de prijs rond $6 dollar. In Europa speelt het weer parten in de prijzen voor zachtfruit. Spanje kende een extreem zachte winter waardoor de frambozen groeiden als kool en de prijzen verdampten. Engelse telers vrezen kleine kalibers doordat de zachte winter opgevolgd werd door een buitengewoon koud voorjaar.
Pieken en dalen
In Italië staat de framboos in de top vijf van de meest winstgevende zachtfruitsoorten. Een plant kost gemiddeld 1,40 en produceert over een periode van 6 jaar. Met een gemiddelde teelt van 25 – tot 30.000 euro per 5000 vierkante meter leveren de frambozen ongeveer 1 tot 1.2 ton per vierkante kilometer waarbij de prijzen variëren van 5 tot 10 euro per kilo met pieken van 12 tot 14 euro voor directe handel naar de horeca.
Niet verwonderlijk dat steeds meer Italiaanse bedrijven zich toeleggen op te teelt van zachtfruit, met name frambozen. De meeste bessen worden rond Trentino geteeld, gevolgd door Verona en Saluzzo. In het zuiden nemen Calabrië en Sicilië de teelt voor hun rekening en ook in Romanga worden steeds meer bessen geteeld. De framboos voelt echter de hete adem van de braam in de nek. De teelt zal de komende vijf jaar dan ook gaan toenemen. De prijs voor zachtfruit kende pieken en dalen. Tot augustus waren de prijzen rond de 8 euro per kilo. Door de overlap met het Spaanse seizoen gingen de prijzen echter snel naar beneden.
Kleinere kalibers
Het grillige weer in Groot-Brittannië blijft een onzekere factor voor de Engelse zachtfruitprijs. "Het is lastig om in te schatten wat de milde winter en koude voorjaar met de teelt van het zachtfruit doet. Er is bijvoorbeeld kans op kleinere kalibers wat de arbeidskosten voor de pluk kan opdrijven." aldus een Britse handelaar. Ook Engelse consumenten zien de voordelen van de gezonde eigenschappen en lopen steeds vaker met bessen naar de kassa. De prijs voor de frambozen stond de afgelopen jaren onder druk maar daar komt steeds meer verandering in. "De laatste tijd was er veel aanbod van frambozen maar de prijzen waren relatief goed."
Aan de andere kant van de Noordzee groeide de vraag naar frambozen, bramen en rode bessen in Nederland. De rode bessen zijn aan het eind van hun seizoen wat dit jaar iets eerder afgesloten werd dan vorig jaar. De bewaarbaarheid is iets minder maar de kwaliteit is goed. Naast wat Chileense bessen kan Nederland zonder import. De export gaat vooral naar Frankrijk, Duitsland Oostenrijk, Zwitserland en het Midden-Oosten. Het seizoen voor bramen uit de kassen is net gestart. In geval van prijsdruk is het wel lastiger om extra verkoop te genereren. Dat komt omdat bramen geen typisch product voor retailers is om actie mee te voeren. Ondanks de aanvoer uit Portugal en Spanje zijn er goede prijzen voor frambozen. De volumes van Nederlandse frambozen zijn nog niet te groot en van prijsdruk is geen sprake.
Dalende prijzen
Ook in Mexico zijn het de gezonde eigenschappen die zachtfruit steeds populairder maken. Hoewel de blauwe bessen steeds populairder worden blijven bramen booming. In Mexico verkopen de grootste bedrijven meer dan 4 ton aan bramen aan meer dan duizend retailers door heel het land. Tien jaar geleden kocht een retailer nog niet eens een kilo en voor de toekomst verwacht de sector vooralsnog geen grenzen aan de groei. Het zachtfruit werd 30 jaar geleden voor het eerst geteeld en de grootste groei vond plaats tussen 2000 en 2008 waarbij het areaal toenaam van 2000 tot 10000 hectare. Tot 2011 was Mexico zelf de grootste exporteur van bramen, een positie die inmiddels is overgenomen door de Verenigde Staten.
Met de uitbreiding van het areaal dalen ook de prijzen. Voor 2000 werd er ongeveer $40 voor een doos bramen van 12x 170 gram neergeteld. Dat bedrag is gezakt tot $6. Naast de uitbreiding van het Mexicaanse areaal is ook de toename van de teelt wereldwijd debet aan deze prijsdaling.
Exporteren deden de Mexicanen tot nu toe zelf niet zo veel. Door de afhankelijkheid van buitenlandse investeerders komt daar wel meer verandering in. Vooralsnog gaan de meeste Mexicaanse bramen naar de Verenigde Staten waar de Amerikanen het fruit verkopen op de lokale markt of direct doorvoeren naar andere landen.
Mexicaanse hagelbuien
De Mexicaanse bramen komen via Californië, Texas en Arizona de Verenigde Staten binnen vanwaar ze voor prijzen tussen de $10.00 en $12.00 dollar verhandeld worden. Volgens een Amerikaanse handelaar zorgen vrieskou en hagelbuien voor een tekort waarbij het goed zoeken is naar premium fruit. In Florida komen de Guatamaleese bramen binnen die voor prijzen tussen $12.00 en $14.00 dollar. Mexico's bramenseizoen piekt in mei, gaat door tot halverwege juni om in september weer op gang te komen. Het Amerikaanse seizoen begint aan het eind van mei en loopt tot halverwege juli. Arkansas oogst van de tweede week in juni tot de vroege herfst. In Californië loopt het seizoen vanaf de zomer tot de herfst.
Verdubbeling
In Australië zijn er over het hele land, uitgezonderd Northern Territory en Western Australia 120 telers van bramen (20%) en frambozen (80%). De afgelopen vijf jaar verdubbelde de teelt en de waarde van de sector steeg van 40 miljoen dollar in 2013 naar meer dan 50 miljoen dollar in 2014/15.
Het hart van de teelt ligt in Victoria, New South Wales en grote delen van Tasmanië. Ook Queensland heeft de afgelopen vijf jaar hard aan de weg getimmerd. De sector kent een bijzondere mix van middelgrote teeltbedrijven en grote corporaties die de meeste bramen en frambozen overdekt telen in vollegrond of in water.
Australië teelt voornamelijk voor de binnenlandse markt waarbij de productie traditioneel piekt tussen de zomer en de herfst. De overdekte teelt maakt de bramen echter nu jaarrond beschikbaar. De 250 hectare voor bramen en frambozen brachten tussen 2012 en 2013 bijna 2000 ton voort. In vergelijking met 2010 leek het volume in 2014 te verdubbelen en de sector verwacht, gezien de toenemende vraag, het volume van 2013/14 te verdubbelen in 2018.
Hoge temperaturen
De ongewoon hoge temperaturen begin dit jaar vergalde de Spaanse frambozenmarkt. De frambozen groeiden als kool en het overschot zorgde voor lage prijzen. De situatie is inmiddels stabiel maar de prijzen blijven laag. De grootste bedreiging vormen echter de telers die na een slechte aardbeienseizoen overstappen op de teelt van frambozen. "Als Huelva zich niet aan de 7000 hectare aardbeienteelt houdt, zullen er meer frambozen geteeld worden dan de markt aankan." aldus een Spaanse handelaar.
De belangrijkste afzetmarkten bevinden zich in Europa maar ook Azië lonkt. Als de benodigde certificaten behaald worden liggen de grootste uitdagingen in het overbruggen van de culturele verschillen. Vooralsnog zijn de hoeveelheden richting het Verre Oosten verwaarloosbaar en zullen niet veel invloed hebben op de markt. Iets noordelijker kent kent Frankrijk met een prijs van 17 euro per kilo een goede markt voor aalbessen. Het Hollandse seizoen loopt ten einde en zal opgevolgd worden door Chili en Portugal.