In Australië profiteert de export van de lagere koers van de Australische dollar tegen de Amerikaanse dollar. Daardoor kon de export worden opgevoerd en de druk op de binnenlandse markt verminderd worden. Naast de VS exporteert Australië naar landen in de regio, bijvoorbeeld naar China. Dat land importeert citrus, tenzij er binnenlandse productie is. Tussen september en juni wordt 60 tot 70% van de markt gevuld met Chinese sinaasappelen.
Zuid-Afrika: stabiel volume naar EU ondanks CBS
Deze week begon de Valencia-oogst in West-Kaap. De komende weken zijn de regio's met Valencia-types volop in productie. De kwaliteit van de Navels stemt tevreden. Volgens een exporteur is de interne kwaliteit beter dan in de afgelopen jaren. Voor de Navels wordt minder een lichte daling in volume verwacht. Oorzaak zijn de natuurlijke schommelingen.
Het areaal in Zuid-Afrika groeit, maar er wordt binnen het bestaande areaal ook gerooid en nieuwe rassen aangeplant. Door waterschaarste zijn de mogelijkheden beperkt. Oude sinaasappelbomen worden vervangen voor nieuwe Navel-rassen of mandarijnen.
Ondanks de dreiging van Citrus Black Spot blijft Zuid-Afrika een vergelijkbaar volume naar Europa verschepen als in voorgaande jaren. CBS houdt de markt bezig, ook omdat Europa een limiet heeft ingesteld van maximaal vijf vondsten van CBS in het citrus. Wat de gevolgen zijn als die grens gepasseerd wordt, is echter onbekend. Een boycot lijkt onwaarschijnlijk. Dit jaar verscheepten de Zuid-Afrikanen geen citrus naar Spanje. Het Zuid-Europese land treft opvallend veel vaker CBS aan in partijen dan andere Europese landen. Overigens heeft Argentinië de grens van vijf CBS ontdekkingen al gepasseerd en kwam er zonder kleerscheuren vanaf. Daardoor kijken Zuid-Afrikaanse telers meer naar andere markten. Enkele telers hebben de export naar Europa gestaakt.
Alternatieve markten die genoemd worden, liggen in het Verre Oosten. Zuid-Afrika ontdekt markten als India, Indonesië en China. "Er zijn veel groeimogelijkheden. Er zijn groeimarkten buiten Europa en er liggen kansen voor Zuid-Afrika en Peru," aldus een Zuid-Afrikaanse exporteur.
Australië: wisselkoers bevordert export
Het sinaasappelseizoen 'down under' verloopt goed. De Navels uit de Murray Valley zijn volgens telers van 'uitzonderlijke kwaliteit'. De volumes zijn groot genoeg om naar de VS te kunnen exporteren. Daarnaast worden sinaasappelen naar Japan en China verscheept. De lagere koers van de Australische dollar speelt de export in de kaart. Doordat de VS bereidt is meer volume af te nemen, wordt tevens de druk op de kleine binnenlandse markt verminderd. Andere rassen, die geteeld worden, zijn Washington, Cara Cara en Late Lane.
Argentinië: zware tijden voor sinaasappeltelers
De Argentijnse handel verkeert in zwaar weer. Een handelaar van een grote exporteur van een breed assortiment illustreert dit met cijfers. Waar in 2007 nog zo'n 200.000 pallets verscheept werden, waarvan 50% via Rotterdam, is daar nu veel minder van over. Een moeilijke economische situatie en het klimaat spelen de telers parten. De belangrijkste afzetmarkt was Europa, specifiek Spanje, Nederland, Italië en Rusland.
Economisch gezien is het lastig. Argentinië kende periode met hoge inflaties, die kon oplopen tot 25% in een week. Daardoor zijn de productiekosten fors gestegen en is de wisselkoers niet aantrekkelijk. "Elk jaar wordt de peso 10% duurder in dollars," betoogt de exporteur. De concurrentie met Zuid-Afrika is hevig en doorgaans heeft Zuid-Afrika een voordeel.
Vorig jaar hebben telers daarom een deel van de oogst laten hangen. De kosten om de sinaasappelen te plukken, waren hoger dan de opbrengsten. Ook de industrie en de binnenlandse markt, toch goed voor 40 miljoen consumenten, konden het grote volume niet opnemen.
Nieuwe markten zien de Argentijnen in Azië. Indonesië was een goede markt tot er quota's werden ingesteld. Nu ligt de focus op China en Zuidoost-Azië. De groei in die markten stemt de exporteurs hoopvol.
Europa
De prijzen voor Zuid-Afrikaans citrus zijn hoog. Voor de Zuid-Afrikaanse exporteurs gaat dit jaar de boeken in als een van de betere in termen van prijzen. Belangrijkste oorzaak is dat Zuid-Afrika begon op een lege markt.
Spanje: raming -25%
Het Spaanse seizoen was dit jaar vroeg afgelopen, wat een voordeel opleverde voor de Zuid-Afrikaanse exporteurs. Het nieuwe seizoen begint tegen het einde van oktober met de eerste Navalina's. Spanje verwacht een daling van 20 tot 25% in productie in alle regio's; Valencia en Andalusië. Vooral door de hittegolven en hagelstormen van de afgelopen maanden worden er minder Navalina, Navelane en Salustiana verwacht. Wel wordt een groter volume klasse 2 en voor de industrie verwacht.
Hoewel de oogst nog op zich laat wachten, worden er al wel sinaasappelen verkocht. De distributeurs willen zekerheid dat ze voldoende volume hebben als de oogst begint. De prijzen liggen momenteel zo'n 8 tot 15% hoger. Deze prijzen geven geen garantie voor de rest van het seizoen, maar het begin is goed.
Vorig jaar was slecht voor de telers. De Russische boycot verstoorde de markt, waardoor bijvoorbeeld de regio Valencia 34 miljoen euro verloor. Het areaal in Spanje daalt. Telers schakelen over op kaki's. In de afgelopen tien jaar daalde het areaal in Valencia, goed voor 60% van de citrusproductie, met 25.000 hectare.
Nederland en België: gespreide aanvoer verwacht
Het Zuid-Afrikaanse sinaasappelseizoen verloopt goed. Het fruit arriveerde op een lege markt. Van bijvoorbeeld de Valencia's waren er geen voorraden meer. Voor de Navels, Navel Late en Autumn Gold verliep het seizoen voorspoedig. De prijzen liggen tussen de 11 en 12,50 euro voor Navels en Navel Late, Autumn Gold brengt tussen de 13 en 13,50 euro op.
Ook in België zijn de voorraden klein, waardoor het Zuid-Afrikaanse seizoen goed verloopt. De grotere volumes zijn onderweg per boot. Hoewel het seizoen iets later van start ging, zijn de prijzen stabiel en vergelijkbaar met voorgaande jaren. Een Belgische importeur vertelt momenteel Navel Late en Midknight in het assortiment te hebben. Daarnaast komen er voldoende volumes Cambria Late binnen.
Importeurs verwachten dit jaar een redelijk gespreide aanvoer. In tegenstelling tot de normale trend waarbij er vlak voor de duty-deadline van 15 oktober grote volumes aangevoerd worden. Na deze datum geldt een importheffing voor het Zuid-Afrikaanse citrus.
Britse markt: lage groothandelsmarktprijzen, stabiele retailprijzen
De Britse markt ontvangt dit jaar meer volume uit Peru, waar het areaal gestegen is. Het aantal Peruaanse aanbieders is gestegen, waardoor de prijzen op de groothandelsmarkten lager liggen. De prijs in de supermarkt staat niet onder druk door een lagere aanvoer uit Zuid-Afrika.
Frankrijk: stabiele prijzen ondanks afzetdip
Zuid-Afrika is hofleverancier in Frankrijk, slechts kleine volume worden uit Zuid-Amerika geïmporteerd. Door de zomer ligt de consumptie van sinaasappelen lager. Naar verwachting stijgt de vraag als de scholen beginnen en de zomer op haar einde loopt. De prijzen zijn stabiel, waar normaal de prijzen dalen door de lagere consumptie. Voor de Fransen speelt het gevaar van CBS niet. Door grote investeringen door telers en oplettendheid worden de risico's beperkt.
Rusland te groot risico
De Russische markt is moeilijk door de economische situatie in het land. Zuid-Afrikaanse exporteurs staan niet in de rij om te exporteren naar de Russen. Het risico is simpelweg te groot. Er is wel een paar miljoen dozen naar Rusland verscheept, maar gezien de slechte situatie en de wisselkoers is de handel flink geslonken.
Israël weinig export sinaasappelen
Sinaasappelen zijn een klein product in Israël. De Shamouti wordt geëxporteerd naar de Britse en Scandinavische markten. Daarnaast zijn er enkele nieuwe variëteiten die vooral op de binnenlandse markt gebracht worden. Een klein deel daarvan wordt binnen de regio verscheept. Op de piek van het seizoen, week 22 (eindigend op 30-5-2015) kwam het exportvolume van de Shamouti uit op 250.921 ton, een jaar eerder was dat nog 402.223 ton.
Amerika: lege markt voor Zuid-Afrika
In de Verenigde Staten zijn alleen de Valencia's in productie. Het grootste deel van de sinaasappelen wordt geïmporteerd uit Chili en Zuid-Afrika, daarnaast komen kleinere volumes uit Uruguay en Peru.
Het Zuid-Afrikaanse seizoen in de Verenigde Staten verloopt voorspoedig, mede door de grote vraag van de retail.
Ook de VS en Californië eindigden het seizoen vroeg, waardoor de Zuid-Afrikanen ook hier een lege markt aantroffen. Door strenge importregels is alleen import uit de West-Kaap mogelijk. Desondanks verkiest Amerika de Zuid-Afrikaanse sinaasappel. De verwachting is dat de volumes in de VS snel zullen verminderen en dat het Navel seizoen niet aansluit op de Midknights. Er wordt dan ook een prijsstijging verwacht tot het einde van het seizoen.
Het seizoen van de Valencia's verloopt naar tevredenheid. Er zijn geen grote uitschieters, de aanvoer is stabiel, laat een handelaar weten.
Chinese prijzen lopen op gedurende seizoen
Tussen juni en oktober importeert China sinaasappelen uit Australië en Zuid-Afrika. Van september tot juni wordt het citrus uit de Verenigde Staten en Egypte geïmporteerd. Gedurende die maanden is er ook binnenlands product beschikbaar, volgens schattingen goed voor zo'n 60 tot 70% van het volume op de markt. Een klein deel van de binnenlandse productie wordt geëxporteerd, vooral naar landen in de regio; Thailand, Maleisië en Singapore.
Dit jaar is er minder aanvoer uit Australië vanwege een ongunstige wisselkoers, het is onzeker hoe de markt zich gaat ontwikkelen. Prijzen liggen rond de 220-270 yuan (34-42 dollar) voor een doos van 18-19 kilo. Zuid-Afrikaans citrus brengt 120-150 yuan (18-23 dollar) op voor 15 kilo. Dit zijn prijzen halverwege het seizoen. Aan het begin van het seizoen lag de prijzen een flink stuk lager.
Het importseizoen loopt op zijn einde. De volumes worden lager en de prijzen zullen naar verwachting stijgen. Die trend was ook de laatste twee jaren zichtbaar. De afgelopen weken zijn de prijzen licht gedaald, waarmee de markt niet het beeld van voorgaande seizoenen volgt. Enkele Chinese importeurs onderzoeken de mogelijkheid om sinaasappelen uit Pakistan te importeren.
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan mango's centraal.